Hansi Szokoll en Franz Kafka

Excavating Kafka (2)

Deze foto kent elke Kafkaliefhebber, althans de rechterkant ervan. Genomen in 1908 in een Praagse studio. De bolhoed was geen uitzonderlijke dracht voor een jonge advocaat. Maar verder? Waarom werd de foto gemaakt? Wie is de vrouw. James Hawes geeft antwoorden.

Ze heette Hansi Szokoll en werkte als actrice, model, hoe noem je het. Kafka was met haar naar bed geweest, zag haar dat jaar vrij vaak. Hij schreef vriend Max Brod enthousiast over haar 'jongensachtige lijf'. Volgens Brod vermeldde hij opgewekt dat ook 'een heel eskadron cavaleristen' van dat lichaam had genoten. Rijke jongens als Franz en Max hadden zulke vriendinnen. In Kafka's werk komen ze vaak voor. Denk aan Frieda, het barmeisje uit Het slot en aan de figuur Pepi. In Het Proces zijn het oa. een wasvrouw en een typiste. Karl Rossman in 'Amerika' wordt zelfs overzee gestuurd na een affaire met zo'n meisje. Wat de rol van de hond was weet niemand. Maar dat Hansi Szokoll in het - toch zo uitgebreide - Kafka onderzoek helemaal niet voorkomt verbaast James Hawes eigenlijk niet.Ze past niet in het beeld dat we graag van Kafka hebben, zegt hij. ps. Ja, Hansi wordt meestal van de foto afgesneden.

Tags: