Het Laatste Avondmaal is het keerpunt in het Nieuwe Testament. Het 'plotpoint' in het verhaal. Je weet, na dit verraad is er geen terug meer. Christus zal sterven.
Het Utrechtse schilderij uit 1521 werd ook al op een keerpunt in de geschiedenis gemaakt. Al in 1578 werd het klooster Nieuwlicht, waar het op het altaar stond gesloopt door de Beeldenstorm.
Wie het drieluik in veiligheid hebben gebracht is onbekend.
Het schilderij werd gemaakt in de overgangsperiode naar de renaissance, je ziet gewone mensen inplaats van heiligen met aureolen. In alledaagse kleren in plaats van dure, kwasi-oosterse gewaden.
Stel je voor, het drieluik was het hele jaar gesloten, zodat je alleen de buitenpanelen met de heiligen Nicolaas en Catharina zag, Alleen op feestdagen ging het open en zag je het tafereel waarin alles tegelijk gebeurt. De toeschouwers waren gewend door de tijd heen te kijken.
Links is Christus bezig de rebellerende Petrus de voeten te wassen, rechts in de verte draagt hij al z'n kruis. Terwijl hij in het midden probeert Johannes een stukje lamsbout te voeren.
Het ontroerende blijft dat geen van de vrolijke Avondmaalsgasten weet wat ze boven het hoofd hangt. Behalve Christus en Judas natuurlijk.
En wij toeschouwers. Wij weten zelfs al dat de Reformatie over Nederland zal komen en dat het schilderij na 1578 zal moeten onderduiken en pas in 1925 weer boven water zal komen in het bezit van Jacques Goudstikker.
Morgen na 22.00 in de Avonden meer.