Het grote veinzen

 De omslagprent is al dubbelzinnig. We zien de juffrouw met haar meid, voor haar kaptafel. Twee spiegels, in de ene - vermoed ik - hoe ze er graag uit wil zien in de andere, links terzijde haar ware gezicht, dat ze opmaakt.

 Ik heb haar uit, D'Openhertige jufrouw (1680). En kan haar iedereen aanraden. Als deze allereerste hoeren-autobiografie in Europa - verre voorloopster van de Happy Hooker - door een Nederlandse man geschreven is, zoals Inger Leemans veronderstelt, dan moet er naast hem toch wel een Amsterdamse uit het vak hebben gezeten.

 'D'ontdekte geveinsdheid' is de ondertitel, en die slaat niet alleen op de veinzerij waarmee hoeren mannen verleiden, maar op de huichelarij waarvan heel onze samenleving is doortrokken. D'openhertige juffrouw is een intelligent en ondermijnend boek. Onze moraal blijkt te hoog gegrepen voor de meeste mannen en vrouwen. En de hoeren die daar listiglijk gebruik van maken krijgen de schuld. De ondertitel Mutato nomine de te Fabula narratur, 'verander de naam en het verhaal gaat over jou' treft de lezer onder de gordel.

 Als het om de liefde gaat kun je mannen alles wijsmaken. Dat zij de enige zijn, dat vooral, dat je nog maagd bent, zelfs dat je zwanger bent. Mannen zijn een onuitputtelijke bron van vermaak. De juffrouw weet hoe ze aan te pakken, maar de echte fijne kneepjes van het vak houdt ze voor zich, zegt ze nog even. Ze 'sal se liever in een eeuwige stilswygendheid begraaven, ten einde men my niet na kan geven, dat ik de kinderen van eerlijke luiden op den doolweg geholpen heb.'

 Cultuurhistorica Inger Leemans is te horen in de seksweek van de Avonden, op 16 mei.

Tags: