Taal en onderscheid
dinsdag 26 februari 2019 - 13:14
Dat Nederlands geen studievak op de Vrije Universiteit meer kan zijn wijst op een verkeerd begrip van wat taal is en waar taal toe dient. Taal, taalgebruik dient behalve voor het overbrengen van praktische boodschappen vooral voor het maken van onderscheid.
Waarom taal bestuderen, onderwijzen? De geleerde Jan Pieter Guépin antwoordde op de vraag 'Wat is cultuur Jan Pieter?' als volgt: 'Cultuur dat is dat mensen mekaar nadoen.' Men herkent elkaar aan taal en taalgebruik. Aan hoe iemand praat of schrijft - of juist niet.
Wat men tegenwoordig luidop 'de elite' noemt. Niet doen, erg onbeschaafd om over elite te praten. Zo'n onderscheid wordt stilzwijgend gemaakt.
Mijn moeder was een door en door beschaafd meisje, dat er bij het gebruik van onvertogen woorden meestal het zwijgen toe deed, mijn vader een lomperik, die luid om zijn eigen grapjes lachte en zich hoog boven de gewone man verheven achtte en bij werklieden laatdunkend sprak van 'de beste brave man'.
De vriendin van mijn moeder was de werkster. Nog lang na haar afscheid hielden ze contact.
Wat is de gevoelswaarde van een manier van uitdrukken? In het heden, in vroeger tijden? Dat kun je leren als je leest hoe voorkomend Johan van Oldenbarnevelt met zijn knecht Jan Francken omging, die alles noteerde.
Je weet dan ook dat prins Maurits de lomperik was, tot moord op zo‘n eerbiedwaardig heer in staat.
RSS