Sarah van Sonsbeeck en het universum
het universum van A. (2008)

Het Pauli effect (2)

 Vanmiddag zag ik de bescheiden tentoonstelling van Sarah van Sonsbeeck in het SMART Project Space in Amsterdam. Dat wil zeggen in het oude Pathologisch Anatomisch Lab op het WG-terrein, waar het nog zachtjes naar carbol ruikt. Foto's en 'sculpturen', te zien tot 23 augustus.Waar gaat het haar om? Ook nu weer kwam bij het zien wat daar staat en hangt het zinnetje 'een gat in een muur is ook een ding' in m'n hoofd. Ik zei het en ze knikte.

 Erg mooi vind ik deze foto van, ja wat? Hij heet 'The Universe of A.'. En is gemaakt in Berlijn.Wat zie je? Een planeet, waar een andere planeet voor schuift, het geheel omringd door sterren? Ik kreeg deze tekst: "the Universe of A. As she pulled open the sugarbowl the universe of A. began. It went almost unnoticed. After all it was nothing but an accident. We talked a little and it stayed in place. Plates and cups and people came and went. When we got up it remained there for a few seconds untill i saw how her universe was ended by water and soap."Tenslotte de verklaring. Die eigenlijk ondersteboven afgedrukt zou moeten worden achterin het tijdschrift, op de laatste pagina. Maar hier dan: wat je ziet is het deksel van een omgevallen suikerpot op een zwarte cafétafel, omringd door suikerkorrels.

 Even later werd de tafel afgelapt en was het universum van A., die de pot per ongeluk had omgestoten, verdwenen.

Peter Cuyvers

Peter Cuyvers

In zijn boek 'Het proletarische gezin' verzet de pedagoog Peter Cuyvers zich tegen het sociaal-democratische dogma van onderwijs gericht op 'zelfontplooiing'.

Het is niet voor alle leerlingen goed het daarop in te richten. Hoe langer je zo onderwijs geeft hoe groter het verschil wordt tussen wie er wel iets mee kan en wie niet. Je stelt eisen waaraan velen nooit kunnen voldoen, zegt Cuyvers. Steeds moeten falen werkt voor veel leerlingen slecht. Die laatsten zouden meer gebaat zijn bij korter en praktischer onderwijs. Met later af en toe bijspijkermogelijkheden. Nog een knuppel in het hoenderhok: onze toekomst ligt in het gezin. Het gezin werkt. Er zijn weinig echtscheidingen, er is meer tijd voor de kinderen. Van verloedering van het gezin - of de samenleving als geheel - is volgen Cuyvers weinig sprake. Maar 5 á 10% van de gezinnen heeft het moeilijk. En 90% van de kinderen groeit in een compleet gezin op. Die gezinnen zijn stabieler dan ooit in de geschiedenis. Peter Cuyvers was jaren lang staflid van de Nederlandse Gezinsraad. En is bij velen bekend als 'de gezinsideoloog van het CDA'. Inmiddels is hij zelfstandig beleidsadviseur. Ik zocht hem op. Donderdag na 20.00 is hij te horen in De Avonden.

De Avonden 2008 (do) 24 juli 2008 uur 1
Beluister fragment
de ''Brugse zwanen'' van Raveel (1971) in de vijver
Thom Mercuur vanmiddag in het door hem gestichte Museum Belvédère in Oranjewoud

Roger Raveel (3)

In de winter van 2007-2008 bracht het Museum Belvédère werk van de Belgische kunstenaar Raveel onder de titel 'Raveel in Friesland'. In het water voor het Museum liggen nog steeds zijn 'zwanen van Brugge': vier zwanen op ware grootte met in het midden een open vierkant, zwart omrand, gemaakt voor de Tweede Triënnale van Brugge (1971).

Open vierkanten, naast de vele witte in zijn werk.Inmiddels oud-museumdirecteur Thom Mercuur, die Raveel kent gaf me vanmiddag de catalogus van toen, met veel werk, maar ook teksten/gedichten van Raveel. Hier over de witte vierkanten:Wit / omringd / door zwart / is geen doodsbericht /het bekommert zich / noch om de dood / noch om het leven / noch om de dingen.Het is / en blijft / wat het is / het niets / van het wit / in het wit.

3.
2.
1.

Beton (30)

Arie Schippers, terug uit Duitsland, bericht:

ns-betonhier wat ingekleed ijzerde eerste is tussen hilversum en utrechtde tweede is tussen tilburg en bredade derde is een bielsdb-betonvlakbij de elbe net voorbij magdenbug

Papier in Apeldoorn

 De eerste schrijver die ik van nabij heb gezien was de heer A. van Breda, auteur van het populaire boek voor ouders en kinderen 'Plezier met papier'. Dat kwam, zijn zoontje Michiel had me had meegenomen naar het houten huisje aan de Coldenhovenseweg waar hij woonde. Daar, achter een glazen deur zag ik de schrijver zitten. Hij droeg een vlinderdas en mocht niet gestoord worden.

 Dit speelt zich af in Eerbeek, op de Veluwe, waar ik van mijn zesde tot mijn negende jaar woonde. Geen toeval, in Eerbeek waren toen nog zeven papierfabrieken. En ik zat in de klas met nazaten van papiermagnaten als Schut, Sanders, De Zeeuw en Bos. En kwam soms over huis in de villa's waar ze woonden. Met Evert Schut mocht ik mee de fabriek in. Daar zag ik een gloednieuwe 'papierstraat', waar uit vezelrijke pulp tenslotte volautomatisch,, na talloze bewerkingen op brede rollen het papier ontstond. 'Je vingers erlangs, voel de statische elektriciteit,' zei de voorman.

 Het knetterde. Bij Schut maakten ze ook etiketten (oa. voor Flipje Tiel) en doosjes (oa. voor Prodent-tubes).Dit - en meer nog - kwam vanmiddag boven toen ik Apeldoorn - een paar bushaltes van Eerbeek - de Holland Papier Biënnale 2008 zag, waar kunstenaars laten zien wat je met papier, golfkarton en zo meer kunt doen. Veel, zo bleek. Papier gedraagt zich anders dan alle andere materialen. Onder de sponsors zijn ook twee Eerbeekse papierfabrieken .

Tags: 

Eijkelbooms laatste woorden

In het Cultureel Supplement van NRC-Handelsblad van vandaag schrijft Gijsbert van der Wal over het nieuwe viaduct in Dordrecht waar in letters van René Knip (1963) op tegels van Mosa de laatste dichtregels van Jan Eijkelboom (1926-2008) zijn aangebracht.

'De drie zinnen langs de weg schreef stadsdichter Eijkelboom speciaal voor de tunnel. Ze hebben alle drie betrekking op wat hier verbeterd is: er hoeft niet meer op spoorbomen gewacht te worden, verkeer van alle kanten kan voortaan ongehinderd doordenderen.' De andere regels selecteerde de dichter zelf uit ouder werk. Eijkelboom overleed op 27 februari van dit jaar.De vorige maand onthulde gelegenheidsregels langs de weg en in het hek zijn in de woorden van Gijsbert: 'Een zwanenzang in stevige letters van steen en metaal, op een spoorviaduct dat nog vele decennia mee kan.'Hij maakte deze foto's op 14 juli jl..

Tags: 
overleden insect, aangetroffen in vensterbank
Frank in het atelier

Frank Halmans (3)

 In Utrecht zag ik zijn Disparitions, verdwijningen. Zie dit log van 30 juni. Het íngedikte interieur. Een klem op je kop. Die man die dat maakte wou ik zien. Zo kwam ik gisteren achter Bunnik tussen de weilanden. Daar, achter een grote werkplaats ligt zijn atelier. Frank Halmans is altijd in de weer met wat Anthony Mertens noemt drempelsituaties.

 Binnen en buiten, mens en huis. Hij verzamelt gestorven insecten die hij aantreft in vensterbanken. Prikt ze op een stuk piepschuim en noteert de vindplaats. Hij heeft er al 220.Vensterbanken zijn drempels bij uitstek. Hij maakte een erker waarin je - tussen gesloten giordijnen en spiegelruit - kunt logeren, met bed en al. Hij leest Georges Perec, maar ook Proust.

 Meer dan eens maakte hij van een plankje oude boeken een huisje, met raampjes. Een groot project is 'De slaapkamers waarin ik nog steeds wakker word'. Reconstructies in miniatuur van al zijn oude slaapkamers. Waken en slapen doe je in interieurs. Wat zit er tussen? Bij Frank vaak een aangename halfdroom. Maar Magritte is niet ver. Later meer.Woensdagavond is hij te horen in De Avonden

Tags: 
Het graf van Pernath (1994) - bij het gedicht van Hugo Claus
Klein neerhof en de heuvel van de hoop (1982)  - met kippengaas

Roger Raveel (2)

In 2005 verscheen 'De neef van Delvaux' van Nicole Montagne, een bundel essays over kunst en literatuur. Ook het witte vierkant bij Raveel komt daar ter sprake, in het volgende verhaal van onduidelijke herkomst:

'Roger Raveel zag op een dag een vrouw die een laken ophing aan een waslijn, en dat had hij in zijn leven ongetwijfeld vaker waargenomen. Maar kennelijk zag hij nu ook iets anders. Wat, dat wist hij niet. Hij schilderde het laken, met daarachter de handen van de vrouw. Hij wist nog steeds niet wat hij bedoelde, en bleef schilderen. Na verloop van tijd ging het hem allang niet meer om het laken maar om het witte vlak, de lege ruimte, het gat in het schilderij.'Wat zich hier ontvouwt is mooi. Een gat in de werkelijkheid. Vastgehouden - natuurlijk - door een vrouw.

Het venster (1962)
Het verschrikkelijke mooie leven (1965) - met levende kanaries
Herinnering aan de dood van mijn moeder (1965) - met de oorspronkelijk houten bedstijlen

Roger Raveel (1)

In Machelen aan de Leie ligt niet alleen Gerard Reve begraven, Roger Raveel woont en werkt er nog steeds en zijn museum staat er. Hier merk je hoe belangrijk het is dat musea ramen hebben, al zijn het er maar een paar, waardoor je de kunst af en toe kunt leggen naast de wereld. Het Mauritshuis is daarin onovertroffen, de bouw rond de hofvijver bedt de schilderijen als het ware in. In een bos of buitenwijk zouden het heel andere schilderijen worden.

In Machelen werkt het minstens zo goed, Hier werd Raveel in 1921 geboren. Een blik uit het raam is meteen een blik in het achterhoofd van de schilder. Een heel goed museum. Raveel is een eenzelvig man, die zijn eigen gang gaat. Die gang kun je hier volgen, zijn leven wordt geëxposeerd. Een aspect daarvan is het willen overbruggen van de kloof tussen kunst en leven. Dat deed hij een tijdlang letterlijk, door een open raam te gebruiken als lijst of door twee levende kanaries in een kooi in een - panoramisch - schilderij op te nemen.De kanaries hebben het hier erg naar hun zin. Het museum zingt. Ook zijn er veel spiegels verwerkt in de doeken van Raveel. Als je foto's gaat maken merk je de bedoeling, je fotografeert steeds een fotograferende man mee. En verder zijn er weerkerende elementen uit het uiterlijk van een Vlaams dorp: betonnen palen en schuttingen. Daartegenover staat het ongrijpbare, steeds weerkerende witte vierkant, de geest, het raadsel, zeg het maar.

verlegen hippo in Karlsruhe
Michael Flanders en Donald Swann (ong. 1960)

Hippopotamus

Teruggevonden op Youtube. Het lied van de Engelse comedians Michael Flanders en Donald Swann (1959).Flanders, de conferencier in rolstoel. Zie het hem doen. En dan het lied waarin een nijlpaard zijn vriendin uitnodigt voor een wellustig modderbad.

'Mud, Mud, glorious mud Nothing quite like it for cooling the blood! So follow me, follow Down to the hollow And there let us wallow In glorious mud' De opname komt van het album 'At The Drop of a Hat'. Swann zingt het tweede refrein in het Russisch, Flanders weet ook niet waarom.Nijlpaarden zijn familie van de varkens. Het wroeten is ze eigen. Als bonustrack een nijlpaard, dat ik filmde in 2007 in de dierentuin van Karlsruhe, die tegenover het station ligt, net als in Antwerpen. ps. Er staan nog veel meer liedjes van F&S op Youtube. Ik raad aan 'The gasman cometh', over een cyclus van huiselijke rampen, veroorzaakt door 'werkvolk' over de vloer.

Pagina's