de plechtigheid bij het monument in Paramaribo in 2005 (foto Noraly Beyer)
Henny en Hulda de Ziel

Trefossa (1)

Er komt een filmportret van de in Nederland nog steeds tamelijk onbekende Surinaamse dichter Trefossa (pseudoniem van Henri de Ziel, 1916-1975). Precies 50 jaar geleden verscheen zijn enige dichtbundel 'Trotji' ('Voorzang'), geschreven in het Sranantongo. En in november as. gaat 'Trefossa, dichter van Suriname' van Ida Does en Paul van den Bos in première.

Trefossa heeft ook werk van oa. Guido Gezelle, Revius, Verwey en Willem Kloos in het Sranan vertaald. In de film komen mensen aan het woord die hem gekend hebben, nu in de tachtig of negentig.De woorden van Henri ('Henny') de Ziel rollen nog dagelijks over de lippen van duizenden Surinaamse schoolkinderen als ze 's ochtends op school het Surinaamse volksklied zingen. Hij maakte zich sterk voor het Sranan. Ook in Nederland zijn inmiddels woorden te horen als bakra, switi, brasa, duku, wagi. pata, smatje, fawaka, dyuka. Begin jaren 70 werd hij met hartklachten opgenomen in het Academisch Ziekenhuis in Leiden. In herstellingsoord Zonneduin in Haarlem ontmoette hij daarna zijn latere vrouw, de Zwitserse Hulda Walser. In februari 1975 stierf hij in Haarlem, waar hij tot 2005 begraven heeft gelegen. Op 21 november 2005 werd in Paramaribo een monument voor Trefossa onthuld aan de Sophie Redmondstraat. President Venetiaan reciteerde in het Sranan een aantal van Trefossa's gedichten en zegende de grond van een monument met de urnen van De Ziel en zijn vrouw. Hier een sonnet, in - altijd gebrekkige - vertaling:rust verstoor mijn denken niet op dit momenten roep mij niet om waar dan ook te kijkenvandaag drijft mijn hart mij te gaantot aan een stille kreek, ver weg.zeg niet dat ik alleen maar weg wil lopenomdat ik bang zou zijn voor strijd en pijnmaar het rumoer van mensen dringt zo om mij heen,wat moet ik doen? mijn bloed wil ademendaar, aan de kreek, zal ik een droomland zienwaar alles zoeter is dan hieren schrikverhalen mij niet verontrusten.als ik teruggekeerd ben, zal ik misschieneen beetje beter mens geworden zijndie weet te lachen, slaag weet te verdragen.

Tags: