Peter Nissen

Wat is er veranderd sinds Lodewijk van Deyssel afknapte op Joris-Karl Huysmans, toen die - na zijn geruchtmakende 'Tegen de keer' - de bijbel van het decadentisme uit 1884 - terugkeerde in de schoot van de moederkerk?
Was Gerard Reve een romantisch decadente nabloeier of ook hierin een voortrekker. Gisteren zocht ik Peter Nissen op in zijn Nijmeegse souterrain, waar hij het 'hooggestemde' van rond 1900 - het terugverlangen naar de middeleeuwen, de Arts & crafts-beweging, de theosofie en zo door - stelde tegenover dat van nu. 
Er waren toen 2% 'onkerkelijken', nu 62% of meer. Het individuele 'ietsisme' wint het van geloofsgemeenschappen. De literaire mode van toen, het decadentisme, door de kerk veroordeeld als een 'ziekelijke uiting van zinnelijkheid' is gemeengoed geworden.

Heeft Lodewijk van Deyssel de emotiecultuur van nu voorzien toen hij schreef dat 'doorleefdheid' het enige kenmerk kon zijn van 'waarheid'. Morgen is Peter Nissen te horen in de Avonden.