rook is al zichtbaar aan de voet. een seconde later verheft zich het betonskelet en vliegt ten hemel.
de sloopploeg eet
dialoog, let op het beton op de achtergrond

Still life

Waarom heet die film zo?Je zou denken nergens meer bedrijvigheid dan bij de bouw van de Drieklovendam in de Jangtze, die China ingrijpend zal veranderen - godweet welke ecologische rampen eruit zullen voortvloeien. Maar aan het eind weet je dat zoveel beweging gelijk staat aan stilstand. Omdat hij er voor de mensen niet toe doet. Die zijn met heel andere dingen bezig. Kortweg, ze zoeken elkaar.

Dit is een betonfilm. Steeds zie je de majestueuze bergen met betonkarkassen erop, die worden gebouwd of juist gesloopt - het verschil vervaagt. Het landschap verandert, loopt onder. Maar het gaat zo langzaam als de wijzers van de klok die je ook nooit op bewegen kunt betrappen. Op een muur staat een streep met het getal 165,3, ver boven de hoofden van de slopers. Zo hoog zal eens het water staan. Maar wie maakt dat nog mee?Een man zoekt vrouw en dochter, een vrouw zoekt haar man. Daar gaat het om.Ik denk dat dat de grote verdienste is van maker Jia Zhang-ke: hij reduceert de grootste bouwkundige onderneming in de Chinese geschiedenis tot een stilleven. Dat wordt prachtig geïllustreerd door het ene krankzinnige, surrealistische moment in de film: een betonskelet - het lijkt wel een kunstwerk - dat achter de dialogen staat - stijgt zonder dat iemand het merkt opeens, 's nachts ten hemel, wordt gelanceerd als een raket. Weg is het.

achterzijde
voorzijde

Stropdasjurk

Op de eerste pagina van zijn sprookje 'Der neue Paris' (1811) beschrijft Goethe hoe de jonge hoofdfiguur genotvol z'n eerste nieuwe gouden jasje aantrekt. Vergeten mannelijke opsmuk.

 Wat is er over? Niet meer dan de stropdas. Het ging met mannenkleding bergaf, droef werd het, op dat laatste restje glim na. Weggegooid door Claus von Amsberg en toch weer teruggehaald, met dubbele knoop, door Fortuyn. Mannenkleding is steeds weer door vrouwen ontvreemd, van zeemanstruitjes tot broeken en laarzen.In de jaren '50 knipte de Parijse zangeres Patachou als regel de stropdassen van bezoekers aan haar café chantant af.

 En in 2007 maakt Nadja Cohen een complete jurk uit stropdassen. Bijna allemaal zijde. Intact en in de volle lengte gebruikt.Ik informeer hoe de dassen in 't model blijven, zit er een jurkje onder?"Nee," zegt ze, "dat is het mooie, de stropdassen lopen zo, dat het model 'mee' komt, dat was een verrassing. Ik wilde eerst een rok maken. Maar toen werd het een jurk. "Mag dit ontwerp gepubliceerd worden?

 Dat mag als ik vermeld dat alle bestellingen lopen via Nadja Cohen. Rechten voorbehouden.

Goropius (hij kwam uit Gorp)

Taal

Is Nederlands de taal die Adam en Eva in het paradijs spraken, zoals Goropius Becanus (1519-1572), lijfarts van Philips II maar ook de eerste officiële stadshistoricus van Antwerpen, beweerde? Zelfs de namen Adam en Eva waren, zegt Becanus, van oorsprong Vlaams: 'Adam is hetzelfde als Hath-Dam, een dijk die is opgeworpen tegen de haat [...] Eva, dat betekent Eu-Vat, het vat waaruit de mens is voortgekomen; ofwel Eet-Vat, het vat van de eed, want het Woord moest uit haar geboren worden...' Ook lag het aards paradijs volgens Becanus in Vlaanderen.

Dit omdat onze Belgische correspondente Margoo de tentoonstelling 'Met Andere Woorden' aanbeveelt. Over taal, nu in Antwerpen te zien. In België is - nog steeds - meer dan in Nederland voelbaar: je taal dan ben je zelf. Bij inburgering hoort taalverwerving. Zo blijkt taal in Antwerpen een bron van frustratie en spanning. Een obstakel voor het samenleven en een politiek correct taboe. En hoe beïnvloeden de nieuw binnengekomen talen het Nederlands dat op de speelplaatsen wordt gesproken? De tentoonstelling loopt tot eind 2007 in Atlas, Carnotstraat 110, Antwerpen

de omslagillustratie is ook van D.Hooijer

Tut of trut

Wat is het verschil tussen een trut en een tut? D.Hooijer begint erover in het verhaal 'Tweemaal tut-af'. Dat staat in haar nieuwe (derde) verhalenbundel 'Sleur is een roofdier'.De menselijke komedie, het schouwtoneel van alledag, dat lees je bij Hooijer. Tut of trut dus. Je kunt niet precies genoeg zijn. Maar lukt dat hier?

Het begint ermee dat de hoofdfiguur (dit verhaal speelt onder verpleegsters, waarvan er eentje steeds rijker wordt doordat ze trouwt - niet uit berekening - met patiënten die haar veel nalaten) in de trein door een slordige vrouw 'truthola' genoemd wordt.Wat betekent dat? Veel overwegingen, waaronder: 'Een trut is iemand die liever het woord tut gebruikt.'Maar ook: 'De grootste seksbom van onze afdeling met wiegelgang en oogschaduw wordt ook weer een trut genoemd.'Raadselen.'Trutten zijn,' zegt Hooijer op het achterplaatsje van haar huis 'onaantrekkelijke, weke, zorgvuldige, ernstige vrouwen, die niet een twee drie een man kunnen krijgen, maar wel vier vijf zes.'Ze wilde in dit verhaal 'het tuttendom ontcijferen'. Lastig want een trut kan zowel heel aantrekkelijk zijn als heel onaantrekkelijk. Ook als ze macht heeft is ze een trut. Wanneer niet?Ik opper dat trut meer lower class is, en tut meer betere kringen. Tut is wat minder grof. Met de r eraf lijkt het minder erg.'En nog truttiger,' zegt Hooijer.' Waarna we ons verdiepen in een complicerende factor als het -schertsend - gebruik van grove taal door defitige mensen.Maandagavond na 21.00 in De Avonden meer.

Tags: 
Avondlog - D.Hooijer
Beluister fragment
Boot-biograaf Michael Huig
het verloren gewaande deel van een drieluik
interieurfoto (1963)

Henri Boot (slot)

Mijn ontdekking van de schilder Henri Boot (zie dit log van oa. 5 mei) eindigde met een rondleiding op de tentoonstelling in de Haarlemse Hallen 'Verwey & Boot, leerling en leermeester' door zijn biograaf Michael Huig.Hun doeken hangen daar prachtig tegenover elkaar, zodat je kunt vergelijken wat ze van dezelfde thema's maakten.

Henri Boot komt tevoorschijn als een conceptueel kunstenaar avant la lettre. Wonen, leven, schilderen, zijn bij hem één. Zijn huis en zijn werk vormen een compromisloos Gesamtkunstwerk. Een concept dat hij tot het bittere eind volhoudt. Aan zijn huisstillevens, uitsneden uit zijn bestaan, is dat goed te zien. Zo stelde hij het zich voor, zo moest het zijn. De kleurfoto's van het huis - gemaakt direct na zijn dood in 1963 - laten zien wat ambtenaren van de Sociale Dienst aantroffen. Arme Verwey. Hoe zou je zo iemand kunnen navolgen?Aan de geopende kist van Boot sprak zijn levenslange leerling: Ziel van mijn ziel, geest van mijn geest.'In 2007 is Groot Heiligland 43 een perfect gerestaureerd pand dat op geen enkele manier aan Henri Boot herinnert. Geen gedenkplaatje, niks.

Avondlog - Michael Huig
Beluister fragment
...straks met trein.
over het hek geklommen bij Tiel...

Grote Nutteloze Werken (2)

Ik prijs de Betuwelijn om z'n ranke bovenleiding. De zachte swing van z'n bochten, de sierlijke verhogingen in het vlakke land. Meermalen ben ik langs het tracé wezen kijken en heb de spoordijk beklommen.Grote Nutteloze Werken kun je niet genoeg prijzen.

Ik dacht aan een expositie in Genua met foto's van de aanleg van vroegste Italiaanse spoorwegen. Opeens bleek nut daar niet zaligmakend meer. Het ging om schoonheid. Geschapen door duizenden lachende mannen met spaden. Ik zing de lof van de Eiffeltoren, in 1889 gebouwd zonder nut. Later werd er een radiozender op gemonteerd, wat een schijn van nut opleverde. En nu woon ik om de hoek van het nog ongebruikte station Ferdinand Bolstraat van de Amsterdamse Noord-Zuid metrolijn.Het station is klaar, daar beneden, maar treinen zijn nog in geen jaren te verwachten in de kolossale, metersdiepe bunker. Die wacht op een schijn van nut. Maar wat? In Antwerpen heb je ook zulke stations, al jaren, vergeten bijna. En daar is het antwoord: 'Je kunt er altijd nog champignons in kweken.'

Gebr. Stegman
jurk verkocht?

Etalage (3)

Opeens stond hij rechtop in de heilige ruimte. Een kleine kaalhoofdige man met een pullover aan, op vilten sloffen, midden in de étalage. Met een rolcentimeter in z'n ene hand, een doosje punaises en een Engelse vlag in de andere. Hij legde de spullen neer op de met fluweel beklede bodem en bleef staan, hand onder de kind, diep in gedachten. Dat zich op de stoep voor het winkelraam een kleine menigte verzamelde leek hij niet te merken. 'De étaleur,' zei mijn moeder vol ontzag.

Twee straten bij mij vandaan staat in de raadselétalage - van het hoekpand zonder ingang of opschrift - nog dezelfde pop (zie dit log van 11 mei jl.) , maar ze is haar jurk kwijt. Haar étaleur heeft haar tijdelijk een laken omgedrapeerd. Even verderop kwam ik langs de gebroeders Stegman.Ik denk altijd nog dat W.F.Hermans daar de naam van de hoofdfiguur in zijn 'Ik heb altijd gelijk' (1951) vandaan heeft. Gezien plaats en jaartallen lang niet uitgesloten.

Décolleté (3)

 Sarah van Sonsbeeck stuurt een foto van een sieraad dat ze van haar grootmoeder erfde (jaren '70). Noem het een decolletéspiegel. Zie de inzichtelijke tekening. De man die een blik waagt ziet zichzelf terug in dat spiegeltje.

 Sarah schrijft: "Opvallend is dat mannen vaak niet anders lijken te kunnen dan kijken: zoals een hert naar een naderende auto. Is het de angst ervoor die doet kijken, zoals sommige mensen met dieptevrees hun ogen niet van de diepte af kunnen houden? Ooit hoorde ik een zeer welopgevoede man zeggen 'Het moeilijke is dat je niet weet of je nou niet moet kijken omdat dat beledigend is of juist wel moet kijken omdat het beledigend is als je niet kijkt'."

adellijke Saksische dame van Lucas Cranach (1530)
de madonna van Jean Fouquet (ca. 1450)

Décolleté (2)

 Je kunt als man niet iets complimenteus zeggen over een décolleté, de lijn ervan, de gebruikte stoffen. Schilders en beeldhouwers doen het zonder woorden. De kunsthistorica Anne Hollander, beschrijft in haar standaardwerk 'Seeing through clothes' hoe situaties waarin kleren door-de-war raken kansen boden aan de kunstenaars. Het gaat dan om de decaden voor en na 1500. De mooiste meisjes vind je in de kunst van toen.

 Een lichaam met net nog iets aan is opwindender dan naaktheid, zegt Hollander. Maar tegelijkertijd toch ook zediger. Tegenwoordig zou je dat 'dubbel' noemen.Neem de Bijbelse moeder-met-kind scènes. Het kind moet gevoed worden, daarom is het nuttig en logisch dat één borst ontbloot wordt. Maar tegelijkertijd, nu ja. Hoe dit zij, de eigenares van de borst wordt verondersteld zich van geen kwaad bewust te zijn. In 1450 al schilderde Jean Fouquet zijn Madonna met als model Agnes Sorel, maîtresse van de koning (zie dit log van 26 maart jl.).

 Anne Hollander schrijft: 'This breast bursts out of its confinement while the othe one, for once equaly visible under the dress, submits to its pressure with equally sexy effect.'De engeltjes kijken wat verontrust toe. Waarom zijn ze eigenlijk rood?Let op het onderhemd en het - voor die jaren erg modische - ingesnoerde lijfje. Ook over de gelaagdheid van de kleren van toen staan mooie dingen bij Hollander. Het onderhemd (chemise) is basis, maar in de late Middeleeuwen boort het zich een weg naar buiten door kunstige openingen, het puilt en bolt.

Ondertitelkunst ? (6)

Bij mij is kijken naar doordeweekse middagtelevisie niet minder dan zonde. Mag alleen bij ernstige ziekte en hoge koorts. IJlend naar een Amerikaanse dominee kijken, dat zou ik nog eens willen. Maar vanmiddag had ik geen ander excuus dan de vage hoop op ondertitelkunst. Kunst? God gaf geen krimp.

Pagina's