Een stralend licht van binnen

 Een mooi meisje van vijftig, de schilderes Isabelle, gespeeld door Juliette Binoche. Al zie je haar niet meer dan een enkele streek op een groot doek zetten. Met kunst houdt ze zich niet bezig, eerder met het aflopen van vernissages.

 Ze houdt van seks, en omgekeerd zijn er steeds weer mannen, die iets in haar zien, onder haar lijden zelfs. Ook seks met een aperte klootzak kan haar opwinden.

 Is ze dan zoekende? Nee, ze laat het eerder over zich komen in de Parijse wereld van kunst en theater. Ook zij heeft een vermogen om in mannen iets te zien, voor zo lang als het duurt. Maar al haar relaties lopen stuk. Er ontbreekt iets.

 De film eindigt met een bezoek - vol vertrouwen - aan een oplichter van een toekomstvoorspellende therapeut, gespeeld door Gerard Depardieu. Zonder twijfel haar volgende minnaar. Binnen in haar schijnt een stralend licht, predikt hij. Ze gelooft het, maar vast niet voor lang. 

 De onontkoombare clou van de film 'Un beau soleil interieur': achter dat mooie koppie zit eigen­lijk niet veel, al haalt ze zich van alles in haar hoofd en staan de tranen haar menigmaal in de ogen.

Tags: 

Clouds of Sils Maria

 Zag vanavond de film van Olivier Assayas over acteurs en acteren. Met Juliette Binoche van alle kanten. Tegen het oer-Zwitserse decor van het Engadin, waar Nietzsche al wandelde met zijn waterbekertje.

 Een godswonder dat er af en toe een geslaagde film of toneelstuk ontstaat, denk je achteraf. De financiering, het script en de acteurs zorgen in deze film over de productie van een toneelstuk voor een parallelle film. Over repetities, persoonlijke verwikkelingen en carrières van de hoofdrollen, regie en schrijver.

 Onder iedere film of toneelstuk ligt een film. Het knappe van Assayas is dat hij in de hoogtepunten, de scenes waarin Binoche en haar assistente in de bergen boven Sils de dialogen lopen te repeteren, de relatie oudere vrouw vs. jongere vrouw uit het toneelscript in de werkelijkheid verdubbelt tot een meesterlijk vlechtwerk.

 De clou daarbij is dat Binoche dit stuk twintig jaar eerder gespeeld heeft, toen in de rol van de jongere vrouw die de oudere - die verliefd op haar is - vernedert en dat ze nu de rol van de oudere vrouw heeft. 

 Dat zou moeten kunnen, acteren blijft acteren, en bestaat grotendeels uit het geloofwaardig maken van clichés. Dat is het vak. Binoche speelt zo knap dat ze niet oud wil zijn, dat ze de ouderdom uit haar strot moet wringen, dat je het gelooft. Ze wil niet, maar ze doet het. Ze bewoont haar gezicht. Het natuurgeweld rondom helpt.

   

Tags: 

­­Camille Claudel 1915

 Elk van ons leeft in een eigen wereld. Maar zelden zie je dat in verhalen terug. Integendeel, we moeten en zullen emoties en ideeën delen. Met alle huichelarij die daar van komt: 'I love you.'

 In de film Camille Claudel 1915 van Bruno Dumont gaat het anders, en niet zo'n beetje. Camille, beeldhouwster, compagnon en vriendin van Auguste Rodin gaat zo op in haar kunst dat ze de breuk met Rodin niet te boven komt. Haar broer - en v­oogd - de dichter Paul Claudel neigt tot religieuze waanzin, maar blijft daarbij een keurige meneer. En het gelijk is bij de keurigen. Hij laat z'n zus levenslang opnemen, ook als straf voor een abortus. Zelfs als de geneesheer vindt dat ze wel eens naar huis mag houdt hij haar achter de muren.

 Als Paul in de film zijn zuster komt opzoeken in het gesticht, staat ze hem vriendelijk en redelijk te woord, maar hij geeft geen krimp. Wie is erger, de kunstenaar of de gelovige? Strak gestileerd geeft Dumont de twee werelden vorm. Geen muziek, een inrichting in een klooster waar nonnen zachtmoedig zorgen voor gekken.

 Allebei blijven de twee in zichzelf opgesloten. Maar hij heeft de macht. Zij zal daar pas 29 jaar later sterven.

Tags: 
Binoche kijkt, wij kijken Binoche
het smakeloze ding boven de tafel is van blauw glas en het rinkelt soms

Kieslowski

 Afgelopen zaterdag was 'Bleu' (1993) van Kieslowski te zien op Canvas, de eerste uit zijn film-ode aan Frankrijk. Zaterdag as. 14 april om 23.30 vervolgt de VRT het drieluik met 'Blanc' (1994), misschien de mooiste, zeker de geestigste. Op de 21ste komt 'Rouge'.

 'Bleu' hield me afgelopen zaterdagnacht gevangen, ook al omdat ik stierf van de rugpijn. De film draait op het gezicht van Juliette Binoche, de weduwe die moet zien dat ze haar wereld weer bewoonbaar maakt. Haar man was componist. Zijn dood zet een stroom van gebeurtenissen in gang. Hij heeft een onvoltooid 'zanglied voor de volkeren van Europa' (zo dachten Polen in 1993, maar ik kom niet om Reve heen) nagelaten, alsook een kind in de buik van een vriendin. Kortom, je houdt je hart vast, maar alles komt terecht, door Kieslowski's onnavolgbare manier van associëren.

 Hij goochelt met leven en dood, gaat voor geen cliché opzij en schept als het uitkomt samenhang door 'te toevallige' gebeurtenissen. Aarzelt ook niet er een nest pasgeboren muizen tegenaan te gooien, waarna Binoche een kat moet gaan lenen. En laat haar eindeloos baantjes trekken in een leeg, blauw zwembad. Zijn filmlogica gooit los wat in het verhaal vast zit. Je gaat denken 'zo is dus de logica van de dood'.En, waagstuk, maar alles komt terecht. Van een kluwen losse eindjes naar een meesterlijk open einde.

Guusje ter Horst, zette de kleur
Béatrice Schönberg
Tineke Huizinga (épauletten kunnen weg)

Stijl

 Ik verheugde me op de trapfoto. Hoopte op stijl, na het kakelbont van het vorige gezelschap. Van Guusje ter Horst en Tineke Huizinga vooral.Ter Horst stond er. Het bessensapkleurige jakje kleurde bij heur haar. De kleur op die foto waar het oog naar toe trekt. Ogen fonkelden.

 Huizinga is nog maar staatsscretaris dus mocht er niet op. Maar ze stond opeens in de Ridderzaal met een strak crème pakje, tegen het ivoor aan. Voor donkerharigen werkt lichte kleding hoe dan ook, en dit was - ook door het gelijkgekleurde hemdje - net precies de aanpak van de door mij bewonderde Franse nieuwsleesster Béatrice Schönberg (vaak op TV5). Het geheim voor televisie zit hem erin dat het hemdje zo laag gesneden is dat het buiten het onderste beeldkader blijft. En zo lijkt het of Béatrice met alleen een jasje aan het nieuws leest. Daar bij een hoezo? gezicht trekkend.

 Zou Tineke Huizinga naar TV5 kijken? Ze had zelfs rouge blosjes gemaakt á la Juliette Binoche. Of steeg het bloed haar werkelijk naar de wangen? PS. Détail: de epauletten kunnen weg.

Tags: 
Krog en Lanoye, buren in Kaapstad

Antjie Krog

 Antjie Krog is weer in het land. Als verslaggeefster van de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie schreef ze onlangs over haar jeugd en haar land in 'Country of my skull' - de roman die door Hollywood werd verfilmd, met Samuel Jackson en Juliette Binoche in de hoofdrollen. Vanaf 20 oktober is ze op toernee door België en Nederland.

 Wat ik op dinsdag 15 juni 2004 met haar meemaakte, tijdens de opname van de CD bij haar verzamelbundel 'Wat de sterren zeggen' vergeet ik niet licht. Ter plaatse in ons kleine studiootje in Desmet maakte ze razendsnel een selectie uit een warboel van fotokopieën van gedichten uit verschillende bundels. Maar ze koos niet alleen, ze zette er ook ter plaatse het mes in! Zoals ze huishield in haar eigen werk! Vooral uit oudere gedichten streepte ze hele strofen weg, en ze veranderde ook regels. Alles in dienst van een overtuigende, muzikale voordracht. En wat meer zegt, ze had gelijk. Wie dus 'Wat de sterren zeggen' erbij neemt en de CD opzet kan zelf vaststellen wat er op die dinsdag sneuvelde.

 Het verbaasde haar vertaler Robert Dorsman trouwens niks. Die wist hoe ze werkte. De CD eindigt met het mauwend gebrachte 'Die kat se lied', wat een aardigheid in mijn richting was, want het gaat om een rooie kat. Toen het klaar was werd ze opeens onzeker van haar keus. 'Of had ik alleen liefdesgedichten moeten doen?' vroeg ze. 'Okee, volgende keer doe ik liefdesgedichten, een hele CD vol'.

 Op 10 augustus 2004 werd de sessie in de Avonden uitgezonden. Vanaf 20 oktober as. gaat Antjie Krog op toernee door België en Nederland, samen met Tom Lanoye (tijdelijk haar buurman in Kaapstad), op initiatief van Luc Coorewits van Behoud de Begeerte. Dat zijn 22 speeldata, waarvan slechts 4 (Amsterdam, Leiden, Groningen en Rotterdam) in Nederland. Over hoe dat kan sprak ik Coorewits eens tijdens een toernee van Arnon Grunberg, die helemaal Nederland niet aandeed. De Nederlandse theaters zitten verstopt met cabaret, legde hij uit. Dat wordt lang van te voren geboekt. Daar kom je met literatuur niet tussen.

Wat de sterren zeggen
Beluister fragment