Ik zou niet meer kunnen gaan en staan, gereduceerd tot een kruipende peuter. Een conditie als die van Steven Hawking.

 Ik weet toevallig na neurologische onderzoeken over mijn instabiliteit iets meer dan niks. Mijn hersens geven mijn ledematen signalen, bijvoorbeeld om een voet vooruit te zetten. Maar wat weinigen weten, er komt uit zo'n bewogen voet ook weer een signaal terug - feedback - dat zegt: 'voet vooruit gezet', zodat mijn hersens - geholpen door de zintuigen - weten waar ik sta in de wereld. 

 Niet erg, lopen met een stok, maar het maakt je bewust van veel. En dat is precies wat de kunstenaars in KAdE ook doen.

 Soms door bewegende kunst te maken, als Alexander Calder of door filmpjes te laten zien als die van bewegingspionier Muybridge, die geïntrigeerd was door het lichaam in beweging. Soms ook door de mens in beweging te betrappen in foto's, zoals de acrobate en fotografe Isabelle Wenzel, die alles zelf doet: instellen van haar zelfontspanner, en dan een krankzinnige houding aannemen net op tijd voor het toestel afdrukt.

 De grote evenwichtskunstenaar Piet Mondriaan heeft geschreven: 'Naarmate het leven aan evenwicht wint zal de kunst geleidelijk verdwijnen'.

 Ja, kunst is streven naar evenwicht, maar zal dat goddank nooit bereiken omdat het perfecte evenwicht de dood is.  Zoals muziek een spel is om het dode punt heen. Net ervoor, net erna. Wat men 'swingen' noemt ofwel 'Schwung'.

 Evenwichtskunstenaars kunnen acrobaat zijn zoals Isabelle Wenzel die haar lichaam zozeer meester is dat je steeds denkt 'Dit kan niet'. En dat terwijl ze zich even later ontvouwt als een keurig geklede jongedame of een stapel huishoudelijke a­ttributen. Maar ook schilders, goedbeschouwd alle schilders, zoeken even­wicht, spelen ermee. Dat noem je 'swingen'. Er hangt een citaat van Piet Mondriaan aan de muur dat zijn leven als een zoektocht naar evenwicht weer­geeft.

 Maar het balanceren van alledag kent ieder­een. Zoals Samson Kabalu met zijn meesterlijke video van een op zijn stoel wippende man laat zien. Een stoel waarop hij zit, maar waarop hij achteruit wipt op twee poten. Als een kind. Waarom? Omdat de zwaartekracht altijd trekt. En omdat je altijd op zoek blijft naar het punt waarop je bijna valt. Totdat je moeder of onderwijzer geïrriteerd roept 'Blijf nou eens rustig zitten. Een stoel heeft niet voor niets vier poten.   

 De zwaartekracht willen trotseren, daar komt het altijd weer op neer. Onder en boven? We nemen er geen genoegen mee.

 Vrouwen treden op, waar ze ook gaan. Maar ze nemen ook zichzelf waar. Isabelle Wenzel meer dan wie ook. Ze gebruikt de klassieke zelfontspanner, ze moet zich verkleden, en dan binnen tien seconden een rush maken naar de houding en positie die ze heeft uitgedacht voor juist deze foto. En dat zijn vaak lastige houdingen. Waarin ze een spel speelt met de vrouwelijke hang naar elegantie. En de manieren waarop daarnaar gekeken wordt. Alsof ze er aan een kant een hekel aan heeft, maar het toch niet kan loslaten, dat lijf en die kleren, die houdingen en bewegingen de baas wil wor­den.

 Noem het acrobatische elegantie. Vastgelegd in foto's zoals niemand ze maakt. Met een heel eigen esthetiek. Wil de ware Isabelle Wenzel opstaan, dacht ik, de keren dat we elkaar ontmoetten en ze uitlegde en uitlegde.

 Vanaf donderdag staat ze op Art Rotterdam. En ze liet al iets los over een mogelijke performance. Iets nieuws voor haar. Ze werd tenslotte opgeleid om op te treden, al ein­digde dat - na een poging stuntvrouw te worden - op de Riet­veld Academie. Optreden, niet meer alleen voor haar eigen camera maar voor publiek. Het heeft er al die jaren in gezeten.

 De Finse die in haar verkleedpartijen zoveel vrouw laat zien, van stagiaire tot Cinderella. En van haar naar de fotografe Isabelle Wenzel die de kantoren van de Amsterdamse Zuidas onveilig maakte met secretaressenacrobatiek en tenslotte naar Miranda July.

 Wat te denken van de vrouw en het meisje in 'Classified'. Beiden dragen een kruis als was het een schoudertas. In het kruis zit een pak tissues waaruit ze er voortdurend eentje trekken, waarna ze op de vloer dwarrelen.

 William James, de psycholoog, legde in 1890 uit dat wat mensen graag zien als 'rollenspel' meer is dan dat. Het zijn hoedanigheden van jezelf. Je bent het zelf. Het lijkt erop dat daarin van vrouwen meer wordt verlangd dan van mannen. En ook dat ze er niet alleen mee worstelen, maar er ook vaak schik in hebben.

Foto's en plastieken over vliegdromen. Als kind al bouwde ze raketten, die 'echt konden vliegen'. Hier staat er eentje.
De wereld is te klein voor Isabelle, denk ik. Ze moet losbreken. Net als de secretaresse-figuren die ze vorig jaar liet zien op 'Building images', haar kijk op de vrouwen van de Amsterdamse Zuid-As. 
Nu zijn het 'lichamen als krachtmachines'. Dat laatste ook omdat ze in haar jeugd jarenlang is getraind als acrobate. Het vrouwenlichaam houdt haar altijd bezig. Hier in de vorm van een vrouwelijke bodybuilder of vrouwen die de wereld resoluut hun kont toe keren.
Vrouwen, de meesteressen in het spel van kijken en bekeken worden. Een spel met in dagelijkse omgang onontkoombare cliché's. Levensbepalend, maar vaak tegelijk o zo grappig. 
 

vrijdag na 22.30 is ze te horen in de Avonden 

Vorig jaar ontmoette ik haar in het Virtueel Museum Zuidas bij Building Images. Haar voorstelling van de werknemers in de torenkantoren.
Wat doet zo’n werkplek met een employé. Wenzels fantasie ging uit naar de secretaresse, en dan haar benen. Bij haar leek het of heel de Zuidas daarom draaide. Ze deed onderzoek, oa. op het kantoor van Akzo-Nobel. En de clichés inspireerden haar. Haar modellen moesten protesterende lichamen uitbeelden, die uit de Zuidas-structuren braken.
Het kantoor werd bij Wenzel een koninkrijk van de fantasie. 
Ze is opgeleid tot acrobate, wat zich uitte in wrang-komische, poses.

Color Cocktail gaat over dromen over vliegen en lichamen als krachtmachines. Wenzel werkt in het grensgebied tussen exhibitionisme en voyeurisme. De manieren waarop het vrouwenlichaam ingezet wordt, niet het minst door vrouwen zelf.
Meestal is de fotograaf een man, het model een vrouw. Maar wie is daarbij actief, wie passief? En hoe? Kijkt Wenzel als vrouw anders naar een vrouw? Of speelt ze het klassieke spel mee?
Gewetensvragen.

Op 1 juli meer in de Avonden.
 

Wat is mannelijk, wat vrouwelijk? Dat is nogal willekeurig maar het ligt vast, mensen orienteren zich erop. Zelf heeft ze er nu eens een hekel aan, dan weer schept ze er behagen in.
Neem de secretaresse, sexy, ontzag afdwingend of juist ondergeschoven, zoals je ze kent uit films.
Clichés inspireerden haar bij het werk met haar modellen, die rare dingen moesten doen. Protesterende lichamen uitbeelden, die uit de Zuidas-structuren braken.

Het kantoor wordt bij Wenzel een koninkrijk van de fantasie.
Ze vertelt een beeldverhaal over vrouwen, fotografie en kunst. Dat uitgaat van de ander als object, van vrouwen als menselijk meubilair. En hoe we er aan gewend zijn ze te gebruiken voor ongeveer alles tot de verkoop van toiletpapier. Werkt ze weleens met mannen?
Weinig, vrouwen zijn zich zoveel beter bewust van hoe hun lichaam te presenteren, niet zo bang om een object te worden. 'En dat is positief want we zijn allemaal objecten waarnaar gekeken wordt.'
Zolang je zelf maar aan de touwtjes trekt. 
 

Wat doet een werkplek daar met een employé. Wenzels fantasie gaat uit naar de secretaresse, en dan haar benen. Ze zet alles op z'n kop, vooral die benen. Bij haar lijkt het of heel de Zuidas draait om de benen van secretaresses. Wieweet is dat zo. Ze deed onderzoek, oa. op het kantoor van Akzo-Nobel.

Ik sprak haar. Ze bleek zeer geïnteresseerd in de kantoormens.  De kleren, de gedragscodes. De impact van zo'n omgeving op de lichamen van mensen. Zelf zou ze nooit zo lang stil kunnen zitten aan een bureau: 'Als ze iets willen zeggen tegen degeen die achter ze zit sturen ze een mailtje. Mijn lichaam zou het niet uithouden.'
Ze werkt met modellen, zo ontstonden deze uit de hand gelopen kantoorsituaties.

Morgen na 22.00 in De Avonden meer