De canonisering ontsnapt

Arnon Grunberg schreef op oudejaarsdag een stuk in de Volkskrant over Hermans, Reve, Mulisch en het vergeten dat volgens hem volgt op het canoniseren. Vanavond hadden we het erover in de Avonden.

Arnon had drie boeken uitgezocht die hij wilde bewaren, van elk een: van Reve de Familie Boslowits, van Hermans De tranen der acacia's en van Mulisch De zaak 40-61, zijn verslag van het Eichmann-proces.
Drie oorlogsboeken dus, want oorlog is onze leerschool en de les: er is geen vanzelfsprekende moraal, geen vanzelfsprekende beschaving.
Van Mulisch haalt Arnon de kernzin uit De zaak 40-61 aan: 'Eichmann is mijn vader.'
Ik polste: 'Dus als Eichmann had kunnen schrijven was hij volgens Harry geen moordenaar geworden?'
'Tja, als je het doorredeneert staat dat er.'
'En als Mulisch niet had kunnen schrijven..'.
Tja, dat was wel wat er stond.
Schrijven is een zaak van leven of dood.  
 

PS. De bijbehorende foto werd op last van de Bezige Bij verwijderd!

De Avonden (ma) 3 januari 2011 uur 1
Beluister fragment
Arnon Grunberg vanavond in Amsterdam

Huid en haar

Vanavond werd de Nederlandse doop van Arnon Grunbergs roman 'Huid en haar' bezegeld met een pinpongtoernooi.

Meer dan dertig ongeoefende mensen speelden een toernooi, in een sportzaaltje aan zes tafels van de Tafeltennisvereniging Amsterdam '78 aan de Schoolstraat.
De uitnodiging zei onder meer:
� Geen schoenen met zwarte zolen! Eveneens geen hoge hakken en andere afwijkende schoenzolen. Er kan op sokken worden getafeltennist.
� Sportkleding / gemakkelijk zittende kleding is aan te bevelen.
� Wees svp op tijd aanwezig.

Ik had geen gymnastiekbroekje bij me, de meeste heren, waaronder Arnon, wel. Pas toen ik al die mannenbenen zag ging me een licht op: 'Huid en haar'.

Tags: 
zoon tekent moeder, moederdag 1974
Hannelore Grünberg met zoon in het Beatrixpark (1973)

Blauwe Maandagen

Het eerste nummer van het tijdschrift 'over leven en werk van Arnon Grunberg' ligt er, met onder meer een mooi stuk over 'Het Wenen van Marek van der Jagt', een gesprek met de Duitse Grunberg-vertaler Rainer Kersten, uitgetikte radiogesprekken uit De Avonden en een keus uit het fotodagboek van Arnons moeder over zijn eerste levensjaren.

'Moordenaar of fantast' is een analyse van de kritieken op Tirza door Ton Anbeek. Zijn stuk eindigt met de vaststelling dat het maar de vraag is of 'het beest' in Jörgen Hofmeester tenslotte overwint. Je zou zelfs kunnen concluderen, zegt hij, 'dat Hofmeester ook als beest tenslotte faalt'.
Verder veel faits divers. Maar niks geen glossy.
Arnon zelf schrijft een ideaal stukje over een van zijn grote preoccupaties, restaurantbezoek:
'Een man of vrouw die je al dan niet gekleed in een vlekkerig uniform een bord met warm eten komt brengen en die desondanks niet je moeder is, dat grenst aan een mystieke ervaring.' 
 

Tags: 
niet op maandag

Blauwe Maandagen

Als alles loopt, zoals Eddy Esman hoopt verschijnt in januari volgend jaar de eerste aflevering van Blauwe Maandagen, een boektijdschrift over leven en werk van Arnon Grunberg. Een initiatief van Esman, Wim van Anrooij (van de Universiteit Leiden) en Johannes van der Sluis (assistent van Arnon), en - op afstand - Jos Wuijts (zijn bibliograaf).Een tijdschrift in boekvorm.

Arnon weet ervan, zal een column schrijven, maar blijft verder op afstand zei hij vanavond in De Avonden.
Verder komt in het eerste nummer het begin van een
foto/tekst-biografie van Arnon van de hand van mevrouw Grünberg, een interview met Rainer Kersten en een verhaal van Aad Meinderts over de door Toos Janssen ontworpen sarcofaag voor Arnon Grunberg. Ze vroegen mij ook om kopij. Maar ik zie me niet in staat tot beschouwingen. Nu zal er wieweet elke maand een stukje uit de maandagse radiogesprekken van Arnon en mij - uitgetikt en gefatsoeneerd - in komen. 
 
Het adres: Blauwe Maandagen, uitgeverij Ekstreem, Tielsestraat 192, 6673 AE Andelst

Tags: 
Arnon  Grunberg

Arnon naar Irak

Zaterdag meldde Arnon Grunberg op zijn weblog dat hij in mei naar Irak gaat, embedded bij het Amerikaanse leger, waar je zelf je helm moet meebrengen, zodat hij de stad in ging, op zoek naar een meetlint om schedelmeting te kunnen doen. Reden om hem tijdens het wekelijks gesprek in De Avonden van maandag te vragen naar zijn motieven.

Tags: 
Arnon Grunberg
Beluister fragment

Wat Arnon overkwam (2)

Op maandag 16 juli deed Arnon Grunberg verslag van wat hem de overkomen was op een appartement in Brooklyn.Een dag later mailde ik hem: "Hoe gaat het je nu? Je zelfvernederingtactiek bracht bij me boven hoe ik tijdens een gevecht met een veel sterkere 'Indische jongen' in snikken uitbarstte, wel wetend dat hij me dan zou loslaten. Misschien dat het in je broek pissen van angst tijdens een gevecht ook die functie heeft. Wat doe je - instinctief - tegen een almachtige vijand?"

Arnon antwoordde woensdag 18 juli: "Ik hoorde dat je erg geschrokken op de radio had geklonken. Het gaat goed. Het ging eigenlijk meteen al goed. Ondanks wat lichte lichamelijke klachten. Kijk, iemand die je met een honkbalknuppel in zijn woning gijzelt en dreigt je te vermoorden en dat meent of lijkt te menen, dat is niet prettig. Dat deze man me niet binnen drie seconden vermoordde - wat hij had kunnen doen - betekent dat hij kennelijk aarzelde. Hij wilde me alleen een lesje leren. Dus kruip ik over de grond. Bovendien lijkt het me dat je iemand die over de grond kruipt als echte man minder snel zal neerslaan dan iemand die probeert terug te vechten. Wat doe je tegen een almachtige vijand? Je past je aan en probeert een weg naar buiten te vinden, zonder al te veel risico's te nemen."Dezelfde avond mailde ik terug: "Ja, ik schrok. Herinnerde me de paar keer mij zoiets overkwam. Mes, revolver (dat heette 'een gun'). Op het moment zelf was ik vrij coherent, achteraf werd de hele gebeurtenis een paar keer in detail afgerold en kwam de angst. Dat de man je niet meteen doodsloeg betekende dat er onderhandeld kon worden, zeg je. Klinkt helder, maar gaat uit van redelijk gedrag. Maar zo'n type kan om godweetwat - een verkeerd woord - in razernij ontsteken. De hondact was dus niet voor niks, denk ik. De hond wist hoe onberekenbaar het andere dier kan zijn. Misschien neem ik alles te ernstig op, maar ik haal opgelucht adem."Op vrijdag 20 juli besloot Arnon als volgt: "Ik had natuurlijk ook wel doodgeslagen kunnen worden. Denk ik. Maar iemand die het niet meteen doet aarzelt. Waarom zou je wachten, niet? Het gaat er wat de hond betreft vooral om dat je niet wilt terugvechten, er is geen eer aan jou te behalen. Ik geloof dat ik vrij nuchter ben. De eerste 24 uur hield ik de mogelijkheid open dat de jaloerse kok met zijn vrienden naar me toe zou komen, hij wist ongeveer waar ik woonde, toen dat niet gebeurde begreep ik dat hij daar te lui voor was. Voordeel is dat ik niet midden op straat door een volstrekt onbekende ben aangevallen maar in een huis dat ik vrijwillig had betreden, en dat ik achteraf natuurlijk niet had moeten betreden. Ik geloof in het algemeen dat angst plaats moet maken voor nieuwsgierigheid en dan komt er een moment dat je de angst gewoon vergeet. Dat heet geloof ik overmoed. Maar ik hield er geen rekening dat het meisje, die wist denk ik dat dit zou gebeuren, zo destructief zou zijn. Nogmaals je wordt altijd verraden door mensen die je denkt te kennen, dus door je eigen oordeel."En maandag 23 juli las Arnon het tweede deel van zijn verslag voor in de Avonden.

Tags: 
Avonden 2007 (ma) 23 jul 2007 uur 3
Beluister fragment
Grunberg neemt bestelling op
Van Warmerdam draagt aan

Obers

Jörgen Hofmeester, hoofdfiguur in Arnon Grunbergs Tirza gedraagt zich als een ober. Hofmeester, die niet voor niets zo heet, is altijd gedienstig. Gedienstigheid geeft veiligheid. Maar kent ook z'n grenzen, zoals blijkt. Eens te meer zie je dat in 'Ober' van Alex van Warmerdam.Een Oberwelle? Waar komen die obers opeens vandaan?Mijn mooiste was de altijd dronken ober. Hij serveerde op Loosdrecht.

We kwamen er na het werk, met een gezelschap van zo'n 15 personen. Bestellingen opnemen kon deze ober prachtig. Hij deed mompelend of ie alles uit z'n hoofd leerde en zei 'komt voor mekaar.' Zijn terugkeer was altijd weer adembenemend. Onvast daalde hij de trapjes naar het terras af, met op z'n dienblad een lukraak assortiment frisdranken, alcoholica, koffie, ijs en bitterballen. Zelden zat daar iets bij dat ook werkelijk door één van ons besteld was. Dat had je maar te pikken, deze ober maakte hier de dienst uit. Als je er iets van zei was zijn antwoord: 'Maar meneer, U denkt toch niet dat ik dat allemaal kan onthouden.' En met een gebaar naar het blad: 'Hier, dit is toch ook lekker. Wat maakt het nou uit.'Hij had gelijk, we wenden eraan en verdeelden de consumpties zoals het uitkwam. Maar later op de avond nam altijd wel een ander gezelschap op het terras plaats dat het gedrag van de ober niet waardeerde. Je wist dan hoe het verder ging, de baas werd erbij geroepen en de ober werd, luid jammerend, op staande voet ontslagen. Niet erg, een dag later stond ie er weer.In de verte komt nu een rij butlers en dienstmeisjes aangemarcheerd. Dirk Bogarde in 'The servant' voorop, achter hem zie ik Anthony Hopkins in 'The remains of the day'. Dan Jeanne Moreau als kamermeisje.

cover van ''Tirza''
Arnon Grunberg

Tirza

Op 20 september verschijnt het nieuwe boek van Arnon Grunberg. Tirza. Volgens de folder: 'Een roman over een man die zijn kind wil beschermen. Een boek over wat het betekent om misselijk te zijn van liefde voor je kind.'De hoofdpersoon is vader van twee dochters, zijn rijkdom brokkelt af, zijn vrouw loopt weg, het deert hem niet. Zolang hij maar van zijn kinderen mag houden.

Citaat: 'Hij drukt haar tegen zich aan en hij begrijpt, niet eerder heeft hij dat zo duidelijk begrepen, zo overweldigd, zo compromisloos, dat hij geen reden wil hebben zonder Tirza te leven. Zonder haar is leven niet meer denkbaar, en wat niet denkbaar is, is ongewenst. Zij is zijn bestaansrecht. Wat hij tegen zich aandrukt geeft hem tegelijkertijd het voorrecht en de plicht te leven.'Tirza is de naam van een Bijbelse stad, zo mooi dat de geliefde in het Hooglied ermee vergeleken wordt. In ons wekelijks gesprek in de Avonden (woensdag 30/8 21.00) vroeg ik Arnon bij wijze van voorzetje 'waar gaat het boek over'. Terwijl ik het zei dacht ik 'schoolkrantvraag'. Zijn reactie was opmerkelijk. De vraag waar het boek over ging opende kennelijk een peilloze afgrond waarvoor hij terugdeinsde. Hij ging voorbij aan de flaptekst en ook aan zijn pleegkind waar we het vaak over hebben gehad. Na enig nadenken zei hij dat het onmogelijk was te zeggen waar het boek over ging. Het was een mooi terugdeinzen. Ik excuseerde me later per mail voor mijn onmogelijke vraag. Arnon antwoordde: 'Ik merkte een merkwaardige gêne toen ik je vraag probeerde te beantwoorden die ik niet helemaal begreep en daarvan gaf en geef ik niet jouw vraag de schuld. Onmogelijk was het niet, maar ik was gegeneerd en onvoorbereid, was ik dit niet geweest had ik de tekst over misselijkheid en de liefde wel voorgedragen. Zal er over nadenken waar die gêne vandaan komt.'PS. Vanaf maandag 4 september as. zijn de berichten van Arnon Grunberg wekelijks te horen op maandag om 21..00 in De Avonden.

Tags: 
De avonden (wo) 2006 30 aug 2006 uur 2
Beluister fragment
Arnon Grunberg

Arnon in Uruzgan

Wat merk je van oorlog, op de plaats zelf? Arnon Grunberg was afgelopen week in Afghanistan. Hij, en een reporter van Radio Overijssel, die vooral opdracht had met Overijsselse soldaten te praten, vlogen met Nederlandse militairen mee naar Kaboel als 'embedded journalist'. En vandaar naar Uruzgan.

Een verbazende keus van de militaire autoriteiten om de schrijver van een boek als 'De joodse messias' uit te nodigen. Maar misschien hadden ze dat niet gelezen. Arnon, zelf afgekeurd voor de dienst, kreeg een helm aangemeten. Het wachten is op een foto.Zijn eerste verslag was te horen in de Avonden, woensdagavond 26 juli.

Tags: 
De avonden (wo) 2006 26 jul 2006 uur 2
Beluister fragment
Bart Rijs en gidshoofdredacteur Hans van Dalfsen
Arnon Grunberg (weldra Grünberg?)
Six feet under?

Bob den Uyl Prijs 2006 uitgereikt

De verrassende bekroning van Bart Rijs voor 'Het Hemels Vaderland' (zie nieuws op deze site) vond plaats in het Amsterdamse Cristofori. En werd voorafgegaan door een gloedvolle speech waarin Arnon Grunberg zijn gehoor kastijdde. Niemand ontsnapt, ook de reiziger niet, hoezeer Duitse touroperators ook adverteren met 'Raus'. De bovenlichten van Cristofori gaven het gezelschap hierbij de indruk al 'six feet under' te zijn.

Een citaat: 'In een interview in Stern enkele weken geleden vertelde Hitler-biograaf en de vroegere chef kunst van de Frankfurter Allgemeine, Joachim Fest, de volgende anekdote. Rudolf Augustein, uitgever van der Spiegel zei tegen Fest: "Hören Sie jetzt bloss auf, über die Nazi-zeit zu jammern, wir können doch froh sein, dass wir den Hitler und den ganze Bagage haben, stellen Sie sich mal vor, wir wären als Schweizer geboren worden oder - schrecklicher Gedanke - als Holländer! Klar waren die Nazis ekelhafte Leute, aber Sie geben uns ein Lebensthema."Schrecklicher gedanke, dames en heren, om als Nederlander geboren te worden. Ik kan het alleen beamen. Wij zijn nog erger dan het land waarover wordt gezegd dat het de koekoeksklok heeft voortgebracht. Een mythe overigens, in werkelijkheid komt de koekoeksklok uit het Schwabenland nabij Stuttgart.'Na afloop vertelde Arnon dat hij van plan is de Duitse nationaliteit aan te vragen, waarop hij juridisch gezien van huis uit recht heeft. Hij wil de Umlaut op zijn naam terug.

Pagina's