het Lauwersmeer.. daar ergens, een week lang...

Kamer in het verleden (1)

In 1996 stelde 'De Avonden' zich de vraag: 'Wat overkomt een mens alleen, een week lang dag en nacht opgesloten in een ruimte met alleen Internet'. Dit onder de titel 'Een kamer in de toekomst'. Internet was dat jaar een begrip geworden.

De schrijvers Helga Ruebsamen en Rogi Wieg verkenden een toekomst, waarin we - dat werd voorspeld - dankzij de computer nooit meer de straat op zouden hoeven. Wat zou er overblijven van taal, het sociale leven, seks?
In de 'Kamer in de toekomst', bovenin Rotterdamse Euromast ging alle communicatie via het toetsenbord. Eénmaal per dag vertelden Helga en Rogi hun bevindingen op de radio.

Vanaf 4 september as. herhalen we het experiment, maar omgekeerd. Nu ons leven geheel met Internet vervlochten is geraakt tijd voor een contra-expertise.
Opnieuw worden proefpersonen eenzaam opgesloten. Nu op een eiland in het Lauwersmeer. Maar ditmaal juist zonder Internet, zonder e-mail, facebook, twitter, en ook zonder gsm. Dus net zoals onze voorvaderen het gewend waren. Zo leven, kunnen we het nog? 
Vijftien schrijvers, cabaretiers en columnisten verplaatsen zich beurtelings een week naar het verleden en doen verslag op de radio. Als eerste Paulien Cornelisse. Daarna onder meer Gerbrand Bakker, Joke J. Hermsen, Maarten Doorman, Tommy Wieringa, Menno Wigman en Franca Treur

Hebben Internet en het mobieltje ons veranderd? Ons slimmer gemaakt of juist dommer? Afhankelijker of juist zelfstandiger? 
Ik ga de onderzoekers op de voet volgen.
 

Tommy Wieringa
W.G.Sebald

Sebald na Sebald

 Ria Loohuizen stuurt de aankondiging van een 'internationale en interdisciplinaire' studieconferentie over de Duitse schrijver W.G.Sebald in de plaats waar hij laatste tientallen jaren van zijn leven woonde en doceerde, Norwich, East Anglia, in september as.. Men vraagt om geschreven bijdragen, maar zonder veel specificatie.

 Ik vind de aankondiging aan de vage kant. Dit lijkt vooral een hommage te worden. Nu er nog steeds geen echte biografie van Sebald (1944-2001) bestaat zou het me liever zijn als eerst zo veel mogelijk feiten over werk en leven van de schrijver werden verzameld. Zijn grote verzameling foto's en illustraties zou tentoongesteld kunnen worden. Audio en -videobanden waarop hij spreek (bv. het lange New Yorkse tv-gesprek).Intussen vertelde Tommy Wieringa me dat hij nog steeds werkt aan een boek waarin het 'in zee vallende stadje Dunwich (aan de kust bij Norwich) - net als bij Sebald (in: De ringen van Saturnus) een rol speelt. Hij logeerde er vorige zomer in een stacaravan en ging weer terug. Als Tommy's boek tijdig verschijnt zou hij er in Norwich uit kunnen voorlezen. Of anders een voorpublicatie in het Engels?

Tommy Wieringa
Anne Vegter

Vlaamse Radioboeken

Een mooi initiatief van de Vlaamse cultuurzender Klara zijn de Radioboeken. In navolging van VPRO's boekensite werden speciaal geschreven en door de schrijvers voorgelezen boeken uitgezonden en daarna als podcast aangeboden. Twaalf stuks inmiddels al, van oa. Tommy Wieringa, Désanne van Brederode, Anne Vegter, David Nolens, Dimitri Verhulst, Oscar van den Bogaard en Kees 't Hart. Nu ook op CD te krijgen. Ze kosten 10 euro 50. Er zijn er al 20.000 weg. In 2007 zullen tientallen nieuwe Radioboeken worden voorgelezen en ingeblikt, speciaal voor het project 'deBuren' geschreven en voorgelezen door Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Ook Hella S. Haasse zal een Radioboek inspreken.

Nieuw is dat de Radioboeken in samenwerking met de Nederlandse Wereldomroep zullen worden vertaald in het Frans, Engels, Spaans en Indonesisch. Ze kunnen straks worden beluisterd in Afrika, Noord- en Zuid-Amerika, Azië en Europa.Hoe droef de Nederlandse Publieke Omroep in elkaar zit leert steeds weer de vergelijking met Vlaanderen, waar niet aleen een tweede tv-net bestaat dat 's avonds intelligent mag programmeren maar ook op de radio een echte culturele (muziek en gesproken woord) zender bestaat. Steeds meer Nederlanders weten Klara te vinden.Je mag hopen dat onze Concertzender (weldra Radio 6?) komend jaar tot zoiets mag uitgroeien. Een zender die ook werkelijk een meneer of mevrouw is.

Tommy Wieringa in Music-Hall

Tommy en het toeval

 Tommy Wieringa was, met Hélène Gelèns, Wim de Bie en L.H. Wiener in de voorlaatste Music-Hall van dit seizoen.

 In februari 2006 bezocht ik Tommy op zijn Werkplek achter Weesp. Een bezoek dat mij en hem door drie stappen van het toeval leidde. Dat ging zo.Eerst vroeg ik hem of hij W.G. Sebald las. Het antwoord was nee. Ik ried hem dat aan.Daarna vertelde hij dat hij op het punt stond te vertrekken naar Engeland, waar hij een stacaravan had gehuurd op een vreemde plek aan zee, aan de rand van een klif. Een plaats die geleidelijk in zee stort. Er begon mij iets te dagen en ik vroeg hem waar dat was.

 Het bleek Dunwich. Ik zei dat komt voor in het boek 'De ringen van Saturnus' van Sebald, die woonde vlakbij, in Norwich.Er sluipt nu een merkwaardig toeval in dit gesprek, zei ik. En wat nog mooier is, een deel van de Amerikaanse kritiek is hard gevallen over de rol van het toeval in Sebalds werk. Hij heeft zich daartegen verdedigd. Hij zei dat zulke toevalligheden voor hem heel gewoon waren. Ik zei, dat geldt voor mij ook. Ik ken het 'al te toevallige'. En ik kijk er niet meer zo van op. Dinsdag sprak ik Tommy weer. De stacaravan was net niet in zee gestort. Groot enthousiassme over Senald. Hij had de 'Ringen van Saturnus' meegehad.We besloten dat het toeval, mits goed beschouwd en gehanteerd, de wereld groter kan maken.