De Finse die in haar verkleedpartijen zoveel vrouw laat zien, van stagiaire tot Cinderella. En van haar naar de fotografe Isabelle Wenzel die de kantoren van de Amsterdamse Zuidas onveilig maakte met secretaressenacrobatiek en tenslotte naar Miranda July.

 Wat te denken van de vrouw en het meisje in 'Classified'. Beiden dragen een kruis als was het een schoudertas. In het kruis zit een pak tissues waaruit ze er voortdurend eentje trekken, waarna ze op de vloer dwarrelen.

 William James, de psycholoog, legde in 1890 uit dat wat mensen graag zien als 'rollenspel' meer is dan dat. Het zijn hoedanigheden van jezelf. Je bent het zelf. Het lijkt erop dat daarin van vrouwen meer wordt verlangd dan van mannen. En ook dat ze er niet alleen mee worstelen, maar er ook vaak schik in hebben.

In 2009 zag ik haar Sneeuwwitje-film, en schreef:.
'Piekfijn gekleed als de Disney-Sneeuwitje betreedt ze het terrein van Euro Disney bij Parijs. Wordt herkend, door kinderen die haar handtekening vragen, maar ook door de bewaking die haar tegenhoudt. Want, let wel, 'daar is de echte Sneeuwitje'.
Zelf speelt Pilvi Takala in haar films bijna altijd de hoofdrol. Voor een verborgen camera. Behalve als Sneeuwwitje zie je haar bijvoorbeeld ook als leerlinge aan een kostschool in Glasgow (in schooluniformpje) of als stagiaire op een kantoor. Stuk voor stuk experimenten in ongewoon gedrag en hoe dat uitwerkt binnen een gemeenschap.
 

In 'The trainee' bv. komt een stagiaire werken op een kantoor. Ze gebruikt geen computer. Ze zegt dat ze liever denkt. Vervolgens blijft ze ook nog eens dagenlang in de lift zitten. 'Een bewegende plek. Dat geeft een betere manier van denken,' zegt ze. Bij Pilvi Takala staat steeds het individu, of beter de vreemdeling, tegenover de groep.'
 

'Players' (2010) gaat over zes poker professionals die binnen de grote pokergemeenschap van Bangkok samenleven. Pilvi speelt ze alle zes zelf. Dat werkt verbluffend, haar jongenskopje wordt inderdaad een pokerface.
Poker is voor de zes een manier van geld verdienen, geen hartstocht. Maar hun leefregels volgen wel de logica van het spel.
Ze gebruiken de waarschijnlijkheidstheorie, de fundamentele theorie bij poker, om er zeker van te zijn dat ze rechtvaardig met elkaar omgaan.
De systematische manier waarop ze tegen het leven van alledag aankijken lijkt misschien absurd, zegt Pilvi, maar eerder raak je geschokt door hoe ze hun traditionele samenlevingsvorm hebben verlaten, en wat ze er voor in de plaats hebben bedacht. 

ps. Morgen is de Rijksacademie nog open
 

Haar Sneeuwwitje maakt duidelijk dat het rijk van de fantasie - wat Disneyworld toch pretendeert te zijn - een griezelige keerzijde heeft: alles wat buiten de voorgeschreven en strikt gecontroleerde Disneyfantasie gaat zou weleens gevaarlijk kunnen zijn. Sneeuwwitje zou een sigaret kunnen opsteken of vuile taal uitslaan. Of erger. 
Wat kan onze publieke ruimte aan?
Pilvi Takala bereikt veel met haar provocaties als vreemde, als indringster. Prachtig is de twijfel op de gezichten van de omstanders.
 
Morgen na 21.00 is ze te horen in De Avonden.

Ze stuurt haar alter ego's (meest door haarzelf gespeeld) overal heen. En laat ze de gemeenschappen binnendringen waarin wij leven. Een kantoor, een amusementspark een danszaal. Hoe de ongeschreven regels binnen zo'n gemeenschap zijn merk je als Pilvi's karakter in botsing komt met hoe het daar kennelijk hoort.
Waarbij de vraag blijft: wat moeten we met die vreemde, die indringster? En, is het überhaupt mogelijk in discussie te gaan over de regels van in zichzelf opgesloten gemeenschappen?

Ze kijkt ook van de andere kant. Zo raakte ik ontroerd door de twee kleine meisjes in 'Amusement park', die de amusementsdwang ontlopen, zich terugtrekken in de WC's en daar hun eigen spel doen.
Ze voelen - wel wetend, dat zie je, dat het helemaal niet mag  - mekaars neuzen, mekaars tongpuntjes.

In 'The trainee' treedt een stagiaire binnen op een kantoor. Ze maakt geen gebruik van computers. Zit urenlang in de belastingbibliotheek en kijkt uit het raam. Mensen vragen wat ze doet of waar ze op wacht. Ze zegt dat ze denkt. Ze is bezig met haar scriptie. Men vindt het grappig, maar ook angstaanjagend.
Er ontstaat ongemakkelijk gegiechel als ze daarna een dag lang in de lift blijft zitten, op de liftvloer.
'Een bewegende plek. Dat geeft een andere manier van denken.' 
Achter de schermen wordt intussen druk gewerkt aan het verwijderen van deze ergerniswekkende stagiaire, zo zien we aan een getoonde mailwisseling.

Antwoordt Pilvi, zeer terzake: 'Ik dacht dat de echte Sneeuwwitje een tekening was.'
Er ontstaat verwarring.
Is dit kunst, vroeg iemand nog. Ja, denk ik, kritische mediakunst. Roodkapje en Sneeuwwitje zijn van ons.
 
ps. De verwarring doet denken aan het optreden van Wim T. Schippers in de jaren '70 in zijn rol van Cees Hinderplaag.
Hinderplaag vervoegde zich bijvoorbeeld bij de kassa van het Amsterdamse Concertgebouw de dag ná het optreden van Frank Sinatra. En eiste dat dit voor hem zou worden overgedaan want 'gisteren kon ik niet'.  
Wim moest en zou de realiteit zijn wil opleggen, wist niet van wijken. Hilariteit, live op de radio.