Jellema

C.O.Jellema (1)

Op maandag 14 mei 2007 zaten Wim Brands en ik in de Avonden studio. Arnon Grunberg kwam binnen met zijn wekelijks verhaal. Hij was niet helemaal lekker, maar deed wegwuivend over zijn conditie, waarop ik zei 'je lichaam dat ben je zelf' en 'kijk naar je hand'.

De volgende dag kwam een mail van Elske Bast-Fokkema. met dit gedicht van C.O.Jellema, die stierf in 2003: 'Waarom niet, lichaam', waarin een leven met een lichaam wordt samengevat. Uit Droomtijd (1999).

'Waarom niet, lichaam, heb je in jezelf geloofd
de dagen van je jeugd, je bent ten laatste
gedaante in deze vorm en je houdt op
te zijn straks - waarom niet? Heeft jou
de geest misleid alsof er wonderen
van hoger deugd, van waarheid waren te verwachten?
En jij wou steeds ook iemand anders zijn.
Nu wordt het dadelijk nacht in ons.
(...)

Ik lees de vorig jaar verschenen dagboeken van Jellema. Een dichter die niet meer denkt te weten en te zien dan de lezer. Integendeel, zijn dagboeken zijn een monument van machteloosheid. Daarin gaat hij tot op het bot: 'Wat kost het toch een energie om met jezelf om te gaan, om in vrede met jezelf de dag door te brengen...'.
 

Tags: 
C.O.Jellema (foto: Menno Schrijver),

Lichaam (1)

Dagen van koorts en poëzie. Op maandag 14 mei 2007 zaten Wim Brands en ik in de Avonden-studio. Arnon Grunberg kwam binnen met zijn wekelijks verhaal. Hij was niet helemaal lekker. Ik kan terugzoeken wat hij onder de leden had. Hoe dan ook, hij deed nogal wegwuivend over zijn conditie, waarop ik oa, zei 'je lichaam dat ben je zelf'. De volgende dag was er deze mail van Elske Bast - Fokkema.

'Dag Wim Brands en Wim Noordhoek, Hoorde vanavond Arnon Grunberg vanuit New York. Het gesprek over zijn zieke lichaam eindigde met "kijk naar je hand".De volgende twee gedichten van C.O.Jellema (1936-2003) sluiten hier mooi bij aan. Hartelijke groet van een trouwe luisteraarster... ' Het ene gedicht was 'Waarom niet, lichaam' waarin een leven 'met een lichaam' wordt samengevat. Het tweede dit. Beide uit Droomtijd (1999). Wat een bundel! HAND Die dit lichaam waartoe zij behoort reinigt met spons en zeep, die de vork naar de mond voert om het te voeden, die de pen op papier uit het hoofd de woorden doet schrijven, die een hand geeft, een groet wuift, die van haar medehand nagels knipt, in de gang op de tast het lichtknopje vindt, de pan boent, het bord in de kast zet, de rozen, de vlinderstruik snoeit in het voorjaar en aarde verkruimelde om de moerbei - een armlengte klein nog - aandachtig te planten, die voor me denkt in het doen zolang ik kan denken en niet meer van mij is als de vork in de la blijft, het blad onbeschreven, schoon pan en bord in de stillere keuken (als het lichtknopje later van vreemde vingers niet meer opschrikt en - vreemder - de moerbei een boom werd), maar nu nog de zool is die loopt op gevoel, zoals Rilke zegt, kijk, op de stoelleuning naast me, die hand.

Tags: