Een mooi schilderij, daar niet van, Israels schildert losser dan Lucian Freud.
Maar, een naaktwedstrijd, wie verzint zoiets? En dat bij een instelling als het Rijksmuseum. Verdrietig. Zoals die hele 'glossy' verdrietig maakt. Je hoort de makers denken 'betrek de mensen bij kunst, in godsnaam, hoe? dondert niet.'   

ps. En ja, is het nu lezen wat ze doet? Of staart ze over het boek heen opzij. Ze moest natuurlijk lang blijven liggen. Hoewel Israels snel werkte. Misschien was het boek maar een loos attribuut.  

 Op foto's uit die beginjaren zie je nog betrekkelijk vormloze onderbenen. Maar vrouwenbenen hebben een groot aanpassingsvermogen. 
Het jaren '20-been heeft decennialang standgehouden.
De kuitlengte rok kwam en ging twee keer, maar de laatste jaren vormen broek en mini ernstiger bedreigingen.

 De fotograaf Roger Cremers exposeert momenteel beenfoto's in het Amsterdamse café de Engelbewaarder.

'Ik geloof niet dat ik ooit in een hotel heb geslapen, zelfs maar voor één nacht, zonder eerst de kamer te hebben heringericht. Mijn behoefte om me de plek toe te eigenen gaat zo ver dat ik het bed voor het raam zet, of met de lange kant tegen de muur. Voor een enkele overnachting kan ik uren in de weer zijn met het herschikken van de ruimte. Ik vervang de lieflijke landschappen aan de muren, de bloemstukken en nostalgische registraties van het ongeschonden leven van weleer door eigen werk dat ik op mijn reizen met me mee tors. Het is een vorm van esthetiek waarin men zich volkomen kan verliezen, ik besef het. (...)' 

Op zijn site zijn meer teksten te vinden.

In Utrecht is een overzichtstentoonstelling, onder de titel 'Utrechtse notities' nog tot 13 september. Bij galerie Frank Welkenhuysen, Lichte Gaard 3.
Tussen 15 juli en 20 augustus is de tentoonstelling alleen op
afspraak te bezoeken. Bel dan 06-25592388.

Wat was nu een kluizenaar?
De verhalen over hallucinaties door kou, honger en dorst zijn overdreven. De 'woestijnvaders' waren juist heel aards: werken, mediteren, weinig praten, saai, stabiel.
Het kluizenaarschap, in eenzaamheid in de woestijn heeft eeuwenlang goed gewerkt.
Over Hilarion, de door Hieronymus beschreven wonderdoener, die zijn laatste twee jaar op Cyprus genezingen verrichte: 'In alle omliggende dorpen lette men nog maar op een ding: Hilarius mocht er niet op de een of andere manier vandoor gaan. Over hem had zich namelijk het gerucht verbreid dat hij het nooit lang uithield op een en dezelfde plaats. In zijn geval was het geen kwestie van lichtzinnigheid of onvolwassen gedrag, maar hij probeerde eerbetoon en onnodig gedoe te vermijden. Altijd verlangde hij naar stilte en een leven in het verborgene.'

Hierin leest Vincent Hunink toch wel iets over het leven van de populaire Hieronymus zelf. De wonderdoende heilige als antieke popster. 

 Sarah schrijft: 'Echt stil is het eigenlijk nooit. Mijn opnameapparaat (de Voltcraft SL300) kan niet minder meten dan 30dB kennelijk produceert hij dat zelf dan al? En ook ik maak geluid. Lopen door gras blijkt 10dB harder dan stilstaan, dus 10x zo hard als wanneer ik niet zou lopen, maar het apparaat meet continu (automatisch) dus hoe kan ik meten zonder me voort te bewegen. Hoe precieser ik wil meten hoe onduidelijker het wordt. Meer en meer vraag ik me af of die stilte überhaupt wel bestaat en waar ik dan mee bezig ben...'.

 Wat een stiltekaart!
De kraters, en ook de 'achtergrondruis' die opeens zichtbaar is.
Maar wat me het meest treft is de vorm. Dit is een 'jong gebergte'. Het meeste geluid is dus jong. Geluid wordt zelden oud.
Het 'sterft weg', vrij snel.
Zou tijdsverloop kunnen? Denk aan eindeloze sluitertijd van de achterlichtjesfoto in een avondstad?
Ik zou wel een vliegtuig willen zien.
Gaat de hond op de loop?

ps de nieuwe stiltekaart werd voor de manifestatie 'Een Dijk van een Kust' gemaakt door Kars Alfrink en Alper Çugun.

Leven voor God deed je in de late oudheid op een paradijselijke plek, liefst in de woestijn, strijdend met demonen. De eerste kloosters ontstonden uit gemeenschappen van kluizenaars in het Midden-Oosten.
Literaire kritiek was er ook al, zijn Paulus van Thebe werd matig ontvangen. Met Hilarion van Gaza nam hij revanche.

Deze Velasquez toont een scène uit het verhaal van de heilige Paulus. Als Antonius bij hem op bezoek komt brengt de raaf hem niet zoals elke dag een half brood, maar een heel: 'Ter ere van uw komst heeft Christus het rantsoen van zijn soldaten verdubbeld,' zegt Paulus aangedaan.  

'Misschien een halve procent van wat ik nu zeg is door mij bedacht. Dat ik kan praten en denken en de dingen beleven zoals ik nu doe komt voort uit eeuwenlange denktradities. Daar ga je te rade om je morele ijkpunten te vinden. En als je dat weet voel je een zekere nederigheid.'

In je laatste roman 'Hart in hart' komt de zaak op scherp te staan. Wat kan je doen wat niet? Sekstoerisme. Naar de hoeren. Zulke onderwerpen zijn dreigend aanwezig. Je maakt er een punt van, wat de meeste mensen nadrukkelijk niet doen.
'Ja, dat komt gewoon omdat ik Schorpioen ben. Kan ik ook niks aan doen.'
Volgt gegiechel. Ik zeg 'ik ben ook Schorpioen'.
We blijken beiden Schorpioen. Dat krijg je met dit soort zwaarwichtige gesprekken.
Toch vraag ik verder. Zij schreef tenslotte over stuurloze mensen van nu.

'Dat heeft niet zo veel met moraal te maken. Ik zal niet zeggen als mensen in m'n omgeving vreemdgaan 'dat mag niet'. Het is meer dat als ik het heel eerlijk bij mezelf hou, het gaat om de waarden van je eigen lichaam. Waarden, meervoud hè. Ik heb natuurlijk ook het nodige gerommeld en one night stands gehad en noem maar op. Maar zelf weet je, ik ben daar niet het type voor, juist omdat seksualiteit kennelijk voor mij zoveel betekent ga ik daarna toch van zo'n jongen houden. Lag helemaal niet in de planning, maar mijn lichaam hield dan - zelfs als ik helemaal niet leuk met hem kon praten - hield dan nog dagen zoniet weken een vreselijk heimwee.'

 ('psychedelische' kakafonie van Ernst en Martin)

 't Kabaal gehoord? Jaaa? Zo is het een kleine stap naar de LSD. Halverwege de Sixties kregen we er duchtig mee te maken. Talloze vrijgevochten mensen van mijn generatie gingen het gebruiken, LSD. We wilden weten wie we eigenlijk waren, en wat dat allemaal om ons heen beduidde, we wilden kosmische sensaties ondergaan want zonder dàt leefde je niet echt, dachten we. LSD, het middel van de toekomst, gonsde 't door de Westerse metropolen.
We hebben het geweten. Ik heb er nù nog wel eens pijn in mijn kop van.

 (zoemerige klanken t/m kleurenpracht)

 Zonder flauwekul, in het begin was het best aardig. Het vibreerde er op los. Soms kon je zelfs door de muren heenkijken – erg handig zoiets. Tippen van de sluiers werden opgelicht. GOD HIMSELF die door de verwarmingsbuizen sprak. TIK TIK, zei de verwarming – en inderdaad: the sounds of the Radiator. De geluiden van het Straálende. In morse sprak de Heer tot ons. En wat een licht en kleurenpracht!

 Echter – voor ik me in het jeugdbederf stort, en dat ben ik geenszins van plan – is een Waarschuwend Woord noodzakelijk. Blijf er van af! Ik heb tientallen mensen gekend die in het middel zijn gebléven, de Kluts kwijtraakten en de Kluts niet meer konden terugvinden.
Vleermuizen, wandelende lijken, zwarte gaten.
Voor je het weet, zit je in het gekkenhuis.
Ik heb een persoon meegemaakt die onder LSD niet meer wegwilde uit het portiek van een lingerie-winkel waar hij zich had geposteerd.'

 Op zekere dag mocht ik met Thomas mee naar Van het Reve, die toen nog niet verhuisd was naar Friesland, maar met Willem van Albeda op een flatje in Osdorp bivakkeerde. Rap zou zijn 'Veertien etsen' uitbrengen.
Daar aangekomen legde hij me uit hoe het spel gespeeld moest worden.
'Dat vindt Gerard leuk, let maar op.'
Beneden was een rijtje bellen met naamplaatjes en een intercom, merk Bumifoon.
Thomas Rap belde, lang en nadrukkelijk.
En door de Bumifoon kwam de stem van Gerard van het Reve, die een oude dame nadeed, leek het wel.
'Wiedáár?'
Waarom Rap met een lange uithaal riep:
'Deee Huitgeeverr...'.
Alsof hij iets aan de deur verkocht. 
De deur werd opengedrukt. Gegiechel door de Bumifoon.
'Kijk dat vindt ie leuk.'

Voor ik het radiogesprek kon opnemen wilde Hermans dat ik een 'schuldbekentenis' schreef en ondertekende voor het afgesproken bedrag. Hij kwam aan met wat bleek een papierklem te zijn, in de vorm van een dubbele, gietijzeren schelp. Inderdaad, een pecten, waartussen wat vierkante velletjes papier geklemd zaten. Gekocht op de rommelmarkt op het Vossenplein, vertelde hij.
Hij dicteerde, en ik schreef: 'Hierbij verklaar ik... schuldig te zijn aan de heer W.F.Hermans te Brussel... De somma van...'. etc.. Hierbij denkend aan de weerkerende regel in 'Denkbaar': Doorhalen wat niet verlangd wordt; het bedrag in cijfers.  
Maar nu.

Ik herlees de God Denkbaar en begin te vermoeden dat De Wonderen van het Heelal minstens op tafel hebben gelegen toen Hermans het schreef. Net als de papierklem.
Tweemaal is er sprake van gietijzeren schelpen. Eentje zit aan het luik van een haard (p.56) de andere wordt aangetroffen aan de halsband van de beer (p.58). Het ouderlijk huis, Hermans' jeugd doemt op.
Wanneer Denkbaar toekomt aan zijn eerste 'grote wening' (p. 98) legt hij deze schelpen op zijn beide ogen.  
Ik denk dat de papierhouder niet in Brussel is gekocht, maar al veel eerder in Hermans bezit was. Denkbaar dateert uit 1956 en werd geschreven aan de Spilsluizen in Groningen.