Voorbij Belsen

zondag 15 juni 2008 - 22:02

Na het dorp Bergen – stationnetje, drassige vlakte met wat geparkeerde lijnbussen, winkelcentrumpje - komt het nog kleinere dorp Belsen. Je bent er voorbij voor je het weet. Dan volgt rechts van de weg een eindeloze rij hekken met prikkeldraad. Waarachter een legerplaats, een tankdivisie blijkt schuil te gaan. Pas daarna, aan deze smalle provinciale weg, komen de verwijzingen naar de Gedenkstätte.

Bordjes vragen de rust van de doden niet te verstoren. Zou er rust zijn in de dood?Dit is de Lüneburger heide. Een soort Veluwe, aan de rand waarvan Celle ligt. Behalve de officiële, voor vele tienduizenden, vind je hier verspreid ook particuliere gedenktekens. Dat is goed, het gaat om individuen. Poolse, Nederlandse, Griekse namen.Sommige lijken wel eigentijdse bermmonumentjes, zoals dat voor Margot en Anne Frank. Een overgeschreven, door regen vervaagd, gedicht van Emily Dickinson, oude bloemen, keitjes. De zusjes zijn hier zoveel dichterbij dan in Amsterdam.Deze zelfde middag komt het bericht dat Kees Fens is gestorven.