Oedipus

 In het boek 'Moederskinderen' van Jan Fontijn worden vooral moederszonen beschreven. De klassieke moederszoon Oedipus, die zijn vader doodde en met zijn moeder trouwde is de eerste die mij te binnen schiet.

 Ja, ze koos de verkeerde man om mijn vader te zijn. Maar na zeven jaren verloving - met onenigheid - trouwde ze hem toch. Hij bedroog haar, ze bleef hem trouw. Heel haar leven stond in dienst van hem.

Tegen mij beschreef ze haar levensdoel zo: 'Hem erger­nis besparen'. Hij was nogal vlug geërgerd. Toen ze op het eind in het bejaardenflatje na veel attaques alles omgooide en hij steeds kwaad naar haar uitviel zei ze eens waar ik bij was 'maak me dan maar dood'. Daar schrok hij toch wel even van.

Ik had dus met haar moeten trouwen. En hem om zeep moeten helpen. Ik, geboren moederszoon, heb haar in de steek gelaten. Lees mijn verhalenboekje 'De gabardine regenjas' (uitgegeven bij Avanti, yolnus@xs4all.nl), waarin onder meer mijn moederverhaal verteld wordt.

Bij Jan Fontijn heb ik geen Oedipus gevonden.

Tags: 

Jij bent van mij

 Mijn moeder zei het en ik vergat het nooit. Met haar zachtmoedige, omarmende stem. En meteen welde verzet in me op. Op foto's zie je het jongetje zich vastberaden losmaken uit de omhelzing. Ik was niet van haar, ik was van mezelf.

 Ik moet een jaar of vier gewest zijn, toen mijn vader terugkeerde van de politionele acties in Indië en een einde maakte aan de moeder-zoon idylle.

 Dit komt boven bij het lezen in 'Moederskinderen', de meeslepende studie die Jan Fontijn maakte van moeders en zonen in de literatuur, Van Stendhal, Nietzsche en Baudelaire tot Gerard Reve en Lodewijk van Deyssel. En zovelen meer. Ik ben er nog maar net in begonnen en het blijkt tussen moeders en zonen steeds anders.

Vaak is ze gestorven en onbereikbaar geworden zoals bij Roland Barthes. Dat sterven, onder veel pijn is soms 'het ergste wat ik ooit had meegemaakt' zoals bij Jan Fontijn zelf, die het terugvindt bij Stendhal. Een geborgenheid die voorgoed verloren gaat. De vergeefse pogingen van Gerard Reve in 'Moeder en zoon' om zijn moeder met de maagd Maria te vereenzelvigen. Tegen mij zei hij na een betoog over zijn familie en het communistisch geloof: 'Misschien had zij toch nog iets menselijks behouden'.  Het katholicisme: '...een leer die zulk een gebrekkige, verkitschte, infantiele en soms aan godslastering grenzende vertolking kon doorstaan, moest wel, naar haar inhoud, iets verkondigen van grote, dwingende kracht en evidente geloofwaardigheid..'.

Gerard zou de kerkschandalen van nu zonder twijfel zien als een godsbewijs. Later meer.