Georges Méliès (2)

 Wat gebeurt er met het onmogelijke als je het kwadrateert? Dat is wat Martin Scorcese doet in 'Hugo', zijn hommage aan Georges Méliès, de filmpionier die in 1902 een raket vol meisjes liet neerkomen in het oog van de maan.

 De films van Meliès zijn verfilmde toneelstukjes of gravu­res, die geen net-echt beogen. Hij sleept je mee in zijn fan­tasieën, juist daardoor. En nu, bij Scorcese gebeurt dat weer. In een o­verges­tileerde jaren '30-versie van het Gare Mo­ntpar­nasse en zijn bewoners vindt een jongetje - dit is een kinder­film, dat versterkt het - een geheime toegang tot de vergeten il­lusion­ist Méliès.

 Je ziet het aan door je 3D-bril en kijkt als een kind in een onmetelijke kijkdoos. En wat zich daarin afspeelt is op zoveel manieren onwaarschijnlijk dat het volstrekt overtuigt

meisjessaluut bij het afvuren van de maanraket..
landing in het oog van de maan..
het maanoppervlak en het uitspansel..

Georges Méliès (1)

 Over hoe mensen honderd jaar geleden leefden valt iets op te maken uit wat ze nalieten. Van hoe ze dachten is al minder bekend en van hun fantasieën nog weer minder.

 De film 'De reis in de maan' (1902) van Méliès wordt vertoond op de openingstentoonstelling van het Pompidou-Metz. Die gebukt gaat onder de vraagteken-titel 'Meesterwerken?'. In teksten over beeldende kunst komt het uit het Duits gepikte onwoord 'bevragen' steeds vaker voor.  

 Méliès (1861-1938) en begon in een niet-erkende tak van kunst: hij was goochelaar. Ook toen hij zijn trucs in verhalen verpakte en die verfilmde bleef hij waar hij was: op de kermis. Tussen 1896 en 1912 maakte hij vijfhonderd filmpjes. Zelf verzon hij fantastische vertellingen en - de eerste - trucages, verkleedde zich, schilderde decors en bediende de camera. In 1899 begon hij met kleur, in 1901 met montage en meervoudige belichting. Zo kon hij dubbelrollen spelen. In 1902 kwam le 'Voyage dans la Lune' uit, waarin wetenschappers naar de maan reizen (die natuiurlijk een gezicht heeft, de raket landt in z'n ene oog).
 In Metz heb ik hun avonturen drie keer bekeken. En raakte bedwelmd door de manier waarop Melies vorm geeft aan wat hij verzint: de maan lijkt gemaakt van taart. Ook de maangebergten hebben iets eetbaars, heel de maan heeft veel van luilekkerland, terwijl de geleerden recht uit de 18de eeuw stammen, maar de raket..

 Wat is het toch jammer dat wij ooit op de maan zijn geland. Dat had toch niet gehoeven. Na Méliès kon het alleen maar tegenvallen.