Echt knap is alleen haar aankleding - vast zelf uitgezocht en haarfijn over the top, met diep decolleté en pantermotieven tegen gympies. De poppenspeelster huurt een Taiwanese oppas (een filmstudente, opgelegd alter ego van de regisseur) voor haar iets te lieftallige zoontje. En waarachtig, de oppas begint te filmen. Over een rode ballon, de kinderziel die weldra boven de daken van Parijs zweeft. Dit naar aanleiding van de klassieke Franse kinderfilm 'Le ballon rouge' uit 1956.Met een o zo poëtisch, liedje over een rode ballon, eindigt het.Ik zou dit niet schrijven als de reacties niet zo idolaat waren. NRC-Handelsblad: '...verbluffend van wijsheid, eenvoud en schoonheid...'.Pijnlijk.

Wat jongeren zo'n twintig jaar na de Tweede Wereldoorlog deden was denk ik vooral het nagaan van de legitimiteit van de macht. De macht van hun ouders ('omdat ik het zeg'). Wat daar van kwam was kijken of het anders kon.Hoever moest je gaan met gelijkheid? Maakten geld en werk echt gelukkig? Zou anders samenwonen dan in stelletje iets zijn? Waren andere drugs dan alcohol eigenlijk niet beter voor je? Kon het zonder auto's? En zo door. Dat experimenteren was alleen mogelijk door de toegenomen welvaart, die je onafhankelijk maakte van je ouders. Geld en daarbij: nieuwe technologie. Zonder platenspelers, brommers, wrakke VW-busjes, de pil, radio en tv geen 'Mei '68.Er was ook een lange aanloop geweest. In Nederland hadden de Leidsepleinkunstenaars, Ban-de-bommers en andere linkse groepen het pad geëffend. Dat kon ik zelf bedenken. Nu op zoek naar iemand die er echt verstand van heeft. Zo kwam bij Niek Pas, historicus en oa. geschiedschrijver van Provo, met zijn boek 'Imaazje! De verbeelding van Provo 1965-1967' (2003). Komende week verschijnt van hem 'Aan de wieg van het Nieuwe Nederland. Nederland en de Algerijnse oorlog (1954-1962)'.Eén van de aanlopen naar mei '68 lag in de losmaking van Algerije van Frankrijk. In Nederland werd grootscheeps actie gevoerd voor de Algerijnse vrijheidsstrijd in 1959. Oa. door de VPRO.Een gesprek dat volgende week maandag, 19 mei, te horen is in de Avonden.Later meer

Zijn brieven tilden me op. Woorden en zinnen in een dokterspoot, die eerst ontcijferd moest worden. Maar dan, rijkdom. Onze briefwisseling bestond uit wederzijdse oprispingen, over alles. Vorig jaar is hij opgehouden met schrijven. Zijn laatste roman moet nog verschijnen. Waar is hij?Nachtland, zei hij zelf eens. Wie weet nog van thuis zijn en stil staan luisteren, terwijl het bloed uit je hersens wegzakt? Natuurlijk hebben muren oren. Zo verkeerde ik zelf al levenslang tussen de dingen, en toen kwam ik een levende ziel tegen, hem. Wat ligt, voor wie een huis bewoont, eigenlijk het meest voor de hand? Ik denk ziek worden. De huisziekte krijgen. Met een mond ‘die kleppert als een brievenbus’. Willem is nooit ver. In zijn boek 'Gesprekken in huizen' aan zee verwijst hij naar een roman van hemzelf die 'De afhangende hand' zou heten. Ik zag hem meteen, die hand. Het schijnbaar dadenloze van een pols, ongedwongen over de leuning van een fauteuil neergelegd, waaruit al snel het spel volgt van vingers.Vingers zijn rusteloos. Voor je het weet plukken ze - schijnbaar in gedachten - aan iets, of iemand. Iets of iemand in de verbeelding van de hand. Ach, in één kamer te zijn met die afhangende hand.Het boek bestaat niet.ps. Vanavond (donderdag 8 mei) was er een eerste IM in De Avonden, maandag na 21.00 het hilarisch verslag van een fiets- en roeitocht in Den Haag uit 2001.

Het zwijgen van uurwerken wordt dwingend. Zo kwam ik met de eerste patiënt bij meneer Minnema, de enig overgebleven klokkenmaker in de wijde omtrek. Hij bewoont een halve villa in een laantje, makkelijk te vinden want in de tuin staat op een antieke lantaarnpaal een oude stadsklok en voor de deur staat de auto van meneer Minnema, met een even grote klok op het dak.Elke keer als ik het laantje binnenreed dacht ik aan Nabokov, die in zijn jeugd een reuzenpotlood zag, in mijn herinnering van een zelfde formaat, en ook gemonteerd op een auto. Bij meneer Minnema binnen niets dan klokken. Ook het tuinhuis stond vol. Dat wekte vertrouwen. Ik liet de Friese achter. Enkele weken later - er is geen haast is bij klokken - kon ik hem halen. Een dag later stond hij weer stil. Ik ben nog veel bij meneer Minnema langs geweest. Vandaag moest en zou ik opeens die passage bij Nabokov terugvinden. Ergens in het begin van ‘Speak, Memory’, dacht mijn geheugen. En op pagina 32 vond ik hem. Maar het potlood blijkt een decorstuk uit een etalage - helemaal niet gemonteerd op een auto - die het jongetje nota bene cadeau krijgt van zijn moeder. Wel groot, maar niet zo groot als de klokken van meneer Miedema.En met echt grafiet in de punt, daar was aan gedacht. Al zou je er met geen mogelijkheid mee kunnen schrijven.Zoals ook de reuzenklokken van meneer Minnema echte klokken zijn, die keurig gelijk lopen.

Van haar overwegingen over, ja wat? Het niet bezoeken van 'diners' van haar echtgenoot - die nu dus niet mee was - en andersom, tot en met de kwestie van het afhalen. Wonderlijk haar mimiek. Weer zag ik hoeveel leuke gezichten ze wel niet heeft. En wat ze nog meer zei? Dat waait op tv altijd meteen weg, maar ik onthield dat ze herhaalde wat ze NRC-Handelsblad vertelde, namelijk dat ze van stijl wil veranderen. Ik betwijfel of dat lukt, in de roman waar ze aan werkt: 'Wat het precies gaat worden weet ik niet, maar het gaat heel lang duren'. Ik herinner me dat een paar van de verhalen in 'Sleur is een roofdier' stammen uit een niet afgekomen roman.Er is hoop. Voor het korte verhaal. En voor schrijvers als D.Hooijer. Schrijvers die niet aan literatuur doén, maar die het zíjn.

Bunkerreglement:1. Als de lucht je niet bevalt blijf dan meteen maar buiten!2. Nassauers zijn in het bijzonder hartelijk welkom!3. Hou geen rekening met slapers (wie moe is slaapt toch wel)!4. Het meenemen van wilde dieren is verboden (hoger geplaatsten uitgezonderd)!5. Wie bij het binnenkomen zijn hoofd heeft gestoten hoeft ook in de toekomst niet uit te kijken!6. Uitgeleend wordt maar hoogst zelden iets. 7. Bezoekers zijn verplicht zich bescheiden - of helemaal niet - te gedragen!8. De sluitspier mag zich slechts in heel bijzondere gevallen ontspannen!9. Het wassen van de voeten in jenever is verboden!10. Al het andere is ook verboden! Noten: 1) Of er speciaal militairen uit het plaatsje Nassau in deze bunker dienden of dat hier een grapje over het Oranjehuis wordt gemaakt is niet duidelijk. 2) Het moet in de dichtbevolkte bunkers erg gestonken hebben.PS. Wim Bloemendaal voegt toe: 'Een Nassauer is een uitvreter, een bietser, iemand die op andermans kosten leeft.'

Dat was op dinsdag 22 april jl.. Hoeveel groener werd de wereld sindsdien.

Ari en Ellie zijn de meesters van de 'dresscode' ze detecteren de kledingstijlen van deze jaren, en al wat er mee samen hangt (van haardracht tot levensstijl). Wat begon als een samengaan van fotografie en mode groeide uit tot een ontmoeting van kunst en wetenschap. Levende antropologie, hard nodig in tijden van sociale verwarring. Ooit begon het met 'gabbers', gefotografeerd voor KPN. De HEMA en Randstad deden een beroep op ze, maar ook de Franse overheid, die 'de jeugd' in beeld wilde krijgen.Het fotoboek 'Exactitudes' beleeft binnenkort zijn vierde druk. Ari en Ellie hebben nu bijna honderd studies gemaakt van meest jeugdige dresscodes, elk bestaande uit 12 studioportretten. Ik leer hoe intensief het bij het opsporen van zo'n 'Exactitude' (samengesteld uit 'exact' en 'attitude') toegaat. Grondige research, grote kennis van zaken, en vooral openheid van blik, want vooroordelen loeren overal. Hoe stellen tijdgenoten het beeld samen dat ze de wereld, en zichzelf willen tonen? Een foto is gelukt, zegt Ari, als hij samenvalt met zijn onderwerp. Een verbazende ontmoeting, maandag na 21.00 te horen in de Avonden.

In Amerika reed je zo'n afstand moeiteloos, zeiden ze. De mensen kwamen wel.Zo belandde ik in mei '68 met twee radiocollega's en een klein geldbedrag in Rome om muziek op te nemen. Aangekondigd stonden Pink Floyd, The Move, Fairport Convention, Ten Years After, The Byrds en nog heel wat meer. Het zou drie dagen duren.Locatie: het overdekte stadion op de EUR, buiten de stad. Dat stadion bleef leeg. De mond-op-mond reclame had niet gewerkt. Het publiek bestond voornamelijk uit 300 Italiaanse politieagenten in uniform. Tussen de optredens voetbalde ik op het reusachtige gazon rond het stadion met de jongens van Pink Floyd en Ten Years After. Goeie voetballers. De laatste avond werd het optreden van de Byrds (voor het eerst met Gram Parsons) verplaatst naar een club in de oude stad. We deden nog verslag van een actie aan de universiteit van Rome door de Brigate Rosse. Ook daar was Provo kennelijk aangeslagen. Laat, erg laat, vond ik. Provo had zichzelf een jaar eerder opgeheven. Amper een dag thuis werd ik uit een diepe slaap gebeld.'Nu is het in Parijs aan het gebeuren, de hele stad staat op z'n kop. Ga je mee?' Ik dacht even na en zei 'Provo is voorbij, ik blijf thuis.'

Bekende plek. Mijn eigen bunkerverkenningen (net als die van Wim de Bie jaren ’50) waren vooral in de 'Zwarte K' en 'Rode F', zo genoemd naar de letters en de kleuren op de muren. Zonder gevaar was het niet. Om de 'kapel' (een hogere betonnen ruimte met en spitse boog) te bereiken moest je door 'de grote drup', een doorgang die je kruipend moest oversteken, waar altijd water omlaag sijpelde, vermoedelijk uit de duinpan erboven. De kapel was versierd met 'jongenskunst' in houtskooltekeningen (houtskool van onze fakkels), seksuele oermotieven die je weinig meer ziet. De toegangen waren mangaten met ijzeren sporten eronder. Ze werden voortdurend dichtgemetseld door de duinwachters. Het was zaak er 's avonds alweer bij te zijn, als de cement nog nat was, en ze dan weer open te maken. Pech als je bovenkwam en er stond een man met een hond naast het gat. Ik heb wel eens erg lang moeten wachten. Maar zo'n man gaat ook een keer weer naar huis. Het verhaal ging dat je ondergronds van Den Helder naar de Spaanse grens kon komen.