Het rommelde al dagen. De meeste inwoners van Pompei en Herculaneum zijn tijdig gevlucht.Wie zij waren is te zien in het Valkhof in Nijmegen waar zeldzame vondsten van onder het lava tentoongesteld zijn die je gewoonlijk alleen in Napels kunt zien. Wat waren die mensen aardig, intelligent, geestig, denk je, . Kijkend naar de beeldjes en versieringen van hun huizen en tuinen. Heel direct, ongegeneerd. Een verliefde jongen en meisje zijn dat ook werkelijk, een dronken Hercules staat in de tuin te pissen. En de veelgeziene god Pan die een geit neukt (hij heeft toch bokkenpoten) maakt geiteneuker opeens tot een leuk woord. De geit ligt op haar rug. Veel erotiek. Vroeger dacht men dat er in Herculaneum erg veel bordelen waren. Nu blijken het gewone woonhuizen te zijn. Het hoorde bij het interieur.De inwoners van Herculaneum gingen niet zo gebukt onder schaamte en het steeds weer overschreeuwen daarvan, wat onze cultuur zo lelijk maakt. Mensen en dieren zijn tastbaar. Ze nodigen uit tot aanraken. Hoe liep het met ze af?Een steeds wisselende groep bezoekers in alle leeftijden stond langdurig de ijzingwekkende brieven van ooggetuige Plinius de Jongere aan geschiedschrijver Tacitus te lezen. Zeker tien kantjes aan de wand.

 Ik denk aan Jan Mankes, die dit geschilderd heeft. Zijn vrouw schenkt thee en hij weet: ik ga dood. Hij had tbc. Werk van hem is nu te zien in het Drents museum. En er wachten twee tentoonstellingen. Eentje in het Scheringa Museum in Spanbroek, eentje in het Belvédère in Oranjewoud. Dit is een Jan Mankesjaar.Ik heb een oude band met Jan Mankes (1889-1920).

 Als kind liep ik naar zondagsschool, langs het huis waar hij gewoond had. Dat was in het dorp Eerbeek. Mankes woonde vrijwel tegenover het Huis te Eerbeek (toen een zg. Volkshogeschool), waar ik een paar jeugdjaren heb doorgebracht.

Ten tweede atletisch. Hij of zij moet gewerkt hebben met een kwast aan een erg lange lat. En dan steeds weer indopen. En dat nacht lang. En ook nog eens ondersteboven schrijven. Waarom dit in het openbaar begroeten van de treurigheid? Zoiets doe je alleen uit pure bezetenheid.De treurigheid, het verdriet, de ontdekking van het bestaan ervan. Daarover gaat het boek van de 17-jarige Francoise Sagan, die er in 1953 de literatuur mee binnenkwam. Daar immers woont de treurigheid, die vindt er onderdak en rechtvaardiging. Maar nu.Bijna al dit soort opschriften worden aangebracht door jongens en zijn gericht aan meisjes. Blijft één vraag: wat is hier de verborgen boodschap?Lazen ze allebei het boek van Sagan? Schiep dat de band? Ik ga het boek herlezen.

De eerste is 'man man chi', wat 'eet rustig' betekent. Als Chinezen je iets goeds willen wensen, doen ze dat vaak met 'man man' (langzaam). In de winkels hier zeggen ze niet 'zai jian' (letterlijk tot ziens) maar 'man man zou'. Ik dacht eerst dat ze me gestoomde broodjes toewensten ('man tou' of'man shou'), en ik vond het al zo raar dat ze allemaal wisten dat ik zo van gestoomde broodjes houd. Maar Li Wen hielp me uit de droom; ze wensen je 'langzaam lopen' toe.De andere manier om smakelijk eten te zeggen is 'wei kou hao', letterlijk: 'maag, mond, goed'. Ik had het er verleden jaar met m'n juf over dat dat de volgorde een beetje raar is, want het eten gaat eerst door je mond (kou) en dan naar je maag (wei). Maar volgens haar is de essentie dat het eten goeddoet in je maag en dus zeg je eerst maag en dan mond. Nou, ze doet er soms ook een gooi naar, hoor, dan moeten we alletwee lachen. Opvallend is wel dat het in beide zegswijzen niet om het eten zelf gaat, maar om hoe je het doet, of wat het met je doet. Terwijl wij in het Westen niet verder komen dan de wens dat het goed smaakt.'

Het lezen van Menno ter Braaks 'Carnaval der Burgers' (1934, heruitgebracht 1962) had daar ook niet aan geholpen. In dat boek is 'carnaval' het heel even ondergaan in een illusie van dichterlijkheid. En dan, na de roes, komt de kater. Niet alleen in februari, nee, het hele burgerbestaan zit bij Ter Braak zo in elkaar. Na elk carnaval van 'moment, roes, droom, verbeelding...' volgt een vastentijd vol 'herhaling, voorschrift, ontwaken, conventie'. En dan komt de regel die de uitersten beschrijft: 'Burgers die dichters willen worden. Dichters die zich nooit bevrijden van hun burgerschap.' Nu was ik zondagmiddag in Nijmegen en zag de stoet, de kinderen en hun ouders. De kou, de eindeloos geduldig in elkaar gezette kleren en de praalwagens. En raakte ontroerd.Geen dichters, geen burgers.

Alexander veroverde een groot deel van de toenmalige wereld voor hij op zijn 33ste stierf. En hij ging dwars tegen de adviezen van zijn leraar in. De praktijk maakte hem tot pionier. Hij trouwde de Baktrische prinses Roxane en liet 91 van zijn veldheren ook met niet-Griekse vrouwen trouwen. Verscheidene Perzen maakte hij tot stadhouder. Of die Perzen een dubbel paspoort hadden weet ik niet. In de geest hadden ze het zeker. Ze hadden er ook recht op. Ze waren nu eenmaal Perzen en geen Grieken, al wilden ze graag dienen in het multiculturele rijk van Alexander. Wat doe je met vreemdelingen? De Romeinen stonden voor de zelfde problemen. Hun rijk breidde zich almaar uit, en je kon al die onderworpenen niet blijven onderdrukken. Dus kwamen politici als keizer Claudius - tegen de ideeën van de filosofen en de adel in - met burgerrechten voor onderworpen volkeren. Toen Claudius onder luid protest een aantal 'allochtonen' in de senaat opnam zei hij: 'Ook deze vernieuwing zal ooit oude gewoonte worden.'

Het is voor een pagina goed als er schijnsel uit een 75, desnoods 60 watts peertje op valt. De letters rijzen op uit het blad, iets van de papiertextuur spreekt mee. Dit alles nauwkeurig afgestemd. En op een laat uur. Er ontstaat - als veel meezit - een zacht gonzen tussen brein en tekst. Ik zal er niet te veel van zeggen. Niet over het af en toe gaan verzitten, het kraken van de stoel daarbij, het slokje thee. Ook niet over de regelmaat van de ademhaling.

 Waar kan ik foto's maken van zulke plankafdrukken? Opeens lijken het me pootafdrukken van dinosauriërs of mammoeten. Wie heeft ze geschilderd? Tjebbe Beekman komt in die buurt, zijn werk was onlangs te zien tijdens 'Nederland-Deutschland, Malerei' in het Haagse GEM. Bouwputten, damwanden, flatgevels. Na Arie Schippers een tweede betonschilder. En, Sarah van Sonsbeeck wijst op betonpoëzie. Het monument in betonkunst, het Poême van Le Corbusier (5 cm dikke betonplaten): 'Niemand begreep dat het kon en nog steeds niet...'.

Ik ben het met de strekking van haar site oneens. Maar hij is goed geschreven en vormgegeven.Aandacht voor Superkuiken lijkt me goed omdat de site inside informatie geeft over een brandend probleem, namelijk anorexia en het navolgen van 'heldinnen'. Je wordt er tamelijk beroerd van, maar je leert heel wat. De bezoeker moet zelf zijn of haar conclusies maar trekken. Niks erger dan de kop in het zand.Vorig jaar besteedde NRC-Handelsblad trouwens aandacht aan Superkuiken, ik denk om de zelfde reden.Nu merk ik dat er in de volgerskaravaan van Dutch Bloggies bezwaren rijzen tegen de kandidatuur van Superkuiken. Jammer, er zijn zo weinig sites die echt informatie geven en discussie losmaken.Wat hoop ik eigenlijk van een website? Geen goedkope meningen over het kranten en tv-aanbod. Als het persoonlijk is, oorspronkelijkheid, waarbij de schrijver zichzelf niet spaart (zie 'Superkuiken'). En meer eigen onderzoek. Er zijn zo weinig bloggers die op pad gaan en daarvan verslag doen.

Hoe werkt het? Een onbekende die mijn kamer binnenkomt moet van alle kanten bekeken worden. Daarna kan hij worden ingeklaard en kan de aandacht worden verplaatst naar het volgende ongewone. Lukt het niet dan houdt zo'n bezoeker aandacht vast die betere gebruikt kan worden en dat is hinderlijk. In de hele klassieke filosofie komt zo'n gedachtegang niet voor. De bestaande orde is 'natuurlijk' en 'door de goden gegeven'. De fameuze Griekse en Romeinse filosofen hadden over vreemdelingen ongeveer de gedachten van Filip de Winter. Bij Plato en Aristoteles was het 'eigen volk eerst', net als bij Cicero en Seneca. De verschillen tussen arm en rijk, bevoorrecht of niet, waren van de goden gegeven. En zo is het eigenlijk nog. Plato vertolkt de gangbare mening in Athene dat alle niet-Grieken van nature onderdanig zijn, omdat ze intelligentie ontberen en inferieur en lachwekkend zijn. Het is of ik mijn oma hoor praten. Plato leeft. Hij woont in Rotterdam. Maandag 19 februari in de Avonden een gesprek met Fik Meijer