Heiligdom

 Ze bestaan nauwelijks meer. Wat werd opgeofferd bij de opheffing van monumentale hoofdpostkan­toren als die in Utrecht en Amsterdam beseft niemand. Het waren kathedralen, van communicatie, niet met het Opper­wezen maar met de wereld. Bolwerken van houvast en nation­ale trots.

 Toen bouwmeester Michel de Klerk (1884‑1923) de boeg van zijn 'Schip', het Amster­damse School-blok in de Spaarn­dammer­buurt - nu museum - ontwierp bouwde hij een heiligdom waar alle ver­binding met de wereld samenkwam: post, telefoon, telegraaf en niet te vergeten 'alle geldhandelingen'.

 Zijn decoratie is even 'functioneel' als in een kerk. Nooit zomaar versiering. De telefooncel bijna een biechtstoel. In dubbeldeurs glas-in-lood vallen vogeltjes op, waarbij wordt uitgelegd: 'luistervinken'. Opzij zie je een rijtje porseleinen isolatoren, zoals ze bij telefoonkabels werden gebruikt. En de decoratie ernaast is - in tegelvorm - een strip postzegels, traceerbaar uit het bouwjaar 1913. Bedenk, eens waren postzegels heilig, seculiere ouwels, die het wonder van de postbezorging moesten bezegelen.

 Toen Franz Kafka eens een cheque moest innen op het postkantoor in Praag was hij werkelijk bang dat de gewichtige functionaris achter het loket zou zeggen ''maar meneer, u denkt toch niet dat ik u voor zo'n vodje papier geld zal geven?'' 

 De Klerk had het van geen vreemde. Hij ontwierp twee lettertypen. Werd opgeleid door een neef van Cuypers, de katholieke bouwmeester van Rijksmuseum en Centraal Station. Buiten op de hoek zit een baksteensculptuur van Hildo Krop, een nest raven, of zijn het postduiven?