'Ik loop door het huis, in de huiskamer is alles al donker. "Slaap je al?" vraag ik. "Nee," antwoordt een kreunende stem, "zet mij even het klokje gelijk." Ik ontsteek het licht in de achterkamer, waar mijn ouders te bed liggen. "Ik heb het klaar." "Lees eens voor," zegt mijn moeder. "Slaapt vader?" "Hij snurkt weer, het is verschrikkelijk, een zet geven helpt maar even." "Luister," zeg ik, "en geen stomme vragen stellen."
Deze toon dient om geen genegenheid te doen blijken.
"Begin nu maar." ""Hoe vind je het?" ''Ja ja."  "Vind je het goed?" "Ja." Meer komt er niet uit.'

ps. Vandaag kreeg ik m'n griepprik en herinnerde me hoe Gerard er in de jaren '90 al op aandrong dat ik die zou gaan halen.  Reve speelde graag voor dokter. 
 

Hij schrijft een verhaal dat 'schrijver willen worden' heet.
Schrijver willen worden is, zegt hij 'weinig minder dan een verschrikkelijk ongeluk'. Je kon beter modelvliegtuigen bouwen of op zondag naar Zandvoort gaan.
Wat als het niet lukte?
Op raad van zijn vader zet hij een grote spiegel tegenover zich op het bed. Maar 'na een half uur gezichten trekken en puistjes uitdrukken wilde ik een asbakje in het beeld werpen'.  Conclusie: 'Schrijvers waren ongelukkige mensen die hun brood moesten verdienen met werk dat ze verachtten en die gekweld werden door "rusteloze gedachten, vergezeld door wonderlijke visioenen" en die voor alles opgevreten werden door een nooit aflatende twijfel aan het eigen kunnen'.

In 1991 vroeg ik hem: 'Dat schrijven, helpt dat nou?' Hij dacht een tijdje na en zei 'Ja, toch wel. Toch wel.'

Reve heeft van zijn levensverhaal een oeuvre gemaakt, een verdichting vol toevoegingen en weglatingen. Zo is zijn homoseksualiteit met terugwerkende kracht in de boeken een leidend principe geworden. Maar zo was het niet. Waar hij achteraf gedroomde jongens projecteerde was er tijdens de oorlogsjaren de intensieve - ook seksuele - relatie met Tine Fraterman, die bij de Reve's inwoonde en zijn bed deelde.
En wat mij steeds meer doet opkijken is de grote vertrouwelijkheid met beide ouders. Strubbelingen genoeg, maar dat toch zeker ook. Hij moet al twintig geweest zijn toen hij bij z'n moeder in bed sliep! En aan zijn vader schreef hij op diezelfde leeftijd uitvoerig over de periodieke onthouding in z'n relatie met Tine.
Bij mij thuis was zoiets volstrekt ondenkbaar.
Ik denk dat ik het boek De Avonden nu pas goed zal kunnen herlezen. Eigenlijk heb ik het ouderpaar in dat boek altijd als vergelijkbaar met mijn eigen ouders - afstandelijk, onaanraakbaar, burgerlijk - gelezen. Reve's ouders waren van alles maar wel zeer tastbaar.  

'De vrouw kijkt naar de overkant. Of ze fotografeert weet ik niet; het zou kunnen dat ze een verrekijker vast heeft of gewoon haar handen boven haar ogen brengt om beter te kunnen zien. 
The Moment slaat op de vluchtigheid van het moment die je niet kan vatten en als los zand tussen je vingers glipt. Het is de tijdelijkheid van het bestaan die de titel uitdrukt maar ook het nu als het enige echt bestaande in het leven, omdat het verleden voorbij is en net als de toekomst niet bestaat.
Het landschap draagt het verleden in zich en de toekomst. Het tegenover elkaar plaatsen van haar tijdelijkheid en de permanente aanwezigheid van de bergen kan confronterend zijn. Misschien is The Moment het tijdstip van dit besef.
Ze staat met haar rug naar ons toe opdat je als toeschouwer over haar schouders heen kan meekijken en zo dezelfde positie inneemt als de vrouw. Op die manier maak je mee deel uit van het beeld.
Ik hoop dat je iets mee bent.'

Er waren er altijd die de Gerard Reve van na de Familie Boslowits een verwaarloosbaar schrijver vonden. Dezelfden die zijn overgang naar het katholicisme een smakeloze grap vonden. En nog ken ik weinig literatuurbeschouwers die raad weten met een meesterwerk als Bezorgde Ouders.
Dat zit hem in ernst en ironie. Reve is en blijft zijn lezers daarin altijd een paar passen voor.
Dat is ook terug te vinden in het citaat dat Nop Maas haalde uit een radiogesprek dat ik in 1991 met Reve had.
Ik zit Reve nogal op de huid. Of Frits van Egters het nou meent als hij de 'enige almachtige onze God' aanroept op het eind of niet.
Reve zegt eerst dat hij het eind van het boek huichelachtig vindt en retourneert de vraag: 'Zou ik het gemeend hebben?' Maar even later 'Misschien zijn het toch wel echte gedachten geweest.'
Eerlijker kun je denk ik niet zijn.

Wat maakt toch dat het Nieuw Babylon van Constant Nieuwenhuis steeds weer wordt uitgepakt en tentoongesteld?
De aantrekkelijkheid van de maquettes moet wel schuilen in het idee van zwevende gebouwen.
Zo zijn de wetten van de toekomstdroom: vliegen moet.
Een grote vloer, een plein. De Italianen zeggen 'naar het plein gaan' dat is wat je doet als de club gewonnen heeft of er is een politieke mafiamoord gepleegd
En boven die vloer hangt, als het battleship Galaktika, en gebouw. Het zou me niet verbazen als de makers van Star Wars  New Babylon kenden.
Verschillende niveaus van leven, je zag ze al in Fritz Langs Metropolis. En inmiddels heten de verdiepingen van vroeger ook niveaus.

Maar toch, in 1957-1972 kon gefantaseerd worden - door de jonge Engelsen van Archigram bijvoorbeeld - over hoe technologie architectuur werd. Over een opblaasbaar kostuum dat tegelijk je huis was. Of wandelende steden die zich begaven naar een gewenste plek.
Of de Plug-in stad (1964) een facilitair bedrijf waarin individuele - zeer verschillende - woningen kunnen inpluggen.

Maandag is Lara Schrijver na 21.00 te horen in De Avonden

Met Piet Mondriaan kreeg hij hooglopende onenigheid over al dan niet toelaten van de diagonaal.
Zijn kompaan Piet was minstens zo gek.
'Om de essentie van de realiteit' uit te drukken wilde hij 'de universele harmonie, de wetten van de schepping zichtbaar maken en daarmee de mens de toekomst binnenleiden'.
Een paar jaar later ontpopte Theo zich als een voorvechter van Dada. In 1923 organiseerde hij de fameuze Dada tournee door Nederland, met oa. Kurt Schwitters en Vilmos Huszar.
Wat toch echt iets anders was dan De Stijl. Hoe kon dat?

Morgen ben ik in de Lakenhal in Leiden en doe in de Weekendeditie van de Avonden tegen 11.45 verslag van de grote Theo van Doesburg tentoonstelling.

Wat niet zegt dat de vrouwen er lelijk afkomen. Integendeel, ze zingen de dronken lorren - echtgenoten, bazen - uit en winnen, heel klassiek.
Maar wat maakt de film nu zo goed?   
Ik denk dat regisseur Veiko Õunpuu je steeds een pas of drie voor blijft.
Denk je dat ie het 'de mens is slecht'-lied zingt dan brengt een slechtaard een eitje-op-bed. En nog wel voor de vrouw die eerder zo schandelijk weggezet werd door haar intellectuele echtgenoot.
En geloof je eindelijk in z'n zwartgalligheid dan gooit Õunpuu je een happy end om de oren. 
De beelden zijn zo mooi dat het wel oude Orwo-foto's lijken. 

Hij werkte ooit mee aan Propria Cures en - onder zijn pseudoniem Janus Bonkhoofd - heeft hij nu een boekje uitgebracht: 'De republiek van heidaar'.
Het is te koop bij de boekhandel Pantheon. Maar daar staan geen plaatjes in. En de tekeningen zijn wel erg leuk.
Hier een paar gefotografeerd achter spiegelend glas.
Ze zijn alleen te zien aan de straat. Het begint vanaf de Nieuwmarkt, in kleine uitstalkastjes, geschroefd tegen de roze arcadenbogen, tot aan de Hoogstraat.

http://www.xs4all.nl/~notnot/E-volverLUMC/evo-a_youtube.html
http://www.xs4all.nl/~notnot/E-volverLUMC/evo-b_youtube.html
http://www.xs4all.nl/~notnot/E-volverLUMC/evo-b_youtube.html

Maar als mensen de beelden op hun eigen computer willen laten
genereren kan dat met de E-volved Cultures screensaver.
Gratis te downloaden (voor windows en OSX) op:
http://www.xs4all.nl/~notnot/E-volverLUMC/screensaver.html

De algemene site voor meer informatie over E-volver vind je hier:
http://www.xs4all.nl/~notnot/E-volverLUMC/E-volverLUMC.html