Vorlesebühne

 'De eenvoudige mogelijkheid van het brieven schrijven moet puur theoretisch bekeken een verschrikkelijke ontwrichting van de ziel in de wereld gebra­cht hebben. Het is immers een omgang met spoken en wel niet het spook van de geadresseerde, maar ook met het spook van je zelf, dat je onder de hand in de brief die je schrijft ontwikkelt of zelfs in een reeks van brieven, waarbij de ene brief de andere versterkt en zich op hem als getuige kan beroepen.'

 'Hoe kwam men nu toch op het idee dat mensen door middel van brieven met elkaar kunnen omgaan? Aan iemand in de verte kun je denken, wie bij je is kun je vastpakken, al het andere gaat de kracht van een mens te boven­. Maar brieven schrijven betek­ent je voor de spoken ontbloten, waarop ze gretig wachten. Geschreven kussen komen niet op hun plaats van bestem­ming, maar worden door de spoken onderweg leeggedronken. Door deze rijkelijke voeding vermeningvuldigen ze zich ongehoord. De mensheid voelt dat en strijdt er tegen, ze heeft, om waar mogelijk het gespook tussen de mensen uit te schakelen en de natuurlijke omgang, de vrede van de ziel te bereiken, de spoorwegen, de auto, het vliegtuig uitgevonden, maar dat helpt niet meer, het zijn duidelijk uitvindingen die al in het afglijden gedaan worden, de tegenpartij is zoveel rustiger en sterker, ze heeft na de post de telegrafie uitgevonden, de telefoon, de draad­loze telegrafie. De geesten zullen niet verhongeren, maar wij zullen te gronde gaan. (...)'