Zou het? Mij viel meteen te binnen wat ik de laatste jaren zie van kunststudenten. Sommigen hebben de computer afgezworen, anderen gebruiken hem alleen nog als hulpmiddel. Ze scheuren, knippen, plakken, werken met hun vingers, precies zoals Moholy-Nagy het in de jaren '30 deed. Er is ook een grote hang naar analoge camera's, naar vergelende kleurenfilmpjes, naar polaroids.
Vergeet nooit de vingers.
De hoogdravende theorieën van Nagy over de creatieve mens, het Gesamtwerk (zonder 'Kunst') en het licht zijn vergeetbaar. Wat overblijft is een leuke fotograaf. Hij deed het vaak van bovenaf. Net als Hans Aarsman, die me eens vertelde hoe hij bij zijn hoge standpunten kwam. 
Op het balkon boven de ouderlijke slagerij speelden zijn broer en hij met een takelwagentje, dat zijn lasten tot op de straat kon laten zakken. Zo werd zijn natuurlijke blik die van boven naar beneden. Hij vertelde hoe hij hoge gebouwen binnendrong, mooie trucs.
Wat gebeurt er van bovenaf met het beeld, met de fotograaf, de beschouwer? Ik denk een gevoel van almacht, het vermogen het beeld te vervormen, naar je hand te zetten zonder dat de gefotografeerden daar iets van merken: het oog van God.
 

 Als je er doorheen vliegt - ik zeg steeds maar vliegen, zo soepel gaat het - doe je dat op een kijkhoogte van twee meter, met een snelheid van vijf kilometer per uur.
 Marcel legt uit dat de structuur bestaat uit fractals, met daaroverheen een driedimensionale toplaag met 'variërende open- en dichtheden'. Zo 'boetseer' je de structuur, de lichte en donkere plekken.
'Out of nothing' is nadrukkelijk niet interactief. Ook niet geënt op een bestaand landschap. Heeft hij het dan eens gedroomd?
Nee, zegt hij, het is 'iets dat duidelijk moest worden in mezelf'. Het beeld droeg hij al lang met zich mee. Hij houdt van wandelen zonder doel, ligt graag op z'n buik naar mossen te kijken... Regen vindt hij geweldig.

 Mijn indruk van lichamelijkheid bevestigt hij. Het 'landschap ontrolt zich, onder de camera die je zelf bent. Het lijkt te reageren op je blikken. Maar de regelmatige hartslag die je steeds hoort is een puls.
Ik dacht aan de eilanden voor de Dalmatische kust die je vanaf de hoogte van Triëst in zee ziet liggen als reusachtige mensen of dieren. 
Hij herkent dat.
 

Hij schaamde zich dood bij de gedachte aan een rekening waarop 'Hungry housewives' vermeld zou staan. Wat is porno? Seks zonder gezicht? Zit de kick in de anonimiteit? En zou dat 'typisch mannelijk' zijn?
De pornomarkt wordt schijnt het overspoeld door het werk van 'amateurs'. De klanten lusten geen 'pornosterren' meer, ze willen 'de buurvrouw' zien.
Ik heb het vermoeden dat dat samenhangt met de samenstelling van het publiek. Zouden het niet 'hungry housewives' zijn die de buurvrouw in actie willen zien?
Raadselen.
Maandag leg ik ze Arnon voor.
 

Er zit me teveel poppenkast in. Nergens een menselijke figuur die naar je toekomt. Eindeloze herhalingen van motieven. Niet nóg een harlekijn - komisch en triest tegelijk - naast 'n meisje als de schilder en z'n model. Niet wéér het Parijse uitgaansleven, de zelfkant, dat hadden Lautrec en Van Dongen al zoveel beter gedaan. En niet nóg een stier. 
De vormvernieuwer dan?
Maar de meervoudige aanzichten van Afrikaanse maskers die in het kubisme terecht kwamen waren al ontdekt door André Derain, en Cézanne had de wereld al in kubussen, bollen en kegels gezien.
En dan de composities, z'n zwakke plek. Zo theatraal dat geen van z'n figuren de aandacht vasthoudt.
Poppenkast.
Morgen in de Avonden meer.
 

Daar hangen ook zijn 'fotogrammen', foto's gemaakt zonder lens, waarbij 'zomaar' huishoudelijke voorwerpen hun afdruk rechtstreeks in het gevoelig papier maakten. 
Het fotogram dat Moholy-Nagy in 1922 in het Bauhaus bedacht komt van telegram en betekent lichtschrijfsel. Hij wilde er in ernst 'optische emotie' mee overbrengen. Tot het eind van z'n leven bleef ie ze maken.

Weinig zo aan tijd en mode gebonden als fantasie.. Van de 'primitieve' bij Picasso na z'n ontdekking van de Afrikaanse kunst, de surreële van Dali, tot de kinderlijke van Cobra.
Je kunt fantasie heel precies dateren. 'Cultuur, dat is dat mensen elkaar nadoen,' zei Jan Pieter Guépin eens. 
Terwijl de makers vaak juist dachten dat ze zich losfantaseerden uit hun tijd. Maar, deze fantasieën uit 1929... ach!
 

Ze liet een transcriptie voor me achter van haar favoriete stiltegedicht. Dat bleek van K.Michel. Jaren terug had ze het opgenomen van de radio en uitgeschreven toen hij het voordroeg in de Avonden. Maar, klopten de tekst en de spatiëring wel? En, stond het ergens afgedrukt? 
Michel - die juist de Awater poëzieprijs kreeg toegekend - om opheldering gevraagd: 'Het is in een iets andere versie gepubliceerd in "Kleur de schaduwen" (2009).'

OKAY
Eerst een paar feiten:
De mens is het enige wezen dat huilt
waarom (apen niet?) weten we niet
Zoals er twee soorten stilte zijn
heb je twee soorten naakt
Een kaart is een landschap
dat je op kunt vouwen
Brieven hebben een stem 
maar onbestelbare hebben een ziel
In het Engels heten ze dead letters
Eenmaal retour worden de brieven 
samengeperst en versnipperd
Dit verklaart het ontstaan van sneeuw 
en de aanwezigheid van dwaallichtjes niet
Er en Het zijn raadselachtige woorden
Zoals je je niets herinnert van je geboorte 
zul je ook van je dood niks onthouden
De boodschap van het DNA luidt 
draai de sleutel in je rug op
Dingen zonder stekker kennen geen storing
Dingen zonder stekker
behalve hij die zich afvraagt 
wat er wordt geteld in 'hoe laat is het'
Okay, ook de wind huilt
 

 Vooral schoonmaken.
Hij staat als een landheer in zijn keuken, temidden van een verzameling slagersmessen (pas was ik met hem op de Zeedijk waar hij zijn blik niet kon afhouden van wéér zo'n groot mes, maar ja 'ik heb er al zes').
Af en toe werpt hij een blik naar de tuin waar niet lang geleden nog het hangbuikzwijn Knor langs de schutting kuierde. Langzaam. Knor is gestorven van ouderdom.
Koenegracht eet niet alleen 'echt' Chinees, dat weten we nu, hij maakt het ook klaar. En, wat in zijn ogen minstens zo belangrijk is: hij wast zijn keukengerei ook af en maakt het schoon.
'Afwassen met ruim water!' is zijn credo. De Nederlandse huisvrouw is veel te zuinig met water, zo raak je het vuil niet kwijt.
En dan komt het sluitstuk van zijn - welhaast Chinese - schoonmaakfilosofie: de dweil.
De dweil, laatste schakel in de schoonmaakketen.
Het hele proces van ingredienten kopen op de markt, ze klaarmaken, ze eten en de afwas vindt z'n voleinding in het uitkoken van de dweil.
Pas als die er weer fris bij hangt is de maaltijd voorbij. 
Eert uw dweil.
 

 Maker Grant Gee ging in zijn 'Patience (After Sebald)' uit van de raadselachtige foto's en prenten die Sebald zelf in z'n boeken gebruikt. Zijn dwaaltocht, in de voetsporen van de schrijver, door heden en verleden van Suffolk, wordt afgewisseld met archieffilm. 

 Sebald had een grote, uitzonderlijke fotocollectie. Vaak fotokopieerde hij de originele afbeeldingen verschillende keren tot de lijnen naar zijn smaak genoeg verdoezeld waren.
Ik wil die film zien, al geven de foto's en Youtube bange vermoedens. Misschien kan museum De Pont in Tilburg, die ook Tacita Deans film kocht, iets doen? 
Hij ging in première op het festival van Snape Maltings in Suffolk, waar nota bene ook de Amerikaanse ster Patti Smith zich ontpopte als een Sebald-bewonderaarster.
Ze had van haar vriendin Susan Sontag, de grote Amerikaanse pleitbezorgster van Sebald diens enige dichtbundel 'After nature' gekregen, waaruit ze voordroeg.

 Bij dit alles wordt het steeds pijnlijker dat er van Sebald (1944-2001) nog steeds geen biografie is verschenen. Ook geen plannen bekend
 

Je bent het zelf, dat is het. Ik was gecharmeerd van 
vroeg-19de-eeuwse verlichtingswetenschappers. Hier wordt een Hottentotvrouw door keurige geleerden teruggebracht tot de afmeting van haar vulva.
Dat de Parijse society niet deugde, tja. Maar je had toch ook Maupassant en Flaubert? Hier zie je ze een curiosum uitwonen tot de Venus in het goedkoopste bordeel terecht komt en tenslotte op de snijtafel van de geleerden, die daar aardig geld voor over hebben.
Geen Toulouse-Lautrec te zien.
Black Venus gebeurt - in de nieuwste varianten - nog elke dag, overal ter wereld, dat leert Kechiche je. Het romantiseren van de zelfkant hoort daar onverbrekelijk bij. 
 

 Ik kan daar niet zijn. Wel keek ik langdurig naar tekst en ontwerp. Een andere genodigde die ik erover sprak zei ''t is net een overlijdensadvertentie'.
'Zo is het misschien ook bedoeld,' zei ik.
Ik hou niet van verjaardagen, Arnon kent - dacht ik - op z'n minst gemengde gevoelens.
Wat in 's hemelsnaam zou er te vieren zijn op een veertigste verjaardag?
Ik zal de jarige maandag vragen naar de bedoeling van dit ontwerp.