De winnaars bij de deelstaatverkiezingen in Baden Württemberg en Rheinland Pfaltz waren echtwaar de Groenen. Ze stonden al op winst vóór Japan. Die gaan ook de minister president van Baden Württemberg leveren. De verliezers, de liberalen (!) , haalden in beide deelstaten de kiesdrempel van 5% niet. En tja, doordat Angela Merkel ook verloor ontsnapte dit alles in Nederland aan de aandacht.
De ernstige Süddeutsche Zeitung schreef: 'Het midden is bij de Groenen aangekomen. De generatie van '68 bewijst dat ze dit land op lange termijn heeft veranderd.'
Huh?
Gaat dit niet over de hier zo verfoeide babyboomers, de oorzaak van alle kwaad? Maar, denk na, ook in Nederland is veel veranderd, ja, tot stand gebracht, door die generatie.
Ik kijk om me heen? Waar bleven ze, die van '68? Wat ging er mis? En waar blijft Job Cohen?
 

Voor een schilder een onuitputtelijk onderwerp. Voor een toeschouwer als ik niet minder. De Antwerpse schilderes Karin Hansen volg ik al een paar jaar op afstand. Ze stuurde me haar prachtige boek 'The thrill of it all'.
En steeds vraag ik haar wanneer die grote tentoonstelling komt. Liefst in het Haagse GEM. Daar zou ze op haar plaats zijn.

Neem deze twee vrouwen (The secret, 2006). De handen aan de monden onderstrepen het 'erge' dat ze bespreken, de witte schoenen, de haardracht. De regenmantel van de blonde vrouw is schilderkunstig een wonder van perfectie.
Het lijkt of de donkere haar jas over de arm meedraagt, 't zal een warme dag zijn. Een tas is er ook. En is dat een grote koffer? Brengt de donkere slecht nieuws mee?
De donkere komt van het station, raad ik. Maar het meest treft me de gruwel van de gespeelde sociale geschoktheid.
'Erg hè,' mevrouw?
'Zegt u dat.'
Zijn zij buurvrouwen?
 

Tijdens de Leerdamse Glasdagen beleven we dan een nieuwe fase van 'het transparante lichaam', waaraan oa. Berend Strik en Kamagurka meedoen.
Kama heeft z'n project in 't A'damse stedelijk beëindigd door z'n werken in de tuinshredder te vernietigen. Maar wat weinigen weten, op 8 april as. worden de snippers in het openbaar gecremeerd in de tuin van het Glasmuseum, waar ze zullen rusten in glazen urnen.  

En ook Bernard Heesen, koning van de extravagante glasblazerij is er met Jeekel!, een 'allerordinairst glazen feest', met honingpotten, karaffen, bonbonnières en deskschalen op z'n Heesens.
Waarbij voor de liefhebbers nog vermeld zij dat van de Glasencyclopedie die hij samen met dichter Arjen Duinker maakt dit voorjaar het derde deel verschijnt.
Ik heb deel 1 en 2, een kostbaar bezit. Deel drie voert je in het alfabet van etszuur, eudaemonisme, eudialiet, euforie, eukaryoot, euphonion, europacupfinale, evenwichtskunstenaar, zie aequilibrist, en evolutie naar kammen, kan, kansberekening, kant, karaf, karneool, kathedraalglas, keien, kelk, kennis, keuken, kiezelzuur, kingisepp, klank, klankbol, klapvorm, klets, kleur, klokken (van een flesch) en klokkenspel.

Waarom?
Onmoderner dan hij kun je niet zijn.
Hij werkt met de kwast en de schaar.
Alles waarmee onze voorouders veldslagen, galabals of jachtpartijen aanschouwelijk maakten. Het 'net echt' van vroeger. 
In alle illustratiestijlen sinds de 18de eeuw.
Geen historische tafrelen. Hij gaat op de loop met de geschiedenis, ook die van de stijl.
In zijn grootste diorama On the banks of the red river uit 2008 schieten mannen personages neer, die hij niet meer wilde tekenen.
Zijn diorama's stammen deels van griezelige religieuze altaren gezien tijdens een reis door Mexico en kijkdozen van Joseph Cornell (1903 - 1972).
Hij werkt nu samen met Mexicaanse werkplaatsen.
En z’n moeder naait mee aan de poppenkleren.
 

 't Is overal.. De koppen van de draaiorgelmeisjes op de kermisorgels in het Brusselse Jubelparkmuseum zullen me heugen. En het opgezette aapje met gelakte nagels van Rotterdamse Silvia B.
Wat is er aan de hand? Nostalgie kan het niet zijn, daarvoor zijn kunstenaars als Dzama (1974) te jong. Ze verwijzen graag naar de in 1973 gestorven 'naieve' meester Henry Darger.

 Ik zie de geschiedenis in het hoofd van een ijlend klein jongetje.. met sporen van strips, van Little Nemo tot stomme film.. de populaire cultuur van 200 jaar, vol onschuld en geweld. Het spookt er.. vleermuizen en tinnen soldaatjes. Je hoort hem op z'n buik over de vloer kruipen en met z’n mond schietgeluiden maken.
Temidden van de perfect uitgedoste soldaten en dames uit 1832, uit 1856, uit 1903, 't is oorlog. Zoals het in de jongetjeswereld altijd oorlog is. Van de Boerenoorlog, de Krimoorlog tot de Eerste Wereldbrand...

 Wat er wordt uitgevochten? Dat zit in zijn hoofd. Hij prevelt 'de vijand...'.
Hij hoort me niet.

Morgen na 22.00 in de Avonden meer
 

De Nederlandse kunstinstellingen zijn na maanden onderhandelen tot een gezamenlijke - nooit eerder vertoond - tekst gekomen om aan te bieden aan staatssecretaris Zijlstra. Een wonder.
Hij zal er van opkijken.
Nee, hij zal hem in 'n la schuiven.
Maar de zes hopen in ernst dat hun stuk hem zal 'inspireren te hervormen inplaats van botweg te bezuinigen', zeggen ze. Want ‘de sector moet duidelijk uitdragen dat kunst van iedereen is’.
Wat een geslijm. NSB-ers zijn het.
Zijlstra reageerde vlakjes. Het stuk bevat voorstellen 'die ik zal meenemen bij het formuleren van mijn visie op het nieuwe cultuurbeleid'.
Dat was al.

Wat er staat is: die zes hebben zich al bij voorbaat medeplichtig gemaakt aan de bezuinigings-'visie' van Zijlstra. De botte bijl, het is bekend. Ze worden 'meegenomen'. Ik heb genoeg vergaderd om te weten wat het betekent te worden 'meegenomen’.  

ps. donderdag 31 maart - lees de vlammende ingezonden brief van de componist Cornelis de Bondt op p. 31 van de Volkskrant van vandaag!
 

 Kijkdozen, diorama's, nog net geen tableaux vivants..
Al waarmee onze voorouders veldslagen, galabals of jachtpartijen aanschouwelijk maakten. Het 'net echt' van vroeger.

 Even dacht ik - hij was hier - hij zal Panorama Mesdag toch niet gemist hebben.
Maar het verschil is dat hier geen historische tafelen worden weer gegeven maar - net als bij Tilo Baumgärtel, nu in Amersfoort - hoogstpersoonlijke, sprookjesachtige verhalen.
Daarbij gebruikt Dzama ongeveer alle illustratiestijlen sinds de 18de eeuw.

 De computer raakt steeds verder uit zicht, ook bij Dzama.
Ik zit in z'n catalogus - geen woord tekst! - te speuren naar die verhalen.. En blijf me verbazen over de materiaalkeus - en -beheersing van de jonge Canadees.
Nostalgie? Te makkelijk. Ofwel het verleden is een veilige plaats, want alles is al gebeurd... Ofwel, het spookt er.en je moet steeds terug in dat spookhuis om er bepaalde geesten de hals af te snijden.. 

Voor de zonde moet je in Amerika zijn, waar driekwart van de inwoners buiten de grote steden woont. En daar, in het duister, kwaadspreekt van het licht van Las Vegas, those City lights. Licht is theater, schone schijn. Verleidelijk, niets verbergend. Maar wie ook het licht stal van de goden, zijn schaduw verliet hem niet.
 
Het is 1958. Er zijn al verlichte, krullende schrijfletters in Den Haag verschenen, met het woord CROQUETTEN, maar aan de gevel van bakkerij H.Vervat, Zonnebloemstraat, hoek Laan van Meerdervoort zie ik voor het eerst de lichtlijnen waaruit een nachtgevel wordt opgetrokken.
Niet alleen aan de pui van de bakkerij. Vervat had zijn neon–lijnen zelfs door-getrokken tot boven de garage, waardoor na zonsondergang een heel groot gebouw verrees op de plaats van de bescheiden daagse bakkerij…

Raster, staat nu nu online, verder lezen kan.
 

Een jaar na z'n dood begint door te dringen wat met hem verloren is gegaan. Ik herinner me een gesprek bij hem thuis over de werking van de hersenen. Rudy wees tenslotte met z'n vinger op z'n schedel en zei: 'En dan te weten dat alles wat hier ligt opgeslagen straks verdwenen is.'
Je kon moeilijk zeggen ''t zal wel meevallen.'
Wat ik mis: z'n associatievermogen. Hij kon de meest uiteenlopende onderwerpen met elkaar in verband brengen. Neem de Zingende Honden (Don Charles and his Singing Dogs) die mij de radioman en hem bijeenbracht. We deelden een onbegrijpelijke ontroering om de geknipte blafjes waarmee deze onbestaanbare dieren hun liedjes zingen.
Ik kon Rudy vertellen hoe het wonder - eind jaren '40 -
tot stand kwam: Don Charles nam talloze hondenblafjes op, op magnetofoonband. Rangschikte ze op toonhoogte. Waarna hij de blafjes op de plaats van de muzieknoten monteerde. Tenslotte draaide hij het resultaat af en liet een orkestje meespelen. 
Rudy in tranen, telkens weer.
Wat ons allebei het meest bleef verbazen was de ontroering die de honden steeds weer bij ons teweegbracht.  
En wat ik zag was hoe in de Zingende honden heel de Rudy Kousbroek-thematiek samenkwam: poëzie en techniek reikten elkaar de hand, mens en machine.. In een niet te stuiten menselijke ontroering om dieren.
Rudy Kousbroek: iemand die poëzie en natuurwetenschappen in zich verenigde, en ze met elkaar wist te verzoenen.

Radio en tv zijn een combinatie van informatie en - deels - geïmproviseerd theater. Elk programma is een voorstelling. 'Newsstory' van oudsher. Hoe breng je het, hoe hou je het spannend? Vooral door sterpresentatoren.
Maar nu, door de strakke formattering blijft er van het vertellen weinig meer over. Een ramp is het 'voorgesprek', vragen en antwoorden voorgekookt door een producer, zodat tijdens de uitzending elke verrassing is uitgesloten. Wat maakt Wim Brands op tv zo goed? Geen voorgesprekken..
Terug naar de spanning, het toeval, het verhaal. Maar hoe? 'This American Life' is het veelgeprezen radiovoorbeeld. Gewone mensen vertellen hun leven, geleid door een populaire moderator. Bij ons bestaat voorlopig alleen 'Plots', waarbij zo iemand ontbreekt. Jammer, niet iedereen is een begenadigd verteller. Bovendien is zo'n centrale figuur voor luisteraars een mooi houvast.
Het verhaal. Geschreven of verteld? De steeds kortere geschreven vorm van internet tegenover de langere vertelde vorm.
Ik denk, 't is allemaal goeie of slechte literatuur.
Later meer over woord.nl de nieuwe thuishaven van praatradio die in het najaar begint. Geen luxe, nu er zoetjesaan maar één gesproken woord-zender overblijft.