Schwitters (1887-1948) werd beïnvloed door werk van anderen zoals iedereen, maar wat overblijft is toch het eigene. Ook in geschrifte. Maar van zijn denkwereld is in Boijmans amper iets te zien, van zijn klankpoëzie nauwelijks iets te horen. Wat is dat eigene? Liefst zie ik - behalve z'n onnavolgbare gedichten en korte teksten - zijn liefde voor materiaal. Alle soorten, Schwitters was een heel vroege van-straat-opraper. In 1918, de naoorlogse tijd van armoe en 'kolennood' werd weinig weggegooid, toch vond hij gebruikte stukjes ijzer, hout of papier voor collages.

 Later liep achter hem een werkstudent met een rugzak om grotere vondsten voor zijn MERZ-bau mee te voeren. Eens bood een vriend aan zijn koffer te dragen, dat viel lelijk tegen. Loodzwaar.Op de ''Hollandse veldtocht'' van DADA ontpopte hij zich tijdens logeren in Kijkduin als een strandjutter. Het resultaat hangt in Rotterdam.Hou de van-straat-oprapers in ere!ps. MERZ was de afgeknipte helft van het woord KOMMERZ, het betekent niets.

 Het is Jan Mankes-jaar. Bij Museum Belvédère in Heerenveen verscheen 'Woudsterweg, de Friese jaren van Jan Mankes'. Weer een boek waarin uit de brieven en dagboeken/kladschriften van Mankes (1889-1920) wordt geciteerd. Wat zou ik graag al z'n tekst in één deel compleet hebben. Weer wat kruimels. Wat las Jan Mankes? Hij kocht de eerste editie van de correspondentie tussen Theo en Vincent van Gogh. Het was Vincent die hem aan het schrijven zette.

 Kende hij Nescio? Net in de tijd dat Mankes in Friesland werkte (1905-1916) schreef Nescio 'De uitvreter' en 'Titaantjes'. Ze hebben veel gemeen. Soberheid van stijl, nuchterheid, zuiverheid maar ook weemoed, zegt Yme Kuiper in dit boek. Plus een grote betrokkenheid bij de natuur. In 1911 schreef Mankes in een brief: 'We hebben nu al zoo lang geslootkant en geknotwilgd dat er wel iemand met een heel bijzondere kijk op die dingen moet komen wil het belangrijk worden.'

 Dat werd hij zelf. Hij had weet van 'Cézannisten, kubisten en futuristen', maar deed het anders: 'Mijn neiging loopt naar het eenzelvige.' Hij schildert 'vanuit een hoger beginsel', of in de woorden van Yme Kuiper, vangt de eeuwigheid in een oogenblik. Van Deyssels hooggestemde 'Uit het leven van Frank Rozelaar' was een van z'n lijfboeken. Maar een traditionele godsgelovige werd hij niet, immers: 'Was er iets absoluuts in de wereld dan zou daarnaast niets anders kunnen bestaan.'

 Kees schrijft: 'In de jaren tachtig ben ik een paar jaar bevriend geweest met de "vreemde" meneer A.Moonen, als 1 van de "weinige literaire bezoekers" op zijn etage aan de Jan van Galenstraat, wat overigens geen "aftandse" woning was maar een heel acceptabele plek. Moonen was een unieke en vooral uiterst geestige persoonlijkheid zowel in de literatuur als in persoon. Opnamen die ik met hem maakte moeten hopelijk eerdaags beschikbaar worden.'(...)'In ieder geval lijkt het mij dat een zo goed mogelijk archief van A punt bij elkaar gebracht moet worden zodat ook volgende generaties deze schrijver kunnen waarderen als de indringende,alle geldende normen omvergooiende bom in de Nederlandse literatuur...'Komende week kan ik de opnamen van Kees beluisteren. Intussen vond ik het script van Moonens toneelspel 'Gastheer Moonen' (1981) terug.

 We hadden in de jaren '80 concrete plannen het tot een hoorspel te bewerken, maar die mislukten omdat het spel te visueel bleek. Hierbij de eerste pagina. Het is een hilarisch - bij mijn weten nooit uitgevoerd - stuk, waarin de schrijver zelf de hoofdrol zou moeten spelen. Plaats van handeling is de restauratie van het Haagse station Hollands Spoor. Opmerkelijk is ook de casting van 'reserves' voor het hospita-echtpaar Boersma. Dat is nodig omdat ze door gastheer Moonen verwijderd zullen worden en vervangen.Een schets van de door Moonen gedachte rolbezetting is ook te zien: oa. Henk van Ulsen, Harmke Pijpers (hospita), Johnny van Doorn als buffetbediende en Gerrit Komrij als ober.

'De cricketploeg van de West Indies is het wereldkampioenschap gisteren begonnen met een overwinning op Pakistan. Marlon Samuels was de grote man met 63 runs. Aanvoerder Brian Lara voerde in het partnership met Samuels de score op tot 168. Namens de West Indies nam man-of-the-match Dwayne Smith, die aan slag 32 punten bijdroeg, drie wickets voor 36 runs in tien overs. Ook Dwayne Bravo bowlde goed: 3?42 (9).'Wel wennen, dit. Weg zijn de white flannel trousers, weg de onderkoelde Britishness.Blijven kijken naar de late samenvattingen op de BBC. Sky heeft hele wedstrijden, maar ik geen schotel.

Voor wie het niet weet, je komt er op z'n best met de tram. Neem van Den Haag Centraal lijn 12 en rijd naar het mooiste trameindpunt van Nederland, de lus onder de duinen bij het Markenseplein. In de lus nog wat volkstuintjes. Dit is Duindorp, even verderop ligt de Bevelandsestraat waar Willem Brakman in z'n jeugd woonde. Van hier is het tien minuten naar zee. Let op de ''dropjestegels'' in het trottoir.De snackbar was al open. Verderop zag ik een mus bezig een patatje te eten. Wat is dat toch lastig met alleen een snaveltje. Hij ging te werk op dezelfde ongelukkige manier waarop ik bij de chinees met stokjes eet. Het patatje was veel te groot, het viel voortdurend. Maar hij slaagde erin het meester te worden, terwijl hongerige concurrenten op zijn vangst loerden. Eigenlijk eten vogels met stokjes. De foto mislukte.

Anthony Mertens ervaart wat hem overkwam als een geluk, zegt hij. Hij rookt en drinkt niet meer, doet aan sport en luistert naar Haydn. De veertig pils met Adri van der Heijden behoren tot het verleden. Zijn grote onderwerp is eens te meer drempels. In zijn proefschrift 'Sluiproutes en dwaalwegen' (1991) deed hij onderzoek naar 'drempelervaringen' in de literatuur. Een goed voorbeeld is Odysseus die zich aan de mast laat vastbinden om het zingen van de Sirenen te kunnen horen zonder door de roes meegesleurd te worden. Het gaat om het verlangen naar het onbereikbare, datgene wat niet in woorden kan worden uitgedrukt. Een verlangen dat met angst, maar ook met extase gepaard kan gaan. Anthony Mertens heeft een zesde zintuig ontwikkeld voor passages over drempels in teksten. Ze trekken als magneten aan hem. Hij beschouwt heel de literatuur als een poging verder te reiken dan de waarneembare werkelijkheid. De neerslag van zijn lezen is verzameld in de bundel 'Lezen man!' (2006). Een titel, zegt hij nu, die eigenlijk aan hem zelf geadresseerd is. Immers, is het niet een diepe ironie van het lot dat juist hij werd getroffen door een herseninfarct en daarmee zelf met huid en haar in zo'n drempelervaring terecht kwam? In het tijdschrift De Revisor doet hij de laatste tijd verslag van zijn leven na het herseninfarct. Van lezer werd hij schrijver.Maandag 19 maart as, is zijn verhaal te horen in de Avonden.

Wat was er zo bijzonder aan haar?Eigenlijk alles. Geen moment liet ze zich van haar apropos brengen door het medium. En daarmee was ze een klein wonder in de dagelijkse zee van meebuigende, meeslijmende, meelachende tv-smoelen. Ik weet dat ze lastig gevonden werd. Dat overkomt menigeen die niet onmiddellijk naar de pijpen van journalisten danst. Suzanne Raes won haar vertrouwen. Vast niet zomaar. Weer zie ik dat vastberaden, heldere koppie.

Is het hek hoger dan ga je er tussendoor. Hou voor je meisje het bovenste draad omhoog, en het onderste omlaag, zie dat ze haar kleren niet openhaalt of erger. Grof beton, met hele kiezels erin. Kijk er zit een breuk, roestige wapening komt bloot, maar houdt het paaltje overeind. Dit staat om een fietsenstalling in de Haagse duinen. Vrij nieuw. Deze paaltjes worden nog gemaakt, denk ik. En als souvenir een gesloten station in Frankrijk, met klassiek betonhek, in het model dat hout suggereert. Beton mag maar zelden beton zijn.Het Betonmuseum groeit. Vanmiddag zag ik het abri langs de A44, vlak voor de brug over de ringvaart, waar eens een bushalte was.Een plaats waar je onmogelijk kunt stoppen voor een foto. En achterlangs zou nog een hele klauterpartij worden. Wacht maar.

De Engelsman Gavin Turk (1967) heeft het Haagse GEM voor zich alleen. Knap lastig voor een beeldend kunstenaar wiens werk blijft bij commentaar op werk van anderen. Visuele kwinkslagen krijg je te zien. Over Warhol, Magritte, Beuys, Duchamp.Ze worden breeduit gepresenteerd als 'een grote verdwijntruc' en 'een aanval op de persoonlijkheidscultus' in de kunst. En ja, zijn handtekening staat overal, en is te koop. Het is z'n eerste solo-expositie. 'Turk onderzoekt telkens wat het betekent om kunstenaar te zijn.' Toe maar. Conservator Arkesteijn ronkt nogal. Gavin Turk is een visuele cabaretier. Hij maakt - een beetje studentikoze - grapjes over kunst. Maar de slaapzak vind ik mooi.PS. Roel Arkesteijn is een van de mensen die het GEM van de grond hebben getild. Ik kom er graag. Het is nog onduidelijk of hij - als partij in de richtingenstrijd binnen de museumwereld - nu ontslagen is of niet. Waar die strijd nu precies om gaat is me onduidelijk.

 Er is - goddank - niet één weg naar Rome. Toch bestaan er heel grofweg motieven die je in veel romans op de een of andere manier terugvindt. Twee namen noemt 't Hart, twee boeken: Robert Graves 'The White Goddess' en de Rus Vladimir Propp 'De morfologie van het toversprookje'.Er bestaat niet één zalig makende methode. Ook geen handleiding voor 'Hoe schrijf ik een bestseller?' Wat wel?In samenspraak met Hella Haasse, Tom Lanoye, K.Schippers Thomas Rosenboom, Margriet de Moor en Adri van der Heijden analyseerde 't Hart zes romans. Waar kwam het idee vandaan? Hoe ging het verder? Wat waren de overwegingen bij het schrijven. Wie wil weten wat een goeie cursus schrijven zou kunnen zijn vindt hier antwoorden. Later meer.