Hariton Pushwag­ner (1)

 'Ausweis!' Met deze verwijzing naar de oorlog - en de Jodenjacht - werd in de jaren '70 iedere poging van de overheid een identificatieplicht in te stellen hard afgewezen. Zwartrijden in de tram hoorde tot je basisrechten. Net als anonimiteit.

 Een van de onbegrijpelijkheden van nu is dat die vrees voor privacyschending verdwenen lijkt. Weg de angst voor '1984', het Orwell-visioen waarin het individu volledig aan banden ligt. We hebben immers 'niks te verbergen'. Ons geld, onze gezondheid, al wat we doen wordt gesurveilleerd en we voelen ons er veilig bij.

 De Noorse tekenaar Hariton Pushwagner (1940) heeft het nooit opgegeven. Museum Boijmans laat vanaf zaterdag zien dat z'n satirische beeld­roman (1969-1976) 'Soft City', de prenten van 'A Day in the Life of Family Man' en de serie 'Apocalypse Frieze' niks aan ac­tualiteit hebben verloren.

 Slapen wij? In onze koopgoten? Je zou het zeggen. Het wonderbaarlijke is dat wij het volmaakt naar onze zin hebben in die blokkendozen maatschap­pij. Met de pasjes, die we zo trots meedragen in onze por­tefeuil­les.