Sarah Hart blijft kampioene. Maar nu heb ik 'Het jaar van de tuinier' van Karel Capek, waarin een tuinier begint met niets op woeste en ledige aarde, en alle tuin voor het eerst wordt gezien en ondervonden. Neem deze langverwachte weldadige regenbui als de hitte verstikkend wordt en de atmosfeer akelig drukkend. Maar dan: 'Aan de hemel rollen de wolken over elkaar heen, maar ze brengen de aarde, noch de mensen verlichting. Plotseling echter barst aan de horizon de storm los; er steekt een vochtige wind op en daar is hij, de regen, bij bakken uit de hemel vallend, stromend over het plaveisel. Men hoort de aarde bijna ademhalen, het water gorgelt, klettert en slaat tegen de ramen, tikt met duizenden vingers in de goot, vormt lange beekjes en spettert in poelen. De mens kan wel schreeuwen van vreugde. Hij steekt zijn hoofd uit het raam om in het hemelse vocht verkoeling te zoeken. Hij fluit, gilt en zou niets liever doen  dan zich naakt in de gelige riviertjes gooien die door de straten stromen.'

 En dan: 'Als bij toverslag is de stortbui plotseling opgehouden. De aarde schittert onder een zilveren nevel. In het struikgewas begint een uitgelaten merel luidkeels te zingen.'

 En daarmee is de kous niet af. 'Meiregen, daar word je groot van' zegt de buurman als ik doorweekt thuiskom. Maar mijn vader predikt 'groeizaam weer'.  

PS. Nagekomemde boeken: Het compostcirculatieplan van Anton Valens en Vallend hout van MIek Zwamborn..Nagekomen planten: de tomatenplanten en de couorgettes.

 Terwijl ik de plantjes op mijn balkon bijhoud, die ik allemaal herken, maar waarvan? Van de van vorig jaar overgebleven geraniums - mijn lievelingen, hun geur!, vooral als ze uitgroeien - tot wat opkomt van de zaadjes die ik vorige herfst in een plastic zak gooide en waaruit nu van alles naamloos door elkaar opbloeit. Elk jaar vergeet ik de wereld, en is alles weer nieuw. Zo ver mijn balkonwijsheid.

 'Ik weet ook,' zegt Candide, 'dat wij onze tuin moeten bewerken.'

 'Je hebt gelijk, 'zegt Pangloss - zijn vriend de wijsgeer - 'want toen de mens in de tuin van Eden werd gezet, was dat ut operaretur eum: om daarin te werken. En dat bewijst dat hij niet geboren is om niets te doen.'

 Als gewoonlijk is wat Pangloss zegt overbodig. De tuinwijsheid heeft Candide trouwens van de buurman, een Turkse tuinier, die maar 8 hectaren bebouwt. En zich daarmee 'drie grote rampen van het lijf houdt: de verveling, de ondeugd en de honger.' So much for philosophy. 

 Iets van die weerzin, vermengd met een niet te stoppen giechelbui heeft hilarisch vorm gekregen in de veertien filosofenportretten, genoemd 'Denkeilanden', van Eveline van Duyl die ik zag in Beelden aan Zee in Scheveningen.
Haar borstbeelden zijn gemaakt uit per filosoof passende stoffen. Zo krijgt Wittgenstein om zijn halsstarrigheid een eikenhouten kop en om zijn leerstelligheid een ruitjesbloes. Heidegger een gezicht van gevouwen lood. En Sartres kop bestaat zo te zien uit snoepgoed. Voltaire is gemaakt uit dakbedekking en klosjes garen.  

 De borstbeelden staan allemaal - heel verheven - op een strijkplank. De strijkplanken staan ook voor de eindeloze herhaling van hun gedachten.
En ze lijken, sprekend. Dat ook nog. 
Het publiek amuseert zich bijzonder en verstuurt fotootjes.

 Hiernaast een paar van de besproken plaatjes. Kafka krabbelde vaak in de marges van brieven of manuscripten en zijn vriend Max Brod verzamelde al vroeg zijn tekeningetjes. De huidige erfgename van Max Brod, Ilse Esther-Hoffe in Israël, heeft vast nog meer tekeningen, maar ze 'is lastig'. Van het 'Kafka-mannetje' met de lange ledematen dat op veel omslagen voorkomt waren totnutoe zes varianten bekend, maar in dit boek brengt Bokhove een nieuwe, zevende, een soort 'penseur' á la Rodin.Ook de beelden uit Kafka's jeugd komen voorbij. In zijn gymnasium hing een plaat van de 'Alexanderslag', die Alexander de Grote leverde bij Issos. Kafka komt er later vaak op terug.Wat hing er in zijn kamer aan de muur? Een ploegende boer van de Tsech Hans Thoma traceerde Bokhove. Waarom? Geen idee. Verder achterhaalde hij een erotische 'Maenade' (een Bacchante) waarvan Kafka een afgietsel had besteld. Geen toeval, hij was ook geabonneerd (samen met Max) op twee pornografische tijdschriften: 'Opale' en 'Amethyst', uitgegeven door Franz Blei.

 Beide vrienden waren geïnteresseerd in beeldende kunst. In 1910 en 1911 waren ze in Parijs en bezochten het Louvre en het Palais de Versailles. En in het Musée Carnavalet zag hij een schilderij dat grote indruk op hem maakte van Jean Huber: Voltaire, die uit bed stapt en terwijl hij zich aankleedt - op één been - een inval dicteert aan zijn bediende. De schilder Titorelli in 'Het Proces' moet haast een ideaal vertegenwoordigen: als hofschilder had hij direct toegang tot de hoogste instanties.