We spraken uitvoerig en grondig over onderwerpen als het zitten op barkrukken en het gebruik van het woordje 'trut'. Onvermoede diepten openden zich. Ik zou met Kitty zonder moeite een volle avond over bloemen kunnen praten, dat zou heel interessant worden. Luister maar naar de opening van haar verhaal Leliën, uit 'Sleur is een roofdier', door een mirakel juist genomineerd voor de Libris-prijs: 'Ik heb altijd wel rozen staan van deze of gene, mooie bloemen zijn dat. Maar de seks die daarop volgen moet, vind ik oppervlakkig. De rozen fluisteren dat ze het menen, het menen, tot ze verleppen. Ik ben te beklagen want ik meen het niet. (...)' D.Hooijer schrijft korte verhalen. Alleen maar. Nu al drie bundels lang. Het korte verhaal gaat niet verloren.

De reusachtige betonnen constructie - architect Julius Luthmann - kwam gereed in 1923. Bedoeld om er een installatie in onder te brengen voor uitzendingen naar Nederlands-Indië, gebouwd door Telefunken, in opdracht van de Nederlandse regering. Er zou uitgezonden worden op de Lange Golf. Dat kostte heel veel stroom, die werd opgewekt door enorme dynamo's.Het lukte niet. Teveel storing, te duur.Vrijwel tegelijkertijd was concurrent Philips in Eindhoven bezig met de Korte Golf. Dat bleek ontzettend veel goedkoper en eenvoudiger. In 1927 spraken koningin Wilhelmina en prinses Juliana naar Indië via de korte golf. Vanuit Eindhoven. De zenders van Philips Holland-Indië - de 'zingende torens' - kwamen in Huizen. Later is vanuit Kootwijk wel andere telecommunicatie bedreven. .

Onder Angela Merkel lijkt Duits opeens zoveel lichter, bijna leuk.Wie had dat gedacht. Ik herinner me de eindeloze discussies met Duitse collega's van m'n vader. Meneer Becker, die kort na de oorlog steevast een 'doppelte Fleischportion' bestelde, om de schade in te halen. Zijn zoontje dat in de Keulse achtertuin, temidden van de Trümmer, zijn zakkammetje trok en de helft ervan onder zijn neus hield, als een Hitler-snorretje: 'Kenst du den?' De discussies zijn er onverminderd, leer ik uit 'De nieuwe Buren' van Michel Kerres. Hoe had de een wording met DDR anders gekund? Bestaan er alternatieven voor het kapitalisme? Tot in de jongste generatie.Regisseur Florian Henckel von Donnersmarck van 'Das Leben der Anderen' toonde een Stasiman in de strijd om zijn eigen menselijkheid. Waarmee hij op zijn beurt raakt aan het onopgeloste raadsel van Duitsland: hoe heeft het toch allemaal kunnen gebeuren.

Dan Geesin, de liedjesschrijver, zanger en organist, de maker van animatiefilms, verzorgt dezer dagen het geluid bij een speelfilm - van een ander. Daarbij was ik nodig. In de film komt een radio voor en daaruit klinkt - vrijwel onverstaanbaar - een stem, die babbelt of nieuws leest. Later meer

Kerres geeft een helder overzicht van het naoorlogse Duitsland, van Adenauer tot Merkel. Een land dat voortdurend in gevecht lijkt met zichzelf, de verwerking van oorlog, DDR en de RAF (vertel Duitsers niks over terrorisme).Interviews staan er ook in. En zo kom ik bij Joachim Fest, kenner en beschrijver van het Derde Rijk, de man op wiens boek de film 'Der Untergang' gebaseerd is. Michel Kerres bezocht hem thuis in Kronberg, in de Taunus. Daar heb je het. ik kén Kronberg. Ik heb er als kind gelogeerd - mijn vader was leraar Duits. Het was ook de plaats waar ik kennismaakte met het kindsterretje Cornelia Froboess. Met Conny Froboess heb ik na vele Duitse jeugdvakanties een onherstelbare band. Ik zag haar in Kronberg (bij Frankfurt) voor het eerst, als zingende peuter. Het gezin zou tijdens een verregende vakantie in de Taunus naar de film Bambi, maar toen het licht uitging verscheen een Heimat-drama, waarin een Duitse Shirley Temple haar depressieve ouders weer naar elkaar toezong: 'Lieber Gott lass die Sonne wieder scheinen. Für Papa und Mama und für mich'.Kon het Duitser? Rondom lag nog overal het puin.Het onverwoestbare kind heette Cornelia Froboess.Zij was ook, leerde ik, het penetrante stemmetje in de Duitse versie van 'Naar de speeltuin'. 'Pack die Badehose ein'. Later werd ze bekend met 'Conny und Peter machen Musik'. Een tienerfilm waarin de Halbstarken nog braaf hun Sinalco limonade drinken. Wat was Duitsland in de jaren '60 dichtbij. Avond aan avond Hans Joachim Kulenkampf, Catherina Valente en Freddy Quinn op de Nederlandse televisie. Maar Duits is geen verplicht schoolvak meer. En na het WK van 2006 lijkt Duitsland weer geruisloos achter de horizon verdwenen.Later meer.

Het fotograferen van een blinde lijkt een extra dimensie toe te voegen. Nooit zal Oscar Baum bij benadering weten hoe anderen naar hem kijken. En is dat langzamerhand niet een onvervreemdbaar recht 'mogen weten hoe anderen je zien'?Schuilt daar het raadsel van de blik van Oscar Baum? Is het een blik die zich verzet? Wim Bloemendaal vond in de "Gesprekken met Kafka" van Gustav Janouch over Baums blindheid het volgende: "Franz Kafka vertelde mij: De Praagse joodse dichter Oskar Baum ging als kind op de Duitse openbare school. Op weg naar huis kwam het gewoonlijk tot vechtpartijen tussen Duitse en Tsjechische leerlingen. Bij zo'n vechtpartij werd Oskar Baum met een houten pennenkoker zo op zijn ogen geslagen dat het netvlies van de oogappel losliet en Oskar Baum blind werd. 'De jood Oskar Baum verloor als Duitser zijn gezichtsvermogen", zei Franz Kafka. "Als iets wat hij eigenlijk nooit was en als hoedanig hij ook nooit is erkend. Misschien is Oskar niet anders dan het treurig symbool van de zogenaamde Duitse jood uit Praag."

Wonderen zitten in kleine hoekjes. Zeker in de letteren.Zo blijkt dat je een portret van een oude dame kunt schrijven door allereerst het interieur dat je bij haar moet afstoffen heel secuur vast te leggen. Je leert het immers centimeter na centimeter kennen. Afstoffen, stof afnemen, is een bezigheid die bijna dagelijks in alle Nederlandse huishoudens wordt verricht, maar Anton Valens is de allereerste die er een mini-essay aan wijdt. In zijn verhaal 'Een melkmeisje van de Twintigste Eeuw' rijst meteen de kernvraag. Nat of droog? Wanneer en waarom? 'Het klamvochtige afstoffen' heeft als voordeel dat 'het stof aan de lap hecht en niet opwaait', maar 'als beperking dat niet alle materialen tegen water zijn bestand'.Ga er eens voor zitten.Valens schrijft nergens grappig of ironisch. Hij is exact. Hij houdt van dit zware werk, al zijn de mensen vaak lastig. Van hem leer ik dan dat je ramen lappen ook kunt beleven als een verborgen vorm van schilderkunst.Gisteren had ik naast Wim Brands de kans hem wat vragen te stellen.

"Foto's vanaf mijn balkon vroeg 's morgens Paaszaterdag. 'Het is zo koud op deze verdomde plek', schreef Jean Rhys in een brief van het Engelse platteland,' dat ik nergens aan kan denken dan aan hoe koud ik het heb en aan kou in het algemeen en dat kou de hel is en de hel kou enzovoort enzovoort, enzovoort'. Over de Engelse zon schreef ze: "...dat ding hier, ik kan niet geloven dat het dezelfde zon is, want de zon op Dominica is verschrikkelijk, als God."Leest allen Jean Rhys. Ze woonde op onverwarmde Parijse hotelkamers, ze dronk en bleef dagenlang in bed, met haar kleren en schoenen aan.

En stelt zich vragen als 'kent zinloosheid gradaties?'. 'Het leven is een verhaal,' denkt Lester soms, 'je gelooft het of niet'. Lastig, want 'de waarheid van nu is leugen van straks'.Hij tobt zich af over zijn huwelijk: 'Liefde die voor verliefdheid in de plaats komt is weinig meer dan lijdzaamheid.' En over het land waar hij woont: "Het is een wreed en genadelos land, en vooral is het een cynisch land, waarin de gelukkigen in de meerderheid zijn, de doodnormalen (...)Uit protest tegen dit land zou hij soms zichzelf op straat in brand willen steken en vervolgens willekeurige voorbijgangers innig om de hals vallen. 'Brandman!' zou hij roepen: de naam van het laatste individu."Een uitgekiende psychologische roman, die laat zien hoe wankel eigenlijk datgene is wat wij bij afspraak 'persoonlijkheid' noemen.Tweede Paasdag was Christophe Vekeman te horen in De Avonden

'Ik heb een aanloop genomen en een stratenboekje gekocht. Ik had dat eerder moeten doen. Mensen als ik, wier zwaartepunt buiten henzelf ligt, op een onbestemde plek in het universum... die voor iedere indruk gevoelig zijn als was... die moeten hun zintuiglijke apparaat onophoudelijk voeden, al was het met uithangborden, teneinde de gapende leegte te overbruggen.'Ik lees, en kan alleen maar denken 'ongelooflijk, dit ben ik'. Het gaat verder: 'Ik reis in het klein. Zwitserland is een mooi land, maar er groeien daar hotels in de bomen, en de meeste slakken reizen toch met medeneming van hun milieu... in de vorm van familie en vrienden.Het kan trouwens niemand iets schelen waar hij heengaat: wij gaan mee. We kunnen niet thuisblijven. De slak kan niet uit zijn auto. Die manier van reizen mishaagt mij. Zo er al gereisd moet worden, dan naar vroeger tijden.' En verder, en verder.