Maar omdat ze me af en toe betrekt in haar grote hoedenspel was ik vandaag aangesteld als speciale correspondent bij de Nederlandse koninginnedag. A womans mystery?
Na vandaag denk ik eerder a womans revelation. Want wat laten ze zich kennen. In hun prinsesjesdromen of als generaal zoals dierenvrouw Thieme. Veel vluchtige ornamentjes ook, ik hoop maar dat de hoeden de crisis overleven. We hebben al zo weinig opschik.
Over de Koningin kan ik kort zijn, ze won, als altijd. Maxima probeerde een Borsalinovariant waarvan de slappe rand te ver over de ogen viel. Gevolg: wij zagen haar niet, zij zag ons niet.
Minister Schultz van Haegen probeerde een kwasi-koninklijk diadeem op haar al te bolle meisjestoet. 't Zei veel over haar dromen. En verder alom het oude kledingmisverstand. Ja, je moet een hoed 'weten te dragen', wat wil zeggen, er een hoedengezicht bij kunnen verzinnen. Nederlandse vrouwen kijken vaak chagrijnig. Chagrijn verdraagt zich niet met een hoed. 
Kamervoorzitster Verbeet droeg géén hoed. Dat stond haar.

ps. Simon Carmiggelt zat eens een middag lang op een terras en noteerde observaties over de kleren van de voorbijgangers.
Zijn laatste: 'En dan te bedenken dat al deze jassen eens uit een rek in de winkel zijn gekozen als 'de mooiste'.
 

Kunstenaars waren geen artiesten in schilderskiel meer, maar goedgeklede vakmensen.
In 1958 begonnen ze als de 'informelen'. Het ging ze om de sereniteit, de herhaling en de eenvormigheid.
Om met Armando te spreken 'niet mooi en niet lelijk, niet goed en niet kwaad, een kunst die geen kunst meer is maar een gegeven feit'. Een logisch vervolg op De Stijl. Maar de ironie was nooit ver. En juist die werd nul fataal.
Veel ging niet door ook, de ingeblikte artiestendrol ('merda d'artista')' van de Italiaan Manzoni werd afgekeurd door de Duitsers bij de tentoonstelling van 1960 in het Stedelijk. Het hele museum - ook de Breitners, Appels en Mondriaans - hullen in mist ging ook niet door, evenmin als 'environments' van motregen en blusschuim in de zalen. Maar het ergste, in 1965 bij de derde tentoonstelling, liep het publiek gierend en proestend door de zalen'.
Nul was in de mode, en daarmee dood.

 Het lukt hem, de dorpsjongen uit Cookham on Thames, het alledaagse, van het onbenulligste tot het allersmerigste, op te tillen en het z'n plaats in de hemel te geven.   
'My feeling for things being holy was very strong at this time,' zei hij later over z'n vroege 'Two girls and a beehive' (1910).
Het verhaal van Spencer bij dit schilderij doet denken aan Proust. Hij had visoenen van de meisjes Dorothy en Emily Wooster, keek elke dag naar ze uit.

 Veel vrouwen, in kleren met fantasiepatronen, Spencers Cookham is een vrouwendorp.
Een levensverhaal in schilderijen. Er zit Brueghel in, opeens dacht ik ook aan de Amsterdamse geschiedsschilder Melle. Denk niet dat Spencer romantiseert. Dorpsleven in die jaren was hard en dat zie je.
'I'm on the side of Angels and Dirt,' zei Spencer. In afvalhopen vond hij het, in het kapotte zag hij tekens.
Zijn favoriete thema is de wederopstanding. Altijd gesitueerd op het lokale kerkhof. En zie daar kruipen de dorpsbewoners van weleer onder hun stenen vandaan.
 

De catalogus vertelt van een gesprek tijdens een autorit in 1959 van Düsseldorf naar Antwerpen tussen Heinz Mack, Otto Piene en Yves Klein (de man van het blauwe monochrome doek).
Over plastieken in openbare ruimten uit lucht, water, ijs en vuur, die continu veranderden.
En het plan om op de Noordpool een tentoonstelling te organiseren. 'In principe niet voor het publiek.'

Het nooit gerealiseerde project Zero op zee (1966) wordt op de Schiedamse tentoonstelling voorstelbaar gemaakt: tien internationale kunstenaars, dertig 'totaalinstallaties' met geluid, rook, water, wind, licht en vooral beweging. En dat drie weken lang in een Zero-Gesamtkunstwerk op de Scheveningse Pier. Happenings waren voorzien, Armando zou de geluiden van de zee 'annexeren' en ze duizendvoudig over de pier laten klinken. Hij wilde ook de zee zwart verven. Er kwam een Zero-vuurwerk met reuk en nog veel meer.
Maar de kwetsbare constructies bleken onverzekerbaar, in april 1966 stormde het en financier Zwolsman ging failliet.
Het werd meteen ook het einde van Nul als beweging, en tegelijk een aanloop naar conceptuele kunst, land- en minimal art.

Maandag na 22.00 in de Avonden meer

 Op 1 april 1961 organiseerden de kunstenaars van de Nul-groep in Galerie 207, vlakbij het Amsterdamse Stedelijk Museum, de 'Internationale tentoonstelling van NIETS'.
Daarbij hoorde ook een 'Manifest tegen niets '.
Armando (1929), Jan Henderikse (1937), Henk Peeters (1925), Jan Schoonhoven (1914-1994) hadden er wel voor gezorgd dat de galerie op de aangekondigde dag van opening gesloten en leeg was.
'Kunst kan gemist worden als kiespijn' zei een ander pamflet, getiteld 'Einde'.

 Tentoonstellingen bespotten en ze toch zelf organiseren, kunstmanifesten belachelijk maken en ze toch zelf schrijven, de romantische opvatting van de geniale kunstenaar hekelen en er tegelijk zelf een zijn.
Het optreden van de nul-groep getuigt van een superieur gevoel voor humor. Het valt ook niet mee in alle ernst kunstenaar te zijn.
Zachtjes giechelend kwam ik buiten na het zien van 'NUL=0, de nederlandse nul-groep in een internationale context, 1961-1966' in het Stedelijk Museum van Schiedam.
Ook omdat ik het niet laten kon het recente bloedernstige kunstenaarsprotest in naam van de beschaving er in gedachten naast te leggen.
Au!
Later meer
 

Ja, 11 september maakte een eind aan struisvogelpolitiek.
De voor gekleurde minderheden bedachte oplossing werkte niet.  Integratie met behoud van eigen cultuur werd integratie in de eigen gemeenschap, meer niet. En daar ging de zoethoudsubsidie naar foute vriendjesclubs.
Als Marokkaan kon je kiezen: ofwel je werd knuffelmarokkaan of je werd afgerekend op de slechte reputatie van je medemarokkanen.
Zijn immigranten en hun nazaten hier nog welkom, zoals in de Verenigde Staten? Vergeet het. Waar sta je? Als moslim, wetenschapper, journalist of winkelbediende? Vaak rijst er verlangen naar een verleden dat er nooit was, de romantische islam. Waar bijhoort trouw aan je laaggeschoolde ouders.
En, is het Westen nog iets meer dan een vrije markt? Geen wonder dan toch dat symbolen daarvan als het WTC en het Pentagon werden aangevallen?

Morgen na tienen is ons gesprek in de Avonden te horen.
 

Mijn hart,
    je danst niet 
    en voelt ook niets als hij danst,
    je wordt niet wee,
    je zingt niet,
    je siddert niet,
    je buigt niet,
    je legt geen bloemen aan zijn voeten,
    en draagt geen bloemen van zijn voeten in je haar,
    je dwaalt niet rond over straat
    op zoek zonder te weten naar wat.

Wat heb ik aan jou,
o, vleesklomp van een hart?
 

Wie ben je, waar hoor je bij? En iets groter: wat is Nederland dan eigenlijk? Na de aanslag op het WTC waren dat opeens de grote vragen, zegt Bahara die de eenentwintig jonge scribenten samen met Patrick Pouw bijeenzocht.
Geef toe, er werd en wordt in Nederland gediscrimineerd bij het leven. In bedrijfskantines eet men langs etnische scheidslijnen. En vraag niet naar sollicitatieprocedures.

In de Verenigde Staten was en is dat anders. George Bush hield onmiddellijk na de aanslag op de Twin Towers zijn toespraak waarin hij weigerde moslims over een kam te scheren. En zelfs expliciet het recht op hoofddoekjes verdedigde.
Dat wordt in Nederland graag vergeten. Bij ons begon het grote discrimineren van Fortuyn totaan Wilders.
Dat viel in vruchtbare bodem. Ons integratiebeleid was niet meer geweest dan het opbergen van de nieuwkomers in een nieuwe zuil - de oude waren we nota bene net aan het opruimen - nu voor moslims. 
Vanmiddag was ik met Hassan in het Amsterdamse WTC. Dat er nog staat. We konden ongestoord de reuzenhal binnengaan en met de roltrap naar de eerste verdieping, waar we - zonder dat enige bewaker ons ook maar iets vroeg neerzakten in het onwaarschijnlijke zitcomfort om een opname te maken.
Later meer. 
 

Maar eerst moesten we toch de vragen stellen bij deze nederzetting.
Concurrentie?
Op leven en dood, leek het.
Bij wie zouden wij patat-met en kibbeling bestellen?

Het bleek een huwelijk.
De man bakte kibbeling in de rechter, de vrouw patat in de linker.
Elk in eigen vet.
 

Zoals ze in halfdroom tot je komen. Tijdens het ontwaken, zodat je ze nog even meedraagt voor de dag ze uitvlakt.
Of wanneer je lezend in een verhaal wegzakt. Je boek ligt in je schoot, de geest neemt het verhaal over. Totdat je al dromend denkt 'maar dit kan toch nooit?'
En wakker wordt. 
Kenmerk van zulke voorstellingen is de onzekerheid. Als de geest het even niet meer weet en wat blijft spelen met wat hem is toegevallen. Misschien omdat de onbestemdheid hem wel bevalt. In dit tussengebied tussen waken en dromen, waarvan je niet weet hoe uitgestrekt het is.
Soms schrik je wakker en denkt dat je uren weg bent geweest. Maar het is nog licht. Een blik op je horloge - een andere tijd is intussen doorgegaan - zegt dat het 17:46 is. Je was maar een paar minuten weg.
Een horloge is een vreemd ding.
Rotatori is thuis in die parallelle wereld. Hij kent het daar. Kan hem reconstrueren. Kent ook de onrust die ontstaat als de wakkere wereld er doorheen sijpelt. Het is licht, onderschat niet wat door de gesloten oogleden binnenkomt in waakdromen. 
Onraad, sluipende figuren. Waakzaamheid blijft geboden bij Rotatori. Wie is die gestalte? Is het een gestalte?
Wat doe ik hier?
 

Morgen na 22.00 in de Avonden meer.