Streepjes (2)

Zo alomtegenwoordig als gestreepte kleren nu zijn, zo afwezig waren ze in 1950. Je zou wel iets heel bijzonders moeten kunnen, dacht ik, om zo'n shirt te mogen dragen. Maar zelfs het woord 'shirt' was er nog niet. Wat ik zag was een soort overhemd in rode en zwarte strepen.Waar komen gestreepte kleren vandaan, wat hebben strepen te betekenen? Eerder (zie dit log van 16 september) volgde ik het spoor terug, van de singsinghemdjes naar de matrozenpakjes. Maar dan?Er is weinig over geschreven. Ik vond 'The devil's cloth, a history of stripes and striped fabric' van Michel Pastoureau hoogleraar aan de Sorbonne gespecialiseerd in de Middeleeuwse heraldiek.Leprozen, hoeren, gevangenen droegen gestreepte kleding. Strepen waren van de duivel, wat werd onderbouwd met een onduidelijke bijbelpassages bij Leviticus (19:19) die kleren 'in tweeën' (kleur? stof?) verbiedt. Waarom? Geen wonder, natuurlijk is Leviticus tegen opschik. 'De dracht van duivel' zag ik voor de tweede keer in de RYAM-schoolagenda 1956 waarin een foto stond van rockster Jerry Lee Lewis, de prediker van 'the devils music', in een gestreept shirt. Pastoureau stort zich in de betekenisleer, hij gooit het op de tweeduidigheid. Maar daarmee verklaar je niet alles. Vanwaar het gestreepte balkje (soms hallucinerend draaiend) aan de pui van de kapper? Zijn kappers duivels? Of de strobelights in de psychedelische tijd? De strepen in de Amerikaanse vlag? Wat te denken van de krijtstreeppakken van moderne politici en zakenlieden? Daar heeft Leviticus gelijk: erg dubbel. En zie, de emancipatie van het streepje. Ik ga maar uit van de waarneming. Streepjes zijn lekker om naar te kijken. Daarom maken de Kuba in Centraal-Afrika zulke mooie streeppatroontjes. Via de Arabische wereld kwam ornamentiek met evenwijdige lijntjes naar het Westen. En zoals alles wat lekker is (zie Ileen Montijn over het slapen) zijn er dan gemengde gevoelens: het verbodene is aantrekkelijk. Terug naar de matrozenpakjes.Waarom draagt het jongetje in het beeldmerk van Zeeman een strepentruitje? Is hij een Rus? Nee, de drie witte banen, op de matrozenkraag zijn, leer ik, een herinnering aan de drie zeeslagen van Nelson, die bij Malta, Aboukir en Trafalgar. Door onze Koninklijke Marine van de Engelsen overgenomen. Waarom? Ze zijn mooi. En dan de streepjes. Tot 1966 droegen ze bij Nederlandse marine onder hun kiel het zg. frokje. Zeven blauwwitte strepen die stonden voor de wereldzeeën. Nadien werd dat een T-shirt met blauwe rand, het zgn. sportwitje.Later meer.