Niet

 'Ze doet een van de postvakjes die aan de straatkant van het postkantoor in de muur bevestigd zijn, op slot en kijkt even smekend om zich heen. Alsof voorbijgangers er iets aan kunnen doen dat ze die brief niet kreeg. Of geen brief kreeg.'

 Een verhaal moet een slot hebben. Een open einde bevredigt niet, zegt men. Ik dacht aan Franz Kafka, meester van het niet. Aan zijn 'Gibs auf!'.

 Over niet-schrijven wijdt hij in z'n dagboeken uit. En veel van zijn verhalen eindigen in het ongewisse. Zoals het nooit gepubliceerde 'Herinneringen aan de Kaldabahn', waarin meteen de gelijkenis Kafka-Kalda opvalt. Over een spoorweg in het verre Oosten die zomaar in het niets eindigt.

 In de nooit voltooide roman Amerika is het omgekeerde aan de hand. Met elke stap die Karl Rossmann zet in het on­bekende continent wordt het groter. Zodat 'Der Verschollene' (spoorloos verdwenen) zoals de werktitel was, tenslotte in zijn eigen verhaal verdwaalt. Het mooiste niet-boek dat ik ken.