De Wet van Den Uyl
woensdag 02 april 2008 - 23:24
Op 25 april wordt weer een reis of verblijfboek bekroond met de VPRO-Bob den Uyl-prijs. Intussen lees ik in de secure biografie van Nico Keuning en in Den Uyls verhalen. Wat is het geheim? Wat maakt het personage Den Uyl tot een Nederlandse Oblomow? Tot de man die geheid in zeven sloten tegelijk loopt?
In het verhaal 'De ontwikkeling van een woede' (1973) fietst hij maar in één enkele slotgracht. Toch zit het vol aanwijzingen over zijn werkwijze.Hier wordt 'De Wet van Den Uyl' geïntroduceerd. Kortgezegd, je zoekt iets en je vindt iets anders. Niks nieuws, het verschijnsel stond al bekend als serendipity. Dit lijkt me een dwaalspoor, het leidend beginsel van alle Den Uyl-verhalen is het dwaalspoor. Dan volgt de verbetenheid waarmee het personage zo'n dwaalspoor omhelst, er zin aan tracht te geven. Als in het leven zelf. In dit geval: hij is op een bij voorbaat zinloze expeditie - per fiets - op weg naar de Chemin des Dames in Noord-Frankrijk. De kans dat hij daar een restant uit WOI uit de grond zal graven is miniem, dat weet hij. En dan. Nabij Venlo - krankzinnige omweg, hier voegt de omweg zich bij het dwaalspoor - belandt hij met fiets en al in een slotgracht. Bij dit al blijft het personage Bob den Uyl even hardnekkig als vernuftig zoeken naar logica, naar samenhang in wat hem overkomt. En die vindt hij - hoe bochtig en vreemd ook - altijd en overal. Tenslotte, het kan zijn dat de hoofdpersoon intussen een woede ontwikkelt, maar uitgerekend daarvan vertelt Den Uyl niets. De titel moet maar voldoende zijn.
RSS