Moholy-Nagy (2)

Zou het? Mij viel meteen te binnen wat ik de laatste jaren zie van kunststudenten. Sommigen hebben de computer afgezworen, anderen gebruiken hem alleen nog als hulpmiddel. Ze scheuren, knippen, plakken, werken met hun vingers, precies zoals Moholy-Nagy het in de jaren '30 deed. Er is ook een grote hang naar analoge camera's, naar vergelende kleurenfilmpjes, naar polaroids.
Vergeet nooit de vingers.
De hoogdravende theorieën van Nagy over de creatieve mens, het Gesamtwerk (zonder 'Kunst') en het licht zijn vergeetbaar. Wat overblijft is een leuke fotograaf. Hij deed het vaak van bovenaf. Net als Hans Aarsman, die me eens vertelde hoe hij bij zijn hoge standpunten kwam. 
Op het balkon boven de ouderlijke slagerij speelden zijn broer en hij met een takelwagentje, dat zijn lasten tot op de straat kon laten zakken. Zo werd zijn natuurlijke blik die van boven naar beneden. Hij vertelde hoe hij hoge gebouwen binnendrong, mooie trucs.
Wat gebeurt er van bovenaf met het beeld, met de fotograaf, de beschouwer? Ik denk een gevoel van almacht, het vermogen het beeld te vervormen, naar je hand te zetten zonder dat de gefotografeerden daar iets van merken: het oog van God.