Max de Jong

Op 24 november 1947 begon hij, bijna dertig jaar oud, ontmoedigd literator, in permanente geldnood levend op een achterkamer aan de Amsterdamse Nicolaas Witsenkade, in grote eenzaamheid en chronische agonie, lijdend aan een milde vorm van paranoia en hypochondrie, een dagboek. In de nieuwsbrief van het Elsschot genootschap gaf Lisette Lewin in januari 2004 een paar citaten: "Donderdag 12 Febr. (1948) Met Simon van het Reve een compleet gesprek gehad, dat kan hij toch niet. Hij begon weer over mijn buik, dus heb ik hem gezegd dat zijn benen te kort zijn. Elders: "ik heb hem gevraagd hoe het zat, of hij dat verneukeratieve toontje hanteerde of het verneukeratieve toontje hem. Hij wordt namelijk wel eens verlegen."In korte tijd ontwikkelt het dagboek zich tot een kroniek waarin we een stoet van bekenden tegenkomen als Simon (G.K.) van het Reve, Hanny Michaelis, Adriaan Morriën, Emile van Moerkerken, Vasalis en Paul Rodenko.Uitgever Geert van Oorschot wilde niets liever dan het dagboek integraal en ongewijzigd uitgeven (800 bladzijden). "Ik reken", verklaarde hij op 7 mei 1985 voor de VPRO-radio, "dit dagboek met De avonden van Van het Reve en Bij nader inzien van Voskuil tot de drie grote monumenten van de literatuur omstreeks het midden van de eeuw."Acht maanden na Max de Jongs onverwachte, maar natuurlijke dood kreeg zijn erfgenaam Hans van Straten het dagboek thuis. Maar na publicaties van Van Straten in Tirade vervoegde Max de Jongs zuster, mevrouw A. Bool-de Jong, de wettige erfgename, zich bij Van Straten thuis en eiste het dagboek op. Ze bracht het onder bij het Letterkundig Museum, met het verbod het aan wie dan ook ter inzage te geven. Het was trouwens, verklaarde de zuster, in dezelfde VPRO-uitzending "een ontzettend vervelend boek". Haar man "kon er niet doorheen komen".En nu, nu gaat het hardnekkige gerucht dat mevrouw A.Bool-de Jong is overleden. Werk aan de winkel. PS. Clandestien, verscheen juni 1990 een bibliofiele integrale druk van achthonderd bladzijden, zonder datum of uitgeversnaam: Max de Jong: Dagboek. Liefdevol uitgetikt in drie delen. Dit in eenenvijftig genummerde exemplaren, die onmiddellijk uitverkocht waren.