Paulien Oltheten (2)

  Hoe beweegt een fotograaf als Paulien zich onder de mensen? Na haar tentoonstelling in het Stedelijk gaf ze me haar boek uit 2004 ‘It's a small world after all’. En daar lees ik oa.:

 'Ik laat altijd zien wat ik aan het doen ben. Een vrouw fotografeert. Ik ga nooit achter een boom staan bijvoorbeeld. Meestal hoop ik wel dat de persoon mij niet opmerkt, maar ik ga de confrontatie niet uit de weg. Het is vooral belangrijk om aan de omgeving duidelijk te maken wat je aan het doen bent. Dat haalt een hoop spanning weg, dat haalt een deel van de betovering weg die mijn fotopersonage omringt.'

 Ze heeft gelijk. Stiekem fotograferen werkt niet. Je manier van doen moet je apparatuur onschuldig, bijna onzichtbaar maken, net zoals je bij een interview je microfoon de wereld uit moet kletsen. Paulien geeft het voorbeeld van de winkeldiefstal: 'Als je een fles bodylotion wilt stelen kun je dat het beste doen door de fles heel nonchalant, alsof het heel normaal is, in je tas te stoppen.' Ze is tegen besluipen. 'Besluipen is iets onmenselijks en levert vaak onnatuurlijke situaties op. Je moet als fotograaf optreden. Een deel van dit boek gaat niet toevallig over acteurs en regie. Over het klassieke 'method acting'. Acteren vanuit je zintuiglijke geheugen.

 Ik heb Paulien nooit zien werken, maar durf te wedden dat haar aanwezigheid met camera een grote vanzelfsprekendheid heeft, zodat door haar gefotografeerd worden ook vanzelfsprekend wordt.

 De dames op deze foto - van mij - gaan op in het borduurwerk, die achter de tafel ook, maar het ging me om de zwaar gesluierde moslimvrouw naast haar. Het tragisch contrast tussen haar kleding en de opschik om haar heen. Toch, mag ze mee doen. En wieweet wat ze onder haar boerka draagt. Of anders wel in haar gedachten.

 En ik? Ik was een onnozele man. Ook een rol. Ze zagen me wel, maar ach. Alleen van de gesluierde weet ik het niet.