dinsdag 30 december 2008 - 23:58
In het Literatur Archiv in Marbach kwam ik bij het wezen van het kladje. De gefotografeerde gelinieerde velletjes en betikte of beschreven ongelinieerde A4's gooiden me in de wereld van Sebalds klad. Of, is het klad?
Hij had de gewoonte teksten in handschrift als hij strandde steeds opnieuw te beginnen (er liggen voorbeelden van). Een sinds de PC verdwenen gewoonte. Toch maakt het groot verschil of je op blanco papier of scherm opnieuw begint of dat je - zoals bijna iedereen - gaat zitten rotzooien met bestaande tekst die al voor je neus staat en er om vraagt veranderd te worden. Afgekeurde tekst geeft vaak verkeerde feedback. Je kunt je niet meer uit het - verkeerde - spoor tillen. Anderzijds, blanco is griezelig. Het staart je maar aan. Toch, Sebald ging velletje na velletje voor blanco zitten. En schreef met de hand. Misschien had ie een hekel aan doorhalingen. Hij was ordelijk. Aan deze kladjes kun je zien hoe hij zich uitdrukt. Woordkeus en zinsbouw zo helder en direct als het maar kan. Ik ontcijferde gedeeltelijk nog zo'n velletje handschrift, gefotografeerd op een extra donkere plek. Het maakt kennelijk deel uit van wat aantekeningen over 'waarom schrijf ik'.
'Ich denke immer dass die richtigen Schriftsteller andere sind. Ich hatte nie die Ambition ein Schriftsteller zu sein. Was ich durch meine Arbeit geworden bin, weiss Ich nicht. Allenfalls konnte ich (...). Ich mache Aufzeichnungen (?) & gehe auf diese Weise gewissen Dingen nach die mich schon die längste Zeit beschäftigen. Dabei (...) es mich, dass Ich den Leuten Sachen vorlege aus meinem Kopf.Eine Erzählungdass sie sich scheinbar mit Leichtigkeit über das schwere Leben erhebt. Wie sie sich konstruiert ist eher (?) ein Rätsel. Sie entstammt vielleicht eine gewisse Privation oder Entbehrung, Phantasie kommt nicht daher, (...) man ein interessantes Lebensgefühl.Zwanghafte Abreise: Schreiben ist eine (...) & eigene Beschäftigung bei denen oft eine tiefe Hoffnungslosigkeit erfasst. Man hat viel Mühe damit. Ist nie Zufrieden - ein grosses probieren & wieder probieren, verbessern & neuschreiben.