Geheugen

 Die zich meest afspelen in Zutphen of Den Haag. Personages, gezichten, straatbeelden en scenes met familieleden. Alles haarscherp en in kleur, zoals ook de laatste tijd meer en meer oorlogsbeelden in kleur opduiken. Pijnlijk scherp ook.

 En er is moeilijker aan te ontkomen naarmate je ouder wordt, zegt men in het boek.

 Waarom is herinnering zo onontkoombaar?

 Geen prettige beelden zijn het. Onaangename mensen vaak ook. En dat in een tijd waarin televisie het ophalen van zonnige jeugdbeelden zowat verplicht heeft gesteld.

 Sebald zegt: 'Grote delen van je leven verdwijnen in vergetelheid. Maar wat in je geest overleeft verkrijgt een heel grote dichtheid, een heel specifiek gewicht. En natuurlijk, als je wordt terneergedrukt door dat soort gewicht, is het niet onwaarschijnlijk dat het je omlaag duwt. Herinneringen van die soort hebben een neiging je emotioneel te bezwaren.'

 Een doorgaande lijn in de gesprekken is de stoomtrein. Die waarmee Sebald in de vroege tijd van zijn 'ballingschap' in Engeland af en toe zijn geboortedorp Wertach bezocht. Treinen zijn speciale voertuigen van het geheugen. Of ze nu naar concentratiekampen rijden of naar je geboorteplaats. Zelf rijd ik in lijn 1 van Staatsspoor door een gedeelte waar links en rechts bergen puin verrezen zijn. Een elegante bocht en daar is het Gemeentemuseum.