En hij legt uit dat onze omgangsvormen ten koste zullen gaan van wetenschap en handel. Met vrijheid van meningsuiting heeft het intussen niets te maken. Je kunt heel goed zeggen wat je vindt zonder grof te worden. Zei de Belg. En bij mij rijst weer de vraag hoe en waar het ooit begon. Oeroud is de kwinkslag. De kwinkslag begint met 'Zo'. Hij spreekt de ander direct in zijn hoedanigheid aan en bevat een provocatie. De kwinkslag dient zich aan als grap. Niet serieus gemeend, want je moet in Holland tegen een geintje kunnen. 'Zo Hassan...'. Vul maar in. Geintje.Ik weet waar het vandaan komt. Uit Amsterdam, wereldhoofdstad van de Moet Kunnen-kerk.Hoe leer je het als je geen geboren Amsterdammer bent? Sitemaker en tekenaar SjocoSjon filmde voor zijn website een cursus Intimidatie voor Beginners in vier episoden. De perfecte inburgeringcursus.

 Dag pappa

Geschreven n.a. v. een directe tv.-uitzending, 10 augustus 1966

Dag pappa

ik hoop dat je me ziet

hier in levenden lijve op het netvlies

van je zuurverdiende geld.Ik doe je de groeten van Hans,

eerstgeborene, je zoon, de zuigelingaan de borsten van mamma die uit Boxtel kwam.

Ik heb je jaren gegeven van ergernis misschien.

Ik eet al twintig jaar je brood en

spreek geruime tijd al met jouw stem, pappa. Je weet dat niet; hoort dat niet misschien, maar als ik mij scheer zie ik jouw mond en ogen.

Wees niet teleurgesteld, zie alleen

dat er iets verandert.

Het leven word gemakkelijker en

gevaarlijk. Op elke straathoek wacht de dood. In elk huis wachten schuimrubber kussens Voor elke deur een auto.

De steden veranderen

Prijzen veranderen

Mijn overhemden veranderen elk jaar van kleur Je gezicht verandert langzaam

in het masker van een man van vijftig.

Men maakt kunstharten

kunstbloemen kunstenaars boten van glas

vuur van gas en zuurstof in ijzeren longen.

Men draagt nu geen broeken met omslagen meer.

Kijk naar mij

hoe ik gegroeid ben

uit mijn lederhosen uit mijn maat 36

Je hebt gelijk:de correcte bediening bij Des Indes auto's met meer geluid dan comfort eieren voor 3 cent

met de hand bediende wasmachines Louis Davids Buster Keaton HitIer werkelozen Stalingrad Mae West ijsjes van een dubbeltje

het Jordaan-oproer

dood door longontstekingen die heerlijke trips met de blauwe, kom daar eens om.

Het stopperspilsysteem is verouderd. Goethe werd een orgeldraaier,

de maan een vergrijsde metafoor.

Alleen de dood is nog de oude verschrikking van weleer. Oom Rein stierf.

Je hebt hem begraven in een donkergrijs pak. En ook ik, eensop een doordeweekse dagmet wat overdrijvende wolkenvelden

zal aan je graf staan en huilen.

Maar zo gaat dat altijd. Een zoon leeft meestal langer dan zijn vader.

Zijn eerste, min of meer zelf geproduceerde CD had ie bij zich en een vriend die Frederik heette en de tweede stem zou zingen. Wim Brands interviewde hem en de plaatsnaam Beaufort-Wes bleef ons bij. Een spoorwegknooppunt, 500 km van Kaapstad. Op de foto's zag het er heet en kaal uit. De treinen bleken ook in z'n liedjes te rijden. Kennismaking met het huisorkest beviel. En zo stond Gert Vlok Nel op dinsdagavond 2 februari in Music-Hall, improviserend begeleid door bassist Gert-Jan Blom, gitarist Ton van Bergeijk, pianist Jan Robijns en drummer Theo Pieterse. Vijf liedjes deed hij, tussen de verhalen en gedichten door: 'Koos', 'Al weer die berge nog so blau', 'Tuesday' en twee keer 'Beaufort-Wes'.In mei van dit jaar werd Gert Vlok Nel opeens beroemd in Nederland door een documentaire in 'Het uur van de Wolf', die afgelopen week werd herhaald. Hier zijn optreden in 1999, opgediept.

In het programma De Radiovereniging van 21-2-'89, keek Peter Flik samen met Arend Jan Heerma van Voss en mij terug.Eerst nog een paar lopende zaken en dan: stilte op de radio. Een gewoon mens denkt dat z'n toestel stuk is en draait ongeduldig de volumeknop open. Zodat het eerste geluid erná als een bom zijn huiskamer binnen valt.Terug in de werkelijkheid. Vreemde sensatie: gered, ik leef.Het oude Hilversum kende vele geboden en verboden. Het vreemdste leek wel het gebod van geluid uit te zenden. Zendgemachtigden waren daartoe in de hun toegewezen zendtijd verplicht. Maar hoeveel geluid was volgens dit voorschrift geluid? Dat stond nergens. Ook het brein zelf produceert geluid, en zonder dat er trillingen en golven aanwijsbaar zijn. Zo is het mogelijk dat wie een boek leest daarbij een stem 'hoort', dat een musicus muziek hoort als hij een partituur leest. Het lijkt er op dat we, hoe dan ook, altijd wel wat 'horen', misschien wel moeten horen, dat stilte voor een levend wezen alleen als fictie bestaat. Extreme stilte werd in 1997 geregistreerd door astronauten aan boord van het ruimtestation Mir, toen de energievoorziening daar was uitgevallen en de Mir stuurloos en donker rond de aarde draaide. Eén van hen beschreef die stilte als 'oorverdovend' en 'angstaanjagend'.Geen geluid lijkt te bekenen: geen leven. Waar is de ander? Is er een ander? Stilte in zijn pure vorm wordt angstig gespannen wachten. Op geluid, waarvan je niet weet wanneer het komt en wat het zal zijn.Echte stilte zal niemand bij zijn leven ooit horen. Dat lijkt maar goed ook.Vrijdag 1 september was De Grote Stilte opnieuw te beluisteren in De Avonden.

'Ze knipperde met haar oog.'Uniek protest tegen de dwang der beweging. Ik zou er een folder bij kunnen schrijven, met zinnen als: 'in de stilstand bedwingt de kunst de tijd en de dood'. Of voor mijn part: 'Kunst moet niet bewegen.' Of: 'Kunst construeert de eeuwigheid.' Zover is het nog niet. Voorlopig was er een Wereldkampioenschap. In Arnhem, afgelopen weekeinde. Eerste prijs: de Piëta van de Franse Sophie Malraye. Dolgelukkig draafde de Moeder Gods door de straten van Arnhem, zich niet realiserend dat ze met haar vreugdedans al haar bewegingloze werk in een klap vernietigde. Hoe zou je bewegingloosheid verder nog kunnen uitbeelden? Ik raadpleegde A.. Die begreep meteen wat ik bedoelde. Het liefst zou hij ter gelegenheid van mijn tentoonstelling, die hij 'Lof der stilstand' doopte een tv-kanaal openen met louter zwart-witte beelden uit parkeergarages. Beton. Neon. Met soms een man in beeld, opeens van links. Waar loopt hij heen? Wat zit er in de tas die hij uit zijn kofferbak haalt? Nooit zul je het weten.Weg met de doodsangst dat de kijker zich zal gaan vervelen. Stilstand!Ik denk aan Michel van de Waart, die stilstaande portretten van oude mensen filmt. Hij zegt tegen ze 'u moet stil zitten voor de foto'. En dan filmt hij hun stilstand in beweging.Mensenlevens zie je oprijzen, uit de beweging van een wenkbrauw, het trillen van een ooglid, een mondhoek.

Citaat: 'Hij drukt haar tegen zich aan en hij begrijpt, niet eerder heeft hij dat zo duidelijk begrepen, zo overweldigd, zo compromisloos, dat hij geen reden wil hebben zonder Tirza te leven. Zonder haar is leven niet meer denkbaar, en wat niet denkbaar is, is ongewenst. Zij is zijn bestaansrecht. Wat hij tegen zich aandrukt geeft hem tegelijkertijd het voorrecht en de plicht te leven.'Tirza is de naam van een Bijbelse stad, zo mooi dat de geliefde in het Hooglied ermee vergeleken wordt. In ons wekelijks gesprek in de Avonden (woensdag 30/8 21.00) vroeg ik Arnon bij wijze van voorzetje 'waar gaat het boek over'. Terwijl ik het zei dacht ik 'schoolkrantvraag'. Zijn reactie was opmerkelijk. De vraag waar het boek over ging opende kennelijk een peilloze afgrond waarvoor hij terugdeinsde. Hij ging voorbij aan de flaptekst en ook aan zijn pleegkind waar we het vaak over hebben gehad. Na enig nadenken zei hij dat het onmogelijk was te zeggen waar het boek over ging. Het was een mooi terugdeinzen. Ik excuseerde me later per mail voor mijn onmogelijke vraag. Arnon antwoordde: 'Ik merkte een merkwaardige gêne toen ik je vraag probeerde te beantwoorden die ik niet helemaal begreep en daarvan gaf en geef ik niet jouw vraag de schuld. Onmogelijk was het niet, maar ik was gegeneerd en onvoorbereid, was ik dit niet geweest had ik de tekst over misselijkheid en de liefde wel voorgedragen. Zal er over nadenken waar die gêne vandaan komt.'PS. Vanaf maandag 4 september as. zijn de berichten van Arnon Grunberg wekelijks te horen op maandag om 21..00 in De Avonden.

Vaste plaatsen ook. Dat wordt lastig voor wie - in bed, werkhok of auto - via AM of middengolf luistert (ongeveer 20% van de luisteraars). En vergeet degenen niet die buiten bereik van de kabel wonen. Voor hen is soms een DAB radiootje een oplossing. Dat kost wel 111 euro. En je moet niet te ver uit de randstad wonen, want DAB is er nog maar in 70% van Nederland. Wel een glasheldere ontvangst.Wie daar woont, of buitenslands, zou ook kunnen denken aan radio-ontvangst via satelliet ASTRA 1; 19,2 Graden Oost: { 12.574 GHz. Horizontaal; SR 22.000; FEC 5/6; A-PID 228 } De kabelluisteraar (80%) heeft het makkelijk.Die hoeft alleen maar zijn kabelfrequentie opnieuw in te stellen. Van Radio 747 naar de Concertzender. Waar vind je dat getal? Op de teletekst van de kabelleverancier. Maar handiger in het hier gelinkte lijstje van de Concertzender. En, goddank is er de PC. Met live uitzending van de Concertzender (zie het portal omroep.nl). Tot maandag 4 september dus. Met om 19.00 eerst de muziek van Roel Bentz van den Berg als de opvolger van Wim Bloemendaal en van 20.00-22.00 gesprekken en verhalen als vanouds.Zegt het voort.PS. voor indirecte luisteraars blijft er uitzending gemist-service op de site van de Avonden, die teruggaat tot 2000. Eén van de grootste audioarchieven van Hilversum.

"Why is this engine sad, Daddy?", asked Christopher, pointing at an unhappy faced locomotive. "Because he's old and tired and he hasn't been out in a long time.", replied his father. "What's his name, Daddy?" "Edward" was the first name that came into the Rev. Awdry's mind. This was the genesis of "Edward's Day Out", the first in almost a hundred simple moral tales about the exploits and adventures of a group of railway engines given human personalities. Nu weet ik wat me overkwam. Ik heb een jongetje gekend dat een locomotief was. De godganse woensdagmiddag liep hij te puffen. Als je wat vroeg gaf hij geen antwoord, hij floot.Tegenwoordig had hij in therapie gemoeten voor het syndroom van Asperger. Toen ging het makkelijker. Als zijn moeder hem aan tafel wilde hebben voor het eten moest hij naar de remise. Dat vergde veel achteruit rangeren, maar tenslotte werd er gebunkerd. 'It's great to be an engine' schreef de dominee. Een diepe waarheid.De onsterfelijke tekeningen zijn van C.Reginald Dalby. Ook de filmpjes zijn zuiver in hun ernst en traagheid. Zo speelt een kind, sissend tussen zijn tanden.Op Youtube is een aantal filmpjes te zien, waaruit hier twee. Geesten op het spoor en een wedstrijd tussen een trein en en bus. Bijna te spannend.

Een bezoek aan de werkplek van Bernhard Christiansen is maandag 28 augustus te horen. Hij vertelt onder meer over zijn rampjaar, het jaar 1991. Een fatale liefdesgeschiedenis had tot gevolg dat hij af wilde van het Duits, de taal waarin zich zijn liefde had afgespeeld. Hij ging Nederlands studeren in Berlijn, sprak zo veel mogelijk met Nederlanders. Tenslotte studeerde hij verder in Utrecht. Nederlands is volgens Bernhard, anders dan het Duits met z'n heldere klinkers en medeklinkers, een taal waarin je kunt mompelen. Dat bevalt hem.Maar de Nederlanders gedragen zich soms zwakzinnig, zeker na de dood van Pim Fortuyn.In zijn nieuwste project 'Dode Dichters' zal hij op het podium in gesprek raken met die dichters. Maar bijvoorbeeld Gerard Reve zal ook met W.F.Hermans gaan praten. Geen imitaties, o nee. Hij werd gevraagd (door de Stichting Literaire Activiteiten Utrecht) een spiritistische séance te doen en dat wordt het. PS. Zijn stuk Krantenkoorts is op 4 t/m 7 september as. te zien in in theater Perdu in Amsterdam, in een duovoorstelling 'Meer' van de Spullenmannen. En op 7 oktober staat Bernhard Christiansen in de finale van het NK POETRYSLAM in Utrecht.

Wat één regel al niet vermag.Deze 'brightens up my day'. Biedt opeens doorzicht. Collega's van vroeger drommen op, kin omhoog, zeggend 'en zo hoort het ook'. Want de gewone imbecielen van Konrad zijn de maat van alle dingen. Dat kan ook niet anders, want wat er in anderen omgaat is ze onbegrijpelijk en onvoorstelbaar.'Méén je dat? Kom nou!'Wat heb ik gezegd? Ik zei 'Ik vind dat huizen eigenlijk nooit mogen worden afgebroken.'