Op 9 november jl. betrad Angela Merkel opnieuw de Bornholmer Brücke, in 1989 de eerste opening in de Muur, waardoor ze als DDR-burgeres naar buiten kwam. Het fotoboek The Berlin Wall van Tajiri dat in oktober jl. verscheen opent - net als de tentoonstelling - met Tajiri's foto's van deze brug. Het boek bevat honderden foto's en een luchtopname van de Muur gemaakt in de jaren 1969-1970.
'The Berlin Wall' van Shinkichi Tajiri (1923-2009) is een merkwaardig fotoboek. Het eerste dat je opvalt is de leegte. Overal zijn betonnen muren en versperringen opgericht, maar mensen zie je nauwelijks. Wat spelende kinderen op de landjes en de voetpaden tussen het opschietend onkruid. Enkele tieners in jaren '60 outfit, terlenka broeken, minirokjes. Meer niet.
Het beeld, de optelsom, is helder grijs. Op geen enkele van de honderden foto's schijnt de zon. Geen schaduw te zien. Alle foto's hebben de zelfde heldere grijstoon. De toon van het geimproviseerd beton, de eerste bouwfase van de muur, die vanaf 1961 ontstond. Geen grafitti.
Soms heeft Tajiri panoramisch gewerkt, dan liggen foto's aan elkaar en geven een overzicht van het stadschap.
Bij alles zie je het werk van een beeldhouwer, die van bovenaf een relief in beeld brengt, in beton. Geen toeval dat hij vanuit een RAF-helicopter hetzelfde tracé filmde dat hij al gefotografeerd had.
Een hang naar topografie, een drang naar volledigheid.
Zo zie je niet alleen wat restte van de binnenstad, maar de wijde omtrek, tot diep in de velden. Zo, zo liep de grijze muur.
The Berlin Wall is uitgebracht door uitg. Tasha bv, Postbus 8320 5990 AA Baarlo, bakasan@hetnet.nl ps. Mijn 'bereik' was afgelopen zaterdag minimaal. Zaterdag as. tegen kwart voor twaalf meer Tajiri in de Avonden