Rutger van Santen
TU Eindhoven, 15 december 2006, 16:50

Zelfdenkende pillen

Waarom bewegen robots zo houterig?Omdat ze centraal worden aangestuurd. Hun onderdelen kunnen zich niet afzonderlijk aanpassen aan de eisen van de omstandigheden.Net in een tijd dat industriëlen politici moeten aanmanen tot beter milieubeheer verschijnt er een monter boek als 'Zelfdenkende pillen'. Een toekomstverkenning waarin 30 visionaire wetenschappers uit de frontlijn van de technologie aan het woord komen. Bedacht en samengesteld door ex-rector magnificus van de TU Eindhoven Rutger van Santen, samen met Djan Khoe en wetenschapsjournalist Bram Vermeer.

De toekomst is ver van populair. Kunnen we de klimaatverandering nog hanteren? Wat als de fossiele brandstof echt opraakt? Hoe voorkom je - godweet nucleaire - oorlogen om de laatste restjes grondstoffen van een uitgewoonde aarde?In dit boek wordt uitgedacht hoe het zou kunnen. Overleven, wieweet, door een combinatie van beleid, efficiency en zuinigheid.En waarachtig, een optimistisch wereldbeeld rijst op. Technologie boekt nog steeds spectaculaire vooruitgang. Er schuilt een geloof in dit boek dat de toenemende communicatie in het digitale tijdperk oplossingen kan aandragen.Wat is handig en verstandig? Merkwaardig hoe de natuur en het menselijk lichaam in deze visies als voorbeeld dienen. Geen centrale sturing meer, maar mikken op het zelforganiserend vermogen van onderdelen. De zelfdenkende lantaarnpaal die tien jaar geleden al meldde dat hij stuk was wordt zo de zelfdenkende pil van de titel, die in ons lichaam zoekt naar plekken waar hij moet bijspringen. En langs deze lijnen veel meer.Van Santen, legt maandag in De Avonden ook iets uit dat ik nooit goed beseft heb. De mens is een verspiller en een vervuiler. Altijd geweest. Ga de verwoestingen na die in vroege ijzertijd in het milieu werden aangericht voor een paar pijlpunten. De ironie van zijn betoog is: vieze, verspillende technologie kan vervangen worden door schone efficiënte technologie. Het is eerder gedaan, alleen nu moet het echt. Laat politici dat inzien.

'Zelfdenkende pillen'
Beluister fragment
Maarten en Eva
Maarten Biesheuvel met Mikkie
in Pandemonium, links J.P.Guépin

Eindelijk Biesheuvel

Vanochtend nog opperde Arjan Peters in de Volkskrant dat Arnon Grunberg de PC Hooftprijs (belangrijkste oeuvreprijs) weleens zou kunnen krijgen. Vanavond weet ik dat het Maarten Biesheuvel is geworden.

Gerechtigheid voor onze grootste verhalenschrijver. De man die 'ambassadeur van de angst' wilde zijn en schreef - onder veel meer - om te vertellen wat angst is en hoe het werkt (volgens de psychologe Karen Horney 'één van de ernstigste affecten die een mens kan treffen'). Meteen zie ik voor me hoe de twee elkaar ontmoetten. Het was in onze Music-Hall, in Eik & Linde aan de Plantage Middenlaan in A'dam. Ze deden daar allebei een verhaal. Biesheuvel was habitué, Arnon debuteerde met een van de verhalen die later in 'Blauwe maandagen' terecht zouden komen. Het moet 9 april 1993 geweest zijn. Na afloop benaderde Maarten Arnon met een brede lach en... kneep hem goedkeurend in de wang. Ik zou willen dat ik er een foto van had. Wat weinigen weten, de meeste verhalen van Maarten Biesheuvel zijn in eerste aanleg voor de VPRO-radio geschreven. En uitgezonden tussen 1979 tot 1994 in programma's als De Suite, Radiotheater, Pandemonium en Music-Hall. Je kunt dat afmeten aan hun lengte, ze duren bijna allemaal acht á tien minuten. Op deze boekensite is er een uitgebreide bloemlezing van te vinden. Binnenkort verschijnt bovendien zijn verzameld werk bij Van Oorschot. Er zijn talloze verhalen over Maarten in omloop. Het mooiste komt van Jan Meng, die meemaakte hoe de schrijver aan het koninklijk paar werd voorgesteld. Er was een lange rij met handjesgevers die langdurig stagneerde toen Biesheuvel bij Prins Claus aankwam. De twee raakten in diep gesprek.'Waar hadden jullie het toch over,' vroeg Jan later.'Hij slikt dezelfde pillen als ik,' zei Maarten.

Streepjes (toch nog)

Ik vergiste me. Er is geen eind aan streepjes.

Rogier Maaskant schrijft: 'Bij dit soort onderwerpen kan ik het natuurlijk moeilijk laten er ook wat streepjes tegenaan te gooien. Zie de oorsprong der streepjes alsmede een al wat oudere foto gemaakt aan de overzijde van de Atlantische oceaan.PS. Enig idee over de herkomst van 'een streepje voor hebben'? Mijn eerste ingeving is dat het met rang en stand te maken heeft - -strepen op een uniform?

Willem Brakman in zee
meer streepjes

Eliane Duvekot

De tekenares Eliane Duvekot woont in Toronto maar tekent voor Nederlandse bladen. De laatste tijd mooie Nederlandse schrijvers voor NRC-Handelsblad. In haar weblog ontstond discussie over haar tekening van Willem Brakman bij de bespreking van 'Naar de zee, om het strand te zien'. Wat doet Willem daar in zee vroeg men zich af. Deze speculaties volgden:

Posted by willem at November 15, 2006 06:00 AM peeing.Posted by blackbird at November 15, 2006 07:18 AM No, he is not peeing. And not jogging.Posted by eliane at November 15, 2006 07:30 AM Hiding his hard on?Posted by Casper at November 15, 2006 08:30 AM Well, hiding is not the word he used, but you're close.Posted by eliane at November 15, 2006 09:23 AM O no, wanking?Posted by Zezunja at November 15, 2006 09:37 AM 'Cooling down' his hard on then? Posted by Bianca at November 15, 2006 10:42 AM Okay, okay, I'll tell you. He said he was copulating with the whole beach. Hence the title of the book: Naar de zee, om het strand te zien.Posted by eliane at November 15, 2006 11:06 AM Respect! It's quite an achievement to maintain an erection in the cold water.Het antwoord was te horen in de Avonden. Eliane stuurde streepjes mee.

Tags: 
Willem Brakman
Beluister fragment
hofdichter met dame in het bos
kunstenaar (1957)
jonge vrouwen veroordeeld tot prostitutie (Italië, 1340)

Streepjes (slot)

De streepjes wonnen. Vraag niet hoe, ze namen het straatbeeld deze zomer over. Er kwamen zelfs diagonale varianten bij. Tegen de herfst zetten ze door in truien, de strepen werden breder, ook mannen moesten eraan geloven. Kortom ze lagen bij C&A. Vraag nooit waarom, zo gaat het.Al die tijd bleef ik zoeken, lezen, vragen naar het geheim van het streepje.

Het standaardwerk 'The devils cloth' ('Etoffe du diable', Parijs 1991) van de Franse professor Michel Pastoureau licht ons in over de theorie (zie dit log van 16 sept.) en de toepassing in vroeger eeuwen, toen al wat sociaal aan het randje zat, hoeren, clowns, gevangenen, troubadours, marskramers en zeelieden verplicht werd het steepje te dragen. Maar het zegt weinig over twee belangrijke aspecten.Ten eerste de aantrekkingskracht die het verbodene of afwijkende onverbiddelijk uitoefent, en daarbij het vreemde effect dat het zien van streepjes in het brein van de toeschouwer te weeg brengt. Dat laatste is goed voor een huiskamerproef. Naar streepjes kun je niet lang kijken, je krijgt je blik niet scherp. En daarbij treedt een mentale onthechting of zelfs duizeligheid op. Ik denk, een vrouw die een man wil verleiden doet er goed aan streepjes te dragen. En daartoe werden hoeren in de middeleeuwen nu juist door de kerk verplicht. Een prachtig misverstand.PS. En er zijn zelden zoveel strepen gedragen als voor tijdens en na de Franse Revolutie.

Arnon blogt

In het voorbijgaan ontdekte ik dat sinds vorige week de site van Arnon Grunberg vernieuwd is en wat meer zegt, hij blogt.Helemaal nieuw is dat niet, afgelopen najaar bij het verschijnen van de gelijknamige roman had zijn personage Tirza al een weblog.

En Joris Gillet vult aan: Sterker nog, Arnon Grunberg 'blogt' ook al een tijdje bij Words without Borders: Sinds juni 2005 om precies te zijn.

de inspecteur
de jongens, rechts Antoine

Le petit lieutenant

In 1991 zag ik Nord, een Franse film die zich afspeelt in Calais. Filmer Xavier Beauvois kwam uit die buurt. De aanduiding 'Nord' betekent in Frankrijk iets heel anders dan hier of - denk ik - waar ook. Wonen in het department Nord-Pas de Calais is het allerergste. In de buurt van een sociale en landschappelijke poolcirkel. Koud en lelijk is het er. Het Noorden is in Frankrijk het noodlot zelf.

Antoine, de kleine luitenant, een beginnend politieman bij de recherche komt uit Le Havre, ook erg. Dan is het nog maar een stap. De scène waarin hij voor z'n plezier het blauwe zwaailicht op het dak van z'n undercover Clio zet en door de Parijse spits scheurt vertelt het al. Maar zijn cheffin, een oudere ex-alcoholiste, gespeeld door Nathalie Baye vindt hem lief. Nooit overtuigen politievrouwen in films me, nu wel. Haar kwetsuren maken haar mooi. Dan begaat haar kleine luitenant zijn fatale blunder. Met televisieagenten heeft dit niets te maken. Hier zie je hoe politiewerk waarschijnlijk echt gaat in Frankrijk. Gedeukte auto's, verveloze kantoren, bekertjeskoffie en iedereen rookt zich te pletter. Na werktijd drinkt men, soms ook tijdens. Veel gaat mis, steeds maar. Een ernstig land met ernstige, verveloze mensen die hun werk doen. Terug op straat denk je bij het eerste het beste Nederlandse politieautootje 'wat een flauwekul'.

'how to recognise an asylum'
Dan Perjovschi

Vincent

The Vincent van Gogh Biennial Award for Contemporary Art in Europe ofwel de 'Vincent' is sinds 2000 een project van het Stedelijk Museum in Amsterdam. In Stedelijk CS zag ik de vijf genomineerden voor 2006, bijeengebracht door een jury onder directeur Gijs van Tuyl.

Vreemd allegaartje. Van de 'Spinoza Rhapsody' (?) gedoopte takkenvorm van de Zwitser Urs Fischer en het slappe idee 'The Fountain' van de Rus Andrei Mkionastyrski tot een wanstaltige kroonluchter van de Engelsman Cerith Wyn Evans. Voor kunsthistorische onderbouwingen zie de website van het Stedelijk.En van de schilder Wilhelm Sasnal uit Polen een ode aan fotografische technieken die verloren dreigen te gaan. Van zijn 8mm-films, de laatste spoelen die hij bezat, zijn geen kopieën getrokken, zodat ze uiteindelijk zichzelf in het Stedelijk vernietigen. Beetje pathetisch, Sasnal won. En toen liep ik de zaal binnen met de bevrijdende grappen van de Roemeen Dan Perjovschi die muren voltekende met wat je kan vergelijken met het werk van de legendarische Amerikaanse cartoonist Saul Steinberg.

Udine. Let op de twee meisjessoldaten rechts
Hoek van Holland
Pavia

Foto (2)

Sinds vorig jaar fotografeer ik digitaal. Wat ik overhou zijn reacties op kansen die zich aandienden. Mijn gemiste kansen ziet niemand. En die zijn ontelbaar. Ik leef een leven vol gemiste foto's. Wat ik er allemaal niet op krijg! Onscherp, te laat, niet nagedacht, toestel vergeten. En later spijt.

Denk aan Italo Svevo die zich op het eind van zijn leven met een schok realiseert dat alleen wat hij van zijn leven heeft opgeschreven bewaard blijft. Wat lukt?Het vele fotograferen in de digitale wereld heeft het ook makkelijker gemaakt. Vreemden op straat vinden het niet meer zo bezwaarlijk. Toch kijk ik tot het laatste moment een andere kant op, alsof het me om heel iemand anders te doen is. En tot besluit volgt dan het excuserende glimlachje van de goedwillende amateur. Maar, boze gezichten en afgewende ruggen blijf je houden.

De verzilverde kloof (1926)
De bloemen van de afgrond (1928)

Magritte - bellen - bollen (slot)

Wim Bloemendaal - groot kenner van vervoermiddelen - schrijft: 'Ik weet het nog zo net niet of het bellen zijn. Er ontbreekt iets kenmerkends aan: aan de uiteinden van de gleuf zit in de regel een wat groter gat, dat zie ik bij Margritte niet. Nou zeg jij: Bloemendaal, daar heb jij de ballen verstand van. Maar voordat de fietsbel zoals wij die kennen werd uitgevonden, werd er ook zo'n belletje aan de fiets gehangen. Ik heb er een op mijn Safety uit 1890.'

Annemiek Overbeek vult aan. De paardenbel komt uit het standaardwerk 'Magritte' van de Amerikaanse kunsthistoricus David Sylvester (Gent, 1992). Citaat: '...in 'De verzilverde kloof' (1926) introduceerde hij (Magritte) een motief dat zijn handelsmerk zou worden. Dit was de 'grelot', een bolvormige bel met een sleuf zoals die bijvoorbeeld werd gebruikt bij paardentuigen. De eerste maal dat deze bellen in zijn werk verschijnen, in 'De verzilverde kloof', waren het verschillende exemplaren hier en daar aan een gordijn gehecht. Dit was een van de manieren waarop de bel steeds weer terugkwam - bijvoorbeeld in 'De geheime dubbelganger' (1927) en 'De annunciatie' (1930). Een andere manier was in groepjes in de lucht. [...] De 'grelot' was slechts een element in een heel scala aan gestandaardiseerde industriële producten die hij tot het eind toe in zijn werk zou opnemen [...] maar de bel kwam veruit het vaakst voor.'Gelukkig weten we nog steeds niet wat paardenbellen met kloven en afgronden (aan de rand waarvan speciale bloemen groeien) van doen hebben.

Tags: 

Pagina's