De dingen. Hij zegt dat de dingen meer en meer bepalen wat hij maakt. Opgewekte kleuren, geel tegen blauw. Hij herinnert zich uit zijn jeugdjaren in Argentinië half afgescheurde affiches aan de muren in juist die kleuren.

 De dingen, de vormen.

 Toevallige dingen uit de omgeving het doek binnenhalen, het toeval regisseren. Waarbij hij ook graag de verf laat zien.

 Altijd op zoek naar onbekende vormen.

 Zijn favoriete filmmaker is Godard. Die films maakt 'naast de film', die de perken van zijn medium te buiten gaat, zoals Toon dat ook wil. Het schilderen naast het schilderen.

 En telkens vindt hij weer vormen. Die ik niet kan benoemen anders dan met 'van dat brede plakband uit een oud postkantoor' of 'de etalage van een Franse bakkerij'. Onzin. 

 Toon Verhoef is niet te vangen. Je kunt hem wel lachjes ontlokken, de ironie is nooit ver weg.

 En pas op waar je in stapt. Hij vergeleek het zelf eens met een kastdeur, die je opendoet 'en er valt van alles uit'.

 Maar wat er uitvalt blijkt heel uitgekiend. Al zijn het geen herkenbare voorwerpen, ze zijn er wel familie van. Voor het gemak noem ik wat me om de oren vliegt soms maar koffers, of voor mijn part waterijsjes zonder stokje. Al tekenend komt hij altijd weer op niet-bestaande voorwerpen, meerduidig, vreemd. Die kantelen, wankelen, tuimelen en zweven in de ruimte die hij schept.

 Gestreng krijgen ze vorm in olieverf en acryl, komen je blikveld binnen en verdwijnen weer in de ruimte, wegdrijvend als wolken.

 Hoe hij dit maakt? Ga er met je neus bovenop staan. En zie hoe precies alles past. Verdiep je in de techniek, de catalogus is goed.

 Toon Verhoef is niet alleen een muziekliefhebber, in zijn werk musiceert hij zelf. Zie zijn ritmiek, zijn herhalingen van motieven op de strakke, tienpanelige schema's. Een lofzang op het ongewisse. Dit is jazz. 

 Ik kan niet zeggen dat ik daar onbevangen binnenkwam.  Jezus nee. Eigenwijs had ik de trap - 230 treden - genomen inplaats van de lift, en verder heb ik grote weerstand tegen zulke geloofsartikelen als 'spontaniteit' en het 'laten spreken van het materiaal'.
Maar ik ging voor de bijl.
Als de visuele werkelijkheid je niet ingeeft wat te schilderen of te beeldhouwen, dan kan het immers ook zijn dat de - minstens zo werkelijke - materie dat doet.
Overtuigend is de film die hem aan het werk toont. 
Hoe werkt Götz?
Behalve met alle mogelijke verf- en boetseerstoffen werkt de nu 96-jarige - eens bevriend met abstractie-pionier Hans Arp - met zijn eigen lichaam.
Hij gooit zich erin, heel letterlijk, met zijn lijf als boetseermes of vorm. Een naakte oude heer met een bril wentelt zich vastberaden door de modder, het gips, wat het ook is. 

 Ik schoot in een lach - waarom? opluchting? herkenning? - die de omstaande Duitsers opeens gretig overnamen. Ontdekte daarna pas hoe trefzeker de bewegingen van Götz waren. Een oude Sumo-worstelaar.
Bezig met het vinden van vormen, zoals Schoonhoven en Ben Akkerman het deden, zoals Toon Verhoef het nog steeds doet.