Streepjes
zaterdag 16 september 2006 - 21:01
De zomer loopt ten einde en de blauwwitte streepjes hebben het niet echt gehaald. In juli schreef ik nog hoopvol over de terugkeer van het singsinghemd. Het tricot voor vrouwenkleding, ontdekte ik, was een vinding van Coco Chanel uit 1913 (voor die tijd werd er mannenondergoed uit gemaakt). Chanel, die vrouwen in mannenkleding stak, de lange broek introduceerde en ook het gestreepte matrozenshirt. Rond 1957 dook het weer op, toen gedragen bij de spijkerbroek.
Streepjes. Ileen Montijn laat op haar weblog van 1 september deze foto van Nabokov en zijn vader zien. Ze dateert de eerste matrozenpakjes rond 1770. Maar over het shirt dat onder de matrozenkiel wordt gedragen schrijft ze niet. Dat van de kleine Nabokov heeft streepjes. Het is, weet ik nu, een Russisch matrozenpakje. Engelse en Amerikaanse matrozen dragen effen witte shirts onder hun kiel. Zo ook Nederlandse kindertjes in de jaren '20. De tijd waarover mijn moeder met een blik in de verte kon vertellen. Den Haag, open auto's, uitstapjes naar Spa en matrozenpakjes. Ik neem haar fotoalbums erbij. Matrozenpakjes, in taloze varianten, zomer in, zomer uit, gedragen door meisjes en jongens. Maar nooit met een gestreept truitje onder de kiel, altijd effen.
Hoe kwam Coco Chanel er dan bij om uitgerekend gestreepte Russische matrozentruitjes voor vrouwen te gaan maken?De magie van streepjes. Streepjes doen hallucineren. Dat heeft ze gezien.PS. Van streepjes komen streepjes. Nu krijg ik aangereikt: 'The Devil's Cloth: A History of Stripes and Striped Fabric’ van Michel Pastoureau (2001). Strepen bereikten Europa op de kleding van Karmelieten, die ze meebrachten van uit het Heilige Land. Het in plakjes snijden van de werkelijkheid werd meteen als een ordeverstoring ervaren. Een visuele vorm van het 'spreken in tongen'. De streep was 'dubbel', onoprecht. Daarom werden gekken, hoeren en clowns in strepen gekleed, zoals later boeven. En zo verder. Ik heb het boek besteld. Eén ding staat intussen vast. Chimpansees kunnen heel aardig schilderen, maar evenwijdige strepen zetten ze nooit.
RSS