omslagfoto van 'De aardigste man ter wereld' van Freddy de Vree.(2002)
het eerste contact

Bij Hermans thuis

 Nu twaalf jaar geleden, kort voor diens dood was ik in Brussel bij W.F.Hermans om een interview op te nemen. Het zou als inleiding dienen bij zijn radiovoorlezing van 'De God Denkbaar, Denkbaar de God', op 2 januari 1995.

 Het eerste wat Hermans zei was: 'Het is niet leuk om 73 te worden.' We zaten op een oud bruinleren bankstel, door katten afgekrabd, aan een glazen rooktafel tussen een samenscholing van niet-nieuwe meubelen. Het gesprek verliep eerst stroef. Zijn toon was er een van 'zo ben ik nu eenmaal, U zult het wel verkeerd begrijpen.' Goede schrijvers kunnen wat gewone stervelingen ontzegd blijft. Ook na hun dood blijven ze tegen je praten.Daar in Brussel liet Hermans me een 'schuldbekentenis' tekenen voor het afgesproken bedrag, op een papiertje dat zat tussen een papierklem in de vorm van een koperen pecten (een pecten is een schelp, een 'gidsfossiel', als je hem in een aardlaag aantreft weet je in welk tijdperk je zit). Daarna konden we opnemen.Achteraf ging het over van alles. Over Hergé, surrealisme, over zijn vriend Freddy de Vree ('vermeld Freddy, hij is altijd zo bescheiden') en ook over muziek die bij de uitzendingen zou kunnen passen. Hermans kwam met het 'Gesang de Jünglinge', van Stockhausen. De jongelingen staan met blote voeten (in de hel?) op een gloeiende plaat, legde hij uit, en juist daarom zingen ze zo mooi.

 En ik vroeg naar de beer. De Denkbaar-beer. 'Doorhalen wat niet verlangd wordt; het bedrag in cijfers.' Dat staat op de halsband van de beer, die toch ook een teddybeer is. Had dat te maken met 'mijn enige ware vriend' in de Fotobiografie? Aan zijn halsband zit toch een slot in de vorm van een een pecten? 'Ja dat zou wel kunnen.'We bekeken 'De wonderen van het heelal' een plaatwerk uit de jaren '20 dat ik kende uit m'n eigen jeugd. Er staan vergrote sneeuwkristallen in maar ook voorwereldlijke dieren.Hiernaast de ruwe opname van het gesprek.'Denkbaar', een boek uit 1956 waarin om maar losweg te noemen, de Baron van Münchhausen, Ludwig Wittgenstein, Koning Arthur en het idee van de latere film Jurassic Park van Spielberg op een verbazende manier met elkaar te maken krijgen.Later werd kwam het gesprek in het boekje bij de CD-versie, door Hermans gecorrigeerd. Kort na de verschijning stierf hij. PS. Daags na het overlijden van W.F.Hermans, op 28 april 1995 hebben de Welingelichte Kringen uitgebreid daarbij stilgestaan. Met Joop van Tijn, Henk Hofland en Piet Grijs (bij WFH 'Malle Hugo'). Archivaris Nienke Feis vond de uitzending terug. Komende week ook hier te beluisteren.

Tags: