De dag plukken, de zon in het water zien schijnen. Literaire taboes, maar in hun werk zie je de waarde ervan. Een keer haalde Maarten een prachtige grap uit met Johnny. In Eik & Linde, jaren '80, begon hij een verhaal te vertellen over een mooie zomeravond waarop een vader piano speelde bij opengeslagen balkondeuren. De vader kreeg applaus uit de buurtuintjes voor zijn recital. Hij trad aan de balustrade en nam buigend het applaus in ontvangst.Johnny, die naast me zat, luisterde met open mond. Stootte me aan, piepend: 'Maar dat is mijn verhaal! Die Bies vertelt mijn verhaal!'Zeker, dat verhaal stond in Johnny's bundel 'Mijn kleine hersentjes'. Even later richtte Maarten vanaf het podium rechtstreeks het woord tot hem: 'Ja Johnny, maar het is ook een erg mooi verhaal. Daarom heb ik het nogeens geschreven.' Bij Maarten thuis afgelopen week. Met het Verzameld Werk op tafel. Hij vertelt hoe hij Wouter van Oorschot belde. De oude Geert van Oorschot had 'In de bovenkooi' indertijd niet gewild: 'Een gereformeerd rommeltje'. Maar later zei hij op de tv 'ik heb spijt als haren op mijn hoofd'. Nu bood Maarten zijn Verzameld Werk aan Wouter aan en die nam het met beide handen aan. Niet alles staat erin. Ongeveer 120 verhalen uit de begintijd niet. 'Eva legde ook weleens iets terzijde?

 ''Ja, als het aan Eva had gelegen had ik 6000 bladzijden meer gehad. Dan had ik nou 9000 bladzijden gehad.' Ik heb in die 17 jaar dat ik echt als en gek schreef 9000 bladzijden bij elkaar geschreven. En 3000 is er nou over. Nou ja 2800.'Ik vraag: 'Wat vertelt het me?' 'Het is een banale, vreselijke wereld. En het is een godswonder, een godsgenade, dat ik uit die wereld toch al die verhalen heb weten te trekken.' Zijn manier van werken, beaamt hij, ging 'Aus einem Guss'.'Ik had altijd de eerste en de laatste zin en alles ertussen in mijn hoofd, alleen de grapjes kwamen erbij tijdens het rammelen.''Wat nu,' vraag ik. 'Niks doen. Mezelf lezen en Heine, Tsjechov, Nabokov, Tolstoj, Toergenjew. Josef Conrad.' 'Lezen gaat je goed af?' 'Behalve als ik droevig bent, en ik ben vaak droevig, dan lees ik echt niet. Dan lig ik in bed, dan ga ik pas om vier uur naar bed. Ik word om vier uur 's middags wakker, en laat ik het hondje uit. Dan zit ik alleen maar Eva aan te kijken en zeggen we haast niks tegen mekaar. Af en toe doet muziek wel goed.' Hij concludeert: 'Het is Gods genade. Als je zo 17 jaar hebt kunnen werken. Er is gerechtigheid.maandagavond 2 juni, van 20.00-22.00, Maarten Biesheuvel in De Avonden.

Hij werd die dag ook nog eens 69 jaar oud. Bij je leven een verzameld werk in drie delen, bij Van Oorschot. 'Een godsgeschenk' zegt hij zelf. Vanmiddag was ik bij Eva en hem op bezoek in hun Houten Paleis in Leiden. Maandag doen we namelijk twee uur Biesheuvel in De Avonden. Ik kom wat opnemen.Maarten zegt dat ie niet heeft geslapen. Maar slaapdeprivatie, daar voel je je lekker door. Dat komt, hij heeft de hele nacht zitten lezen. In eigen werk. Van gisteren vier tot tien uur die morgen heeft ie gelezen. In deel drie, dat staat in de tijd het dichtste bij. Ze zijn ongeveer 1000 bladzijden per deel. 'Het demonisch proza van een gigantische outsider,' zegt hij, de recensies losjes samenvattend. 'Bijbeldruk.'''t Is ook een grafsteen. 'Terwijl ik nog leef!' Hij kan er nu niets meer aan veranderen, zal er waarschijnlijk ook niets meer bij schrijven. Het gaat niet meer. 'Daar heb ik 18 jaar lang heel veel verdriet van gehad. Nou kan ik me er wel bij neerleggen.'

Gerechtigheid voor onze grootste verhalenschrijver. De man die 'ambassadeur van de angst' wilde zijn en schreef - onder veel meer - om te vertellen wat angst is en hoe het werkt (volgens de psychologe Karen Horney 'één van de ernstigste affecten die een mens kan treffen'). Meteen zie ik voor me hoe de twee elkaar ontmoetten. Het was in onze Music-Hall, in Eik & Linde aan de Plantage Middenlaan in A'dam. Ze deden daar allebei een verhaal. Biesheuvel was habitué, Arnon debuteerde met een van de verhalen die later in 'Blauwe maandagen' terecht zouden komen. Het moet 9 april 1993 geweest zijn. Na afloop benaderde Maarten Arnon met een brede lach en... kneep hem goedkeurend in de wang. Ik zou willen dat ik er een foto van had. Wat weinigen weten, de meeste verhalen van Maarten Biesheuvel zijn in eerste aanleg voor de VPRO-radio geschreven. En uitgezonden tussen 1979 tot 1994 in programma's als De Suite, Radiotheater, Pandemonium en Music-Hall. Je kunt dat afmeten aan hun lengte, ze duren bijna allemaal acht á tien minuten. Op deze boekensite is er een uitgebreide bloemlezing van te vinden. Binnenkort verschijnt bovendien zijn verzameld werk bij Van Oorschot. Er zijn talloze verhalen over Maarten in omloop. Het mooiste komt van Jan Meng, die meemaakte hoe de schrijver aan het koninklijk paar werd voorgesteld. Er was een lange rij met handjesgevers die langdurig stagneerde toen Biesheuvel bij Prins Claus aankwam. De twee raakten in diep gesprek.'Waar hadden jullie het toch over,' vroeg Jan later.'Hij slikt dezelfde pillen als ik,' zei Maarten.