Hoe Lotte's dobberende robot verdween (2)

 Drijvende robot 27109 werd dus aan de zuidpunt van Portugal losgelaten in de sterke Canarische Stroom. Robot 127110 in de Golf van Mexico. Beide bollen zijn uitgerust met sensoren onder zeeniveau.

 De bedoeling is dat de robots mekaar tegen september van dit jaar halverwege zullen ontmoeten. Lotte werkt met vier maritieme instituten aan voorspellingen van zeestromen. De oceanografen berekenen de kansen, mogelijke tijden en plaatsen voor een ontmoeting. Althans, dat is de bedoeling.

 Totdat 127109 vier weken geleden plots met een kaarsrechte lijn naar een haven in Marokko bewoog. Lotte schrijft: 'Sinds 127109 aan land is wil iedereen die het project volgt weten wat er is gebeurd. Ik ook.' Ze gaat naar Marokko. Documentairemaker Heidi Vogels legt haar zoektocht vast op film. Vier dagen geleden is het laatste signaal afgegeven in de haven van Asilah. Daarna niets.

 Eindeloze omzwervingen volgen, zonder resultaat. Tot het mirakel volgt. De volgende middag om drie uur komen ze weer op het hoofdbureau van politie in Asilah: 'En daar ligt plots 127109 ongeschonden voor de poort. "Niets vragen!" zegt het hoofd van de politie in het Frans. "Maar we zijn gekomen voor het verhaal, helemaal uit Nederland en zijn benieuwd wat er is gebeurd!".

 'Na veel omhaal stemt hij in om de dief/vinder te halen. Die komt lichtelijk beschroomd aanzetten. We groeten hem hartelijk en hij vertelt een verhaal dat zo ongelooflijk is dat het bijna wel waar moet zijn. Of niet: "Ik ging met de boot op zee in de avond, ik had al lang geen vis gevangen en ging verder op zee dan normaal om te kijken of ik daar meer geluk zou hebben. Ver van de kust verscheen er plots iets op mijn radar. Ik naderde het signaal en vond een bolvormig object. Ik dacht dat het een boei was; toen keek ik goed. Onder de boei spartelden tientallen vissen; minstens 50 waren gevangen in de rok die onder water aan het object hangt."'

 Ondertussen heeft Lotte het Amerikaanse oceanografisch instituut ingelicht en zij hebben geopperd een onderzoeksschip dat in de buurt is langs Asilah te laten varen en dat het object weer op koers te laten zetten.

 En zo zal 127109 binnenkort weer verder dobberen, op weg naar 127110. En komt er een film‑documentaire over Lotte's omzwervingen.

 Later meer

Tags: 

Hoe Lotte's dobberende robot verdween (1)

 In september jl. berichtte ik over het Oceanische project van kunstenaar Lotte Geeven. Vanuit Portugal en de Golf van Mexico staken haar twee robots, 127109 en 127110, van wal om elkaar hopelijk halverwege te ontmoeten. Enkel voortgestuwd door de berekende, complexe zeestromin­gen.

 Zou zo'n ontmoeting mogelijk zijn? Amerikaanse wetenschappers volgden de twee per satelliet vanuit de ruimte, liefhebbers op Internet. En juist maakten ze zich gereed voor de grote oversteek toen opeens 27109 van de schermen verdween, nabij de Marokkaanse kust.

 Lotte reisde met filmster Heidi Vogels naar Tanger en Asilah, de haven waar het signaal verdwenen was. Zou de robot defect zijn, gestolen? Ze moest er heen. Uit haar reisverslag:

 'Iedereen in Nederland vertelde me: "Ga niet! Dat ding is open gezaagd en leeggeroofd." Ik weet het niet. De bol ziet er heel gewoon uit; niets aan de buitenkant verraadt wat voor technologie er binnenin zit. Het is ‑ eerlijk is eerlijk‑ een saai object dat op een boei lijkt en dat zou wel eens mijn redding kunnen zijn.'

 Eenmaal in Asilah - een beruchte haven voor drugs en mensentransport - ontwikkelt zich een scenario dat doet denken aan Kuifje en de Krab met de Gulden Scharen, met professor Zonnebloem als satelliet-wetenschapper, maar ook de film Casablanca.

 Lotte en Heidi gaan met een uitgeprinte foto van de 127109 op weg naar de plek waar het laatste signaal is afgegeven, vier dagen geleden, traceerbaar, hier in de haven. Lotte: 'Helaas. Daar blijkt niets te liggen. Alleen maar haven, een leeg stuk zee, een kade en een gebouwtje in het gebied rond het coordinaat. Het vermiste object werkt als een rattenvanger van Hamelen, meer en meer mensen bemoeien zich met de zoektocht. De imam en lokale vissers gaan demonstratief meezoeken; wijzen richting lege plekken in het water en roepen: 'Ce n'est pas ici!'. Iemand oppert een mogelijk verband met drugstransport. Zo'n object gevuld met hasj! het idee. Hoeveel drugs zou er in die bol kunnen zitten.' 

 De politie doet moeilijk. Maar de politiechef verandert van inzicht als hij Lotte's beschrijving van het wetenschappelijk kunstproject in het Frans heeft gelezen: 'Mais.. c'est magnifique, c'est poésie!'

 Wordt morgen vervolgd. 

Tags: 

Robots op drift

 Onder de kop 'Kunstwerk op drift in de Atlantische oceaan' werd op 9 september jl. bericht over een robot die in de Golf van Mexico werd losgelaten in de Golfstroom. Meteen wist ik: de Nederlandse kunstenaar Lotte Geeven aan het werk.

 Een tweede robot wordt aan de andere kant van de Atlan­tische Oceaan - aan de zuidpunt van Por­tugal - losgelaten in de sterke Canarische Stroom. Ze zijn een meter in doorsnee uitgerust met sensoren onder zeeni­veau. Ze zullen aan hun lot worden overgelaten zonder menselijke interventie. De bedoeling is dat ze mekaar halverwege zullen ontmoeten, puur door de stromingen, de krachten van de natuur.

 Het lijkt onmogelijk. Maar om haar robots een kans te geven heeft Lotte Geeven met vier maritieme instituten gewerkt aan voorspellingen van zeestromen. De oceanografen berekenden de kansen, mogelijke tijden en plaatsen voor een ontmoeting halverwege binnen een jaar van nu.

 Vanwaar deze - al te menselijke - hoop op ontmoeting? Ik sprak Lotte meermalen over de gehoopte ontmoeting die achter het project schuilt. Hoe groot is de kans dat robots elkaar tegenkomen? Ze zijn passief, kunnen niets dan drijven. Ze heeft kunst en wetenschap vaker gecombineerd, bijvoorbeeld in haar samenwerking met Duitse geologen die boorden op grote diepte in de aardkorst. Wetenschap en kinderdroom.

 Dit oceanografisch project is getiteld '127109 & 127110', omdat de beide robots zo heten. Er is een boek, een website waarop hun bewegingen gevolgd kunnen worden in real time, en een publicatie met een reusachtige, handgemaakte zeekaart. Later meer.

Tags: 

Het geluid van de aarde (2)

 Laagfrequent geluid voel je eerder dan je het hoort. Zoals  bij naderend onweer. Geluid bestaat uit trillingen. Alles trilt. En natuurlijk maakt de aarde geluid, net als bomen of de bladzijden die je omslaat. Lotte Geeven ging van jongsaf op zoek naar de kern. Zo werd haar aarde van overzichtelijk en plat tot reusachtig en raadselachtig.

 Zou je door een gat te boren aan de andere kant kunnen uit­komen? Wat zou er binnenin zitten? En welk geluid kwam daar vandaan? Na twee bezoeken aan de geleerden in Windischeschenbach wist ze dat een antwoord ergens tussen poëzie, kunst en muziek moest liggen.

 Haar project trok aandacht. De hoorbaar gemaakte laagfrequente opnamen werden opeens overal ter wereld door dj's in hun mixages gebruikt, er werd over geschreven in China, Japan, Frankrijk, waar niet. De Duitsers werden gebeld door de wer­eld­pers over de merkwaar­dige vrouw en haar geluid: 'Zijn dit de spoken van de aarde?'

 Er moet wel een raadsel zijn in het midden van de aardb­ol, zegt Lotte. Als dat er niet was zou die aarde toch weer plat wor­den? Als kind al bouwde ze tunnels en probeerde onze tegenvoeters in China te bereiken tot ze op grondwater stuit­te. Ze begon diepe boorgaten op te sporen. Toen legde ze contact met de Duitse Aar­donderzoekers en hun diepste gat.

 Wat hoor je nu eigenlijk op haar laagfr­e­quente speakers? Liefst houdt ze het raadsel intact. Ze bouwde een insta­llatie van audioschuim dat het geluid visueel uitbeeldt, ze kocht een oude Russische seis­mograaf die het grafisch weer­geeft. Waarbij een foto van het Duitse wetensc­happelijke team dat haar hielp.

 Maar ze wil meer. Liefst een superdiep gat in een grote metropool, dat als een reuzenluidspreker de geluiden van diep onder ons de lucht in blaast. Kosten 5 mil­joen euro. Het diepste gat, de hoogste hemel, ze keren altijd weer in poëzie, in dromen. Lotte wil het gat naar de mensen bren­gen, zegt ze. Het contact met wat je niet weet.

 

Tags: 

Het geluid van de aarde (1)

 Lotte Geeven had er haar zinnen op gezet het geluid van de planeet vast te leggen. Waarom? Hoe? Waar?

 Haar werk is doortrokken van extremen. Op haar site zag ik al de antieke seismografische apparatuur waarmee ze werkt. En vanmiddag vertelde ze van de myste­rieuze lokatie in de buurt van een breuklijn aan de Tsjec­hisch-Duitse grens, waar onderzoek wordt gedaan naar wat er diep onder ons om­gaat. Geofysici, seis­mologen en technici boren daar een gat dat inmiddels meer dan negen kilometer diep is en het diepste ter wereld. Temper­atuur 500 graden Fahrenheit.

 Zij hielpen haar met het verwezenlijken van een jeugdbezetenheid, mede ingegeven door levenslange hoogtevrees. Misschien kon die zo bestreden worden. Een verkenning van het bin­nenste van de aarde dus. Hoe ver kon je komen? Wat was er onder je voeten? Lotte was vooral nieuwsgierig naar het geluid.

 In de heuvels van Windischeschenbach, in Duitsland, bij het Duitse Onder­zoekscentrum voor Aardwetenschappen vonden kunst en wetenschap elkaar tenslotte. Eerst ontmoette ze scepsis: 'Het is daar volkomen stil mevrouw, en zo warm dat alle apparatuur smelt.'

 De gedachte een microfoon in het gat te laten zakken bleek onzin. Toen kwam de geofoon, die ze daar gebruiken om aardbewegingen vast te leggen en een ultrasone sensor die geluid vastlegt dat olifanten kunnen waarnemen, maar wij alleen na bewerking.

 Toen Lotte dat geluid hoorde stonden de haartjes op haar armen recht overeind. Inmiddels gaat het geluid van de aarde de wereld rond. Morgen meer..

Tags: 

Surveillance (2)

 Vanmiddag was ik met Lotte Geeven en Yeb Wiersma op pad in de gouden vierkante kilometer die ze om de Haagse Galerie West hebben neergezet.

 Neergezet, want hun goud heeft niet alleen een grondvlak maar ook diepte die tot het middelpunt van de aarde reikt en hoogte zover het oog kan zien.

 Wat is de wettelijke status van dit gouden bouwwerk? Lotte en Yeb hebben alle denkbare instanties gebeld om er achter te komen hoe hoog eigendom reikt, maar het antwoord bleek per instantie verschillend. De politiefunctionarissen die we tegenkwamen bekeken de gouden streep laatdunkend: 'geen idee'. Het Europees Gerechtshof wordt hun laatste toevlucht. Het zal te lezen zijn in het lijvig eindverslag van een maand onderzoek naar het wie en wat en het wat is van wie van deze buurt. Territoriumkwesties, vermijdingsgedrag en een basketbalwedstrijd - de buurt tegen de kunst, in de galerie nota bene - inbegrepen. En er is meer op komst. Motoren? Nog twee weken te gaan.

 Vanmiddag eindigden we op het hoogst bereikbare punt, dertienhoog bij twee tevreden homoseksuele heren die hun gouden uitzicht op de Haagse overheidstorens intens genoten. Dinsdag in de Avonden meer. Ook de vraag 'wat als die streep nu gewoon wit was geweest?'

Surveillance (1)

 Er lopen denkbeeldige lijnen door steden en dorpen. Lijnen waarbinnen andere regels gelden dan erbuiten. Noem het grenzen van de geest. Mijn buurman, die 's winters onze gezamenlijke stoep sneeuw­vrij houdt denkt daar strikter over dan ik. Surveillance. Wie houdt toezicht op wie?

 In Den Haag hebben Lotte Geeven and Yeb Wiersma half maart voor hun project Surveillance een vierkante kilometer rond de Galerie West - aan het Groenewegje - gemarkeerd met een lijn van bladgoud. Een gouden lijn. Sindsdien verkennen ze het grensverkeer, niet alleen langs die lijn, ook in de hoofden van de bewoners. Morgen zal ik kijken hoe. Ik mag mee bij de beklimming van een moskeetoren. 'Als je niet teveel last van hoogtevrees hebt'.

 Eerder ben ik bang dat ik mijn schoenen moet uitdoen. 

 Zou het met goud afgezette gebied van bovenaf goed te zien zijn? Waar ik ook benieuwd naar ben is hoe met bladgoud op de wegen en stoepen zich heeft gehouden. Is het door fietsers, auto's en voetgangers versleten? Heeft het zich binnen en buiten het gebied verspreid? En hoe ziet dat er uit? En waarom goud? Zijn Geeven en Wiersma op zoek naar een onuitgesproken 'go­lden rule'?