Kerry James Marshall (2)

 Morgen naar het M HKA in Antwerpen voor 'Paintings and other stuff' van Kerry James Marshall (1955, Birmingham, Alabama).

 Marshall maakt de Amerikaanse zwarten heel letterlijk 'zichtbaar', zoals ook Ralph Ellison met zijn klassieke roman Invisible man deed. Over de zwarte man die zijn blanke medemensen letterlijk niet zien staan. Dat 'wegkijken' is niet verdwenen.

 Momenteel werkt hij met Luc Tuymans aan een animatiefilm. Zijn manier van vooroordelen bestrijden is tegelijk pijnlijk en geestig. De 'blanke' kunstgeschiedenis pakt hij aan met bijvoorbeeld dit Nude (Spotlight)', een persiflage op de Venus van Urbino van Titi­aan en de Olympia van Manet: een zeer zwarte schoonheid - zwarter kan niet - in een doodgewone slaapkamer, maar wel in het spotlight.

 Nog meer tongue in cheek zit in 'The Dailies', een serie tekeningen op vergeeld papier met stripachtige verhalen. Marshall was in zijn kindertijd een enorme comicsverzamelaar.

 Zo vertelt hij stripgewijs van de realiteit binnen de zwarte gemeenschap. Verwaarloosde stadscentra, spanningen tussen blank en zwart, tussen man en vrouw.

Kerry James Marshall (1)

 Hoe schilder je een neger? Marshall besloot tot zwart. Niet een beetje zwart, maar helemaal zwart. Grote schilderijen in acryl. Wie in de schilderkunst maakte eerder zo'n punt van zwarte gezichten? Bij hem is het de kern.

 Heel gewone Amerikanen, af­gebeeld in huizen en tuinen, zonder uitzondering met pikzwarte gezichten. Zaterdag hoop ik het werk te zien van deze zwarte Amerikaan, oorspronke­lijk uit Alabama, nu heel klassiek, als zijn voorvaderen uit de blues, werkend in Chicago. Het is te zien in het Antwerpse MHKA.

 Zijn stijl doet soms denken aan Grandma Moses of Rousseau le Douanier, of Afrikaanse vrachtautokunst. De zwarte gezich­ten zijn een onontkoombaar politiek state­ment. Het ongewone van het zwarte gezicht. Hoe zwarter, hoe ongewoner. En hoe groter de verleiding daaruit onbewust de conclusie te trekken: anders en dus minder.

 Ik herinner me als gisteren de eerste neger - van een ambassade? - die in mijn Haagse straat voorbij kwam en de krantenfoto van Patrice Lumumba, eerste neger met een bril. Later stortte ik me in de blues en zette de wereld op z'n kop.

 Discrimineren ligt voor de hand en is volstrekt logisch. Dat is wat Marshall - die betrokken was bij Black Power en de Civil Rights beweging - laat zien. Zijn werk gaat over het zichtbaar anderszijn. En hoe huidskleur tot vandaag politiek is.