Wat heeft dat boek nou toch dat het onvergetelijk maakt? Athanasius Pernath en z'n vriendin Mirjam komen de Duisternis te boven, samen, dat is het. Kafka vond het geloof ik kitsch. Het oude ghetto van Praag wordt rond 1885 gesloopt, het oncontroleerbare doolhof van cafés, bordelen en onduidelijke ondernemingen. Er is niets over dan stadsplattegronden met de namen van verdwenen stegen..
Lees De Golen van Gustav Meyrink (1868-1932). Hij blijft onweerstaanbaar. Neem dat ene hoge appartement waarvan niemand weet hoe je er moet komen, al zie je soms het lichtje branden. De Golem, de robot van klei, in de 16de eeuw geschapen door Rabbi Löw, komt tot leven. Praag, Kafka is niet ver. Een mooie club moet het geweest zijn die rond 1905 z'n hoofdkwartier had in het Praagse café Arco,: Max Brod, Franz Werfel, Egon Erwin Kisch, Jaroslav Hasek, Franz Kafka en Gustav Meyrink, over wie ik vandaag en mooi stuk in de Volkskrant vond. Meyrink schreef Der Golem, de bestseller die ze allemaal lazen, ook Kafka. K. ergerde zich aan de stijl, die hij ''künstlich'' vond, Zelfs ''naserümpfend' (''je trekt je neus er voor op''), in een gesprek met Max Brod.De Golem is een draak, zeker. De 'Arconauten' zijn nog wezen zoeken op de zolder van de oude synagoge maar meer dan wat uitgedroogd leem vond Egon Erwin Kisch (''der rasende Reporter'') daar niet.Meyrink kwam tenslotte in Hoger Sferen. Erik van den Berg bespreekt in de Volkskrant een nieuwe Meyrink-biografie (Theodor Harmsen, ''Der magische Schriftsteller Gustav Meyrink, - seine Freunde und sein Werk') die uitkwam bij 'In de Pelicaan'. Tegelijk is er een tentoonstelling in de Bibliotheca Philosophica Hermetica aan de Bloemstraat 15 in Amsterdam (alleen werkdagen).