Boekenweek

Op de televisie is deze Boekenweek nog wat droever dan anders. Ik zie Bernlef voor het Boekenbal geduldig achter een journaalverslaggever staan wachten die hem niet in de gaten heeft. En maar doorratelen. Totdat Freriks hem attent maakt op de aanwezigheid van de schrijver. Vervolgens weet hij niets beters te vragen dan 'hoe voelt het nou om 71 te zijn'.

En Bernlef geeft hem geen draai om zijn oren, zegt zelfs niet 'sorry op zulke onbenullige vragen geef ik geen antwoord'. Nee, hij gaat er op in.Wie in de parade van doorgroefde gezichten ontbrak was Willem Brakman (85). Niet toevallig, weet ik. Brakman, die mij - bij onze eerste kennismaking - op de vraag om een interview in alle ernst zei 'Dat is goed, maar één ding, ik wil geen vragen.'

Willem Brakman in Kröller-Müller

Brakman

Post van Willem Brakman. Hij heeft zijn laatste roman op een haar na voltooid. Komend najaar verschijnt d.v. 'Staren in het duister'. Het viel hem niet licht. Zijn gezondheid liet te wensen over.

Vrijdag jl. was hij in Museum Kröller-Müller waar zijn zoon Steven deze foto's maakte, die Willem me stuurde met op de achterkant: 'Beste Wim, Zo voelde ik mij toen ik met mijn boek bezig was. Vele groeten, Willem.'NB. biograaf Gerrit Jan Kleinrensink noteert dat die stenen de sculptuur "uba tuba" van André Volten (1925-2002) zijn, die Brakman goed kent. De uba tuba-stenen hebben ruwe, onbewerkte en gepolijste kanten. Volten gaf zijn objecten nooit een titel. Uba tuba is een Braziliaans graniet.

Tags: 
Willem Brakman in zee
meer streepjes

Eliane Duvekot

De tekenares Eliane Duvekot woont in Toronto maar tekent voor Nederlandse bladen. De laatste tijd mooie Nederlandse schrijvers voor NRC-Handelsblad. In haar weblog ontstond discussie over haar tekening van Willem Brakman bij de bespreking van 'Naar de zee, om het strand te zien'. Wat doet Willem daar in zee vroeg men zich af. Deze speculaties volgden:

Posted by willem at November 15, 2006 06:00 AM peeing.Posted by blackbird at November 15, 2006 07:18 AM No, he is not peeing. And not jogging.Posted by eliane at November 15, 2006 07:30 AM Hiding his hard on?Posted by Casper at November 15, 2006 08:30 AM Well, hiding is not the word he used, but you're close.Posted by eliane at November 15, 2006 09:23 AM O no, wanking?Posted by Zezunja at November 15, 2006 09:37 AM 'Cooling down' his hard on then? Posted by Bianca at November 15, 2006 10:42 AM Okay, okay, I'll tell you. He said he was copulating with the whole beach. Hence the title of the book: Naar de zee, om het strand te zien.Posted by eliane at November 15, 2006 11:06 AM Respect! It's quite an achievement to maintain an erection in the cold water.Het antwoord was te horen in de Avonden. Eliane stuurde streepjes mee.

Tags: 
Willem Brakman
Beluister fragment
Annemieke Houben

Brakmans hink-stapsprongen

 De voorlaatste Brakman 'Naar de zee, om het strand te zien' wordt vandaag in de Volkskrant (10 nov. 2006) onder de kop 'Paleistuin met schapenlucht' door Arjan Peters geprezen om zijn onverklaarde 'vreemdsoortige beelden' waarin 'alle mysterie behouden blijft'.Het laatste woord is lang niet gezegd. Steeds weer raken (andere) boekbesprekers geërgerd door het ontbreken van een 'verhaal'. En niet minder door zijn 'van de hak op de tak springen'.

 Vreemd blijft dat. Je zegt toch bij een schilderij van Magritte ook niet dat 'het niet te volgen is'. Je verwijt Lucebert geen 'gebrek aan samenhang'? Er bestaan andere samenhangen dan plotlijnen en causaliteiten. Zou er dan op Brakmans boeken niet 'roman' moeten staan? Andersom eerder, lijkt me. Geerten Meijsing heeft vastgesteld dat de roman als genre alle andere literaire genres heeft opgeslokt. Zeer waar. Bovendien blijkt Brakman in een eeuwenoude traditie te staan. Dat laatste leer ik uit de bachelorscriptie van de Neerlandica Annemieke Houben, getiteld: 'Van 't een op 't aer, soo word men niet dol', contextualisering van de onsamenhangendheid in het genre 'Van de os op de ezel'. Met dat uit het 16de eeuwse Frankrijk afkomstige genre - tegenwoordig zou je zeggen het 'hak op de tak-genre' - heeft de Neerlandistiek nooit veel raad geweten. 

 Toch was het in onze 16de en 17de eeuw vrij bekend. Schijnbare ongerijmdheid is het kenmerk, het ontbreken van een verhaallijn. Wat je leest zijn 'losse flarden gesprek, handelingen en spreekwoorden'. En 'doordat de fragmenten achter elkaar geplakt zijn wordt echter de suggestie van een doorlopend verhaal gewekt.' Over hoe die fragmenten met elkaar verband houden valt veel te zeggen. Associatieketens waren er nog niet, maar het woordje 'absurd' duikt al in 1549 in Frankrijk op. In vrijwel dezelfde betekenis als nu. Wat is sindsdien veranderd? Ik denk dat 'van de os op de ezel' zich - tegen de draad in - blijft emanciperen. In poëzie en in proza. .

de intocht van Astrid, rechts Leopold
de bouw van de O.L.Vrouwekerk begon in 1854, hij is nooit helemaal voltooid, het dak lekt, momenteel wordt er gerestaureerd
de bontkraag, de kus

Astrid

Op 3 september 2005 deed Willem Brakman me in een brief verslag van zijn bezoek aan de Koninklijke Crypte in de O.L.Vrouwekerk in Laken, Brussel. Koningin Astrid, de Zweedse, in 1935 met haar echtgenoot Leopold III omgekomen bij een auto-ongeluk aan het Vierwoudstedenmeer, speelt als 'witte vrouw' een grote rol in het werk van Brakman.

Hij schreef: 'Dit is haar graf. Onder de jonge linden vergaan haar handen en haar zachte ogen. Moet men geloven dat wie haar beminde haar eens hervinden en herkennen mag? In mijn jeugd was Astrid krantenknipsels, na haar dood. Achtervolgd door mijn moeder, die lont rook. En veel raadselachtig liet verdwijnen. Nu, de Here Here was mij genadig. En dit via de onderwijzer, de heer Paradies (?!). Wat mij nooit was overkomen geschiedde nu. De heer P., onderwijzer, zei mij thuis zijn tas op te halen. Het was vlak bij . Vrouw Paradies liet mij binnen, ging een trap op en liet mij in de hal staan (13 jr. oud). Op de radio hoorde ik hoe Astrid onder bazuingeschal uit het paleis werd gedragen. Het is geen beeldspraak maar ik verzonk rechtstandig in het niets van de aardkloot, hierbij begeleid door een commentator. Een tas van Paradies! Verwoestend! De deur ging open, de deur ging dicht, een oud man wankelde over straat... Nu (en dat is veel te laat, de necrofiele woede van eens was gedoofd) kan iedereen naar binnen. Ik was in gezelschap, koud, kil, vochtig, nauwelijks verlicht. Somber tot donker aan de randen. Mijn gezelschap had er gauw genoeg van en liep de stenen trap op. Ik bleef achter voor nog een kort gesprek met klopsignalen. Ik zal hiervan geen verslag doen. Ik legde een hand op de katafalk voor nog een beetje warmte en vertrok, besmuikt. Buiten regende het. Grijsgrauwe lucht, een kille wind die je om de oren blies. Ah, zei ik, wat een mooi weer. Koning Leopold: in de rouwstoet met de arm in een mitella. Licht wiegend in de heupen, al bezig met overspel. Ik loop ook mee, maar met andere gedachten: om die leuke hoedjes. Tot vlak bij de ogen. Dat schuin omhoog kijken en dan die korte zinnetjes... Als steeds je Leopold (naam doorgehaald) Willem.'Vorige week was ik in Brussel en ging kijken.Toch nog geschokt bemerkte ik dat Leopold III daar in een stenen katafalk is bijgezet met zijn beide echtgenoten, Astrid en Lilian Baels (later de Rety).

Tags: 
Bahlsen cakes
Nione cakes

Bahlsen cakes

Het nieuwe 'luisterboek' op de Boekensite, Brakmans 'Reis van de douanier naar Bentheim' (1983) is uitzonderlijk zomers. Twee heren op vakantie bewegen zich door Twentse lanen vol uitspanningen, voorbijfietsende meisjes en zonnevlekjes onder het lover. Maar de oubliette (vergeetput) ontbreekt niet.

Typisch Brakman zijn de fietsmeisjes die consequent 'de Bahlsen cakes' worden genoemd, naar de reclame van het oude koekjesmerk uit Hannover. Toch even opgezocht. Wat blijkt? Op de Bahlsen koektrommels stonden meisjes, maar geen fietsende. Wel voerde koekjesconcurrent Ni-o-ne (nie ohne?) uitgelaten fietsende meisjes. In het wit ook nog.

Tags: 
Duindorp (1). Dropjestegels.
uit de nieuwe Haagse Harry
Duindorp (3). Aanvalluh!
Duindorp (2)

Haag

Vandaag was Den Haag, om precies te zijn Duindorp en het Stille Strand.Dat tegenwoordig Zuiderstrand heet.

Dropjestegels. In Duindorp zijn de stoepen er hier en daar nog mee belegd. Elke dropjestegel is anders. Soms wat paarser dan weer wat wat blauwer. Eens lagen ze overal in het het Statenkwartier.. Maar ze worden nog wel gemaakt. Laatst zag ik er stratenmakers mee bezig. Duindorp vandaag. Straten met portiekwoningen in oranje. Twee Haagse hondenuitlaters in luid gesprek over de wedstrijd van gisteren van Jong Oranje. Behalve aan Willem Brakman, die hier zijn jeugd doorbracht en weet van dropjestegels, denk ik meteen aan Marnix Rueb en Haagse Harry.Ook al omdat ik dezer dagen eindeloos, mezelf en de wereld vergetend in zijn nieuwe, vierde Harry-album 'Krèg ut zuâh!!' zit te staren. Zo is een Haagse jeugd nog ergens goed voor. Harry is in topvorm. Zijn ontmoetingen met Balkenende, Ratelband, Deetman, Alex en Maxima zeer afdoende. Laat de multiculti samenleving ook maar aan hem over. En bedenk: 'Auk u kèn binne ein uâh Haags lerûh!! (les vieâh: ondâhkaak slap latûh hangûûûh...).

Brakman in Delden
doktershandschrift

Brakman

Willem Brakman en ik schrijven elkaar al jaren. Heel gewone brieven zijn dat niet. Van Brakman (83) zou dit najaar het laatste boek verschijnen: 'Naar de zee om het strand te zien'. Maar, afgelopen winter werd hij ziek. Na het ziekenhuis schreef ik hem dat de oorzaak van zijn ziekte weleens het niet-schrijven geweest kon zijn. En vandaag krijg ik een brief waarin - na een beschouwing over de onthoofding van Louis van Gaal - deze heldere passage staat: 'Hoe het mij gaat? Redelijk, redelijk. Het was een rotjaar, maar een ding wil ik hier openbaar maken, dat ik niet opgehouden ben met schrijven. Het stompje potlood is te zien in het Twents Museum. Ik werk aan "mijn laatste boek" nu, getiteld "Staren in de nacht". Het zij zo.'

Tags: 

Pagina's