Marcel Duchamp (1)

 Marcel Duchamp, kunstenaar - knutselaar is de mooie titel van de tentoonstelling in Boijmans die zaterdag opent. Waar ligt de oorsprong van wat Marcel Duchamp (1887-1968) ons naliet?

 Het fietswiel op het krukje, het gesigneerde urinoir. Zijn ze ontstaan uit pure dwarse malligheid? Of hebben ze een diepere betekenis? Inrichter Bert Jansen vond verwijzingen door terug te gaan naar de bron. Veel van Duchamps werken blijken nauwkeurige constructies, vol referenties aan persoonlijke ervaringen, gebeurtenissen en personen uit zijn leven.

 Jansen ontdekte ze door letterlijk in de voetsporen van Duchamp te treden. Door in zijn Normandische dorp te gaan logeren, in zijn kamer te gaan zitten en de etalage van de bakker bij wie hij woonde te bekijken.

 Humor en - cryptische - woordspelletjes blijken belangrijk. Er zijn komisch bedoelde tekeningen te zien. In 1919 tekende hij, de bekende snor en baard op een ansicht van de Mona Lisa, schreef eronder L.H.O.O.Q. en legde uit dat dat 'Elle a chaud au cul' (= Zij is heet aan de kont) betekende. Waarom? Hij vond kunst te duur en te elitair geworden, zei hij. Later maakte hij nog een ready‑made van de Mona Lisa. V­eranderde er niets aan, maar schreef er ditmaal onder 'Rasée' (=geschoren).

 Grappig? Betekenisvol? Hij was eerste, uitvinder van de ready made. Naamgever aan een tot dan onopgemerkte alledaagse ervaring.

Tags: